Báo cáo Môi trường kinh doanh 2016 do Ngân hàng Thế giới công bố cho thấy doanh nghiệp Việt Nam tốn tới 770 giờ nộp thuế, tức chỉ giảm 102 giờ. Ông Bùi Văn Nam, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuế chia sẻ, phải mất thêm 1 năm nữa, những cải cách về thuế mới có thể được ghi nhận trong bảng xếp hạng môi trường kinh doanh này.

Ngay sau khi Ngân hàng Thế giới công bố Báo cáo môi trường kinh doanh 2016, VietnamNet đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Văn Nam, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuế xung quanh kết quả xếp hạng này.

Ngân hàng thế mới mới chỉ ghi nhận 2 tháng cải cách thuế

Thưa ông, ngành thuế từng công bố đến nay đã giảm 420 giờ nộp thuế, nhưng Ngân hàng Thế giới và IFC công bố Báo cáo môi trường kinh doanh 2016 chỉ ghi nhận giảm 40 giờ. Vì sao lại có sự khác biệt lớn như vậy?

Ông Bùi Văn Nam: Sự khác biệt này là bởi cách tính của Ngân hàng Thế giới khi thực hiện báo cáo Môi trường kinh doanh luôn có độ trễ 2 năm so với thời điểm công bố, nghĩa là báo cáo năm 2016 vừa công bố là trên cơ sở các doanh nghiệp thực hiện thủ tục ở thời điểm năm 2014. Kết quả ghi nhận cải cách sẽ chỉ được tính theo thời gian hiệu lực của chính sách và theo tỷ lệ % thời gian năm.

{keywords}
Ông Bùi Văn Nam - Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuế .

Năm 2014, Bộ Tài chính đã ban hành 2 Thông tư sửa đổi các thủ tục về thuế có hiệu lực từ tháng 09 và tháng 11/2014. Do vậy, Ngân hàng Thế giới mới chỉ ghi nhận số giờ của doanh nghiệp ở Việt Nam giảm trong 2 tháng được 40 giờ.

Theo đó, những cải cách như: qui định bỏ bảng kê hóa đơn kèm theo tờ khai thuế GTGT; hay các qui định về việc xác định doanh thu và chi phí cũng được sửa đổi bổ sung để hạn chế sự khác biệt giữa kế toán và thuế… làm giảm thời gian thực hiện thủ tục thuế là 420 giờ cho doanh nghiệp. Các quy định này hầu hết sẽ được thực hiện từ ngày 01/01/2015 nên sẽ được tính vào Báo cáo môi trường kinh doanh năm sau.

Đặc biệt, giờ phút này, chúng tôi đã triển khai quyết liệt việc khai thuế điện tử, đạt 98% số doanh nghiệp đang hoạt động và 90% số doanh nghiệp đã đăng ký và triển khai nộp thuế điện tử.

Tôi tin rằng, tầm này sang năm Ngân hàng thế giới công bố trong báo cáo môi trường kinh doanh 2017 thì kết quả giảm giờ này sẽ được ghi nhận.

Tiến tới nhận và hoàn trả thuế hoàn toàn bằng điện tử

Thưa ông, ngoài 3 khâu đăng ký, kê khai, nộp thuế hiện nay đã được điện tử hoá thì việc hoàn thuế vẫn bị nhiều doanh nghiệp phản ánh còn nhiều khó khăn. Xin ông cho biết vấn đề này sẽ được xử lý ra sao để thực sự thuận lợi toàn diện cho doanh nghiệp ?

Hoàn thuế, nhất là hoàn thuế GTGT là một vấn đề tương đối phức tạp, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở tất cả các nước đã áp dụng thuế GTGT.

Về phía cơ quan thuế, đồng thời với việc đơn giản hóa thủ tục hoàn thuế cho doanh nghiệp, chúng tôi tăng cường công tác kiểm tra, phối hợp với các cơ quan liên quan như: Ngân hàng, Hải quan… để đối chiếu rà soát thông tin, kiểm soát các giao dịch của người nộp thuế, đảm bảo giải quyết hoàn thuế cho doanh nghiệp đúng, đủ, kịp thời, nhưng cũng ngăn chặn phòng ngừa trường hợp gian lận, chiếm đoạt tiền hoàn thuế của nhà nước.

Bên cạnh đó, chúng tôi đã áp dụng thí điểm việc hoàn thuế xuất khẩu cho doanh nghiệp có lịch sử tuân thủ tốt, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc hoàn thuế.

Thưa ông, riêng về hình thức nộp thuế điện tử, tỷ lệ giao dịch nộp thuế điện tử vẫn thấp hơn nhiều so với tỷ lệ đã đăng ký. Xin ông cho biết sẽ phải xử lý vấn đề này thế nào?

Vừa qua, một ngân hàng cũng có công bố, giờ chỉ cần ngồi một chỗ, mất 1-2 phút, thậm chí vài giây là doanh nghiệp nộp xong thuế. Song, có những doanh nghiệp còn nghi ngại hình thức này. Có khi, doanh nghiệp có số thuế nộp nhiều nhưng doanh nghiệp còn muốn thăm dò thêm.

Chúng tôi cũng đang đẩy mạnh tuyên truyền cho doanh nghiệp về chính sách này, tăng cường công tác hỗ trợ và phối hợp các cơ quan liên quan thì việc nộp thuế điện tử sẽ vào nề nếp. Ví dụ, muốn nộp thuế nhà đất thì phải liên quan cơ quan tài nguyên môi trường, muốn nộp thuế trước bạ thì còn liên quan cơ quan công an.

Khi công tác phối hợp tốt, hỗ trợ tốt, doanh nghiệp hiểu rõ hơn, thì đâu xuôi đuôi lọt, đến năm 2016, cơ bản, doanh nghiệp nộp thuế theo hình thức điện tử sẽ trở nên phổ biến.

Xin cảm ơn ông!

Theo Báo cáo khảo sát Môi trường kinh doanh toàn cầu 2016 vừa được Ngân hàng Thế giới công bố hôm 28/10, số giờ nộp thuế của doanh nghiệp tại Việt Nam đã giảm 102 giờ, từ 872 giờ còn 770 giờ. Trong đó, thủ tục thuế giảm 40 giờ và thủ tục bảo hiểm giảm 62 giờ.

Số lần phải làm thủ tục thuế trong năm giảm 2 lần, từ 31 còn 30 lần. Tổng số tiền thuế và các khoản chi trả cho thủ tục thuế chiếm 39,4% lợi nhuận của doanh nghiệp.

Qua đó, lĩnh vực nộp thuế ở Việt Nam đã tăng 4 bậc, xếp thứ 168 trên 189 quốc gia và vũng lãnh thổ. So với các quốc gia trong khu vực, giờ nộp thuế ở Thái Lan là 264 giờ, Indonesia là 234 giờ, Philippines 193 giờ, Malaysia 118 giờ, Singapore 83,5 giờ...

Phạm Huyền  (thực hiện)