Cách Vitória, thủ phủ của bang Espírito Santo, khoảng 50 km về phía nam là thị trấn ven biển xinh đẹp Guarapari. Nơi đây là một trong số những điểm đến du lịch nổi tiếng ở Đông Nam Brazil với những bãi biển đầy cát trắng. Đa phần du khách ở đây tới từ các bang Minas Gerais không giáp biển hay cả vùng Vitória và Vila Velha.
Điểm đặc biệt nhất trên các bãi biển của Guarapari là cát tự nhiên ở đây có monazit, một khoáng chất photphat chủ yếu có màu nâu đỏ, chứa một số nguyên tố đất hiếm, bao gồm uranium và thorium phóng xạ. Mức bức xạ nền trên bãi biển Guarapari vào khoảng 20μSv mỗi giờ. Ở một số điểm, nó có thể cao tới 131 μSv mỗi giờ. Trong khi đó, một tia X-quang chiếu qua ngực chỉ có mức bức xạ khoảng 100 μSv.
Việc phát hiện monazit có trong cát ở Brazil là nhờ nhà khoa học người Áo Carl Auer von Welsbach khi nghiên cứu lượng cát đọng lại trên tàu vào những năm 1880. Khi đó ông Von Welsbach đang tìm kiếm chất thorium để làm các lớp phủ sợi đốt mới được phát minh của mình. Cát chứa monazit sau đó nhanh chóng được sử dụng làm nguồn cung thorium và trở thành nền tảng của ngành công nghiệp đất hiếm. Các mỏ monazit ở miền nam Ấn Độ và Brazil gần như 'thống trị' ngành công nghiệp này trước Thế chiến thứ II, sau đó hoạt động khai thác chuyển hướng sang Nam Phi và Australia.
Sự kết hợp của cát phóng xạ ở thị trấn Guarapari với liệu pháp y học được bác sĩ Silva Mello thử nghiệm vào năm 1972. Ông cũng là người đã ủng hộ việc phủ cát lên người để chữa bệnh viêm khớp và ung thư. Trong cuốn sách "Guarapari: Phép màu của thiên nhiên", bác sĩ Mello đã phân tích những đặc tính của bức xạ tự nhiên và kết quả là hàng nghìn khách du lịch bắt đầu đổ xô tới các bãi biển của Guarapari. Nhiều người phủ kín cát lên người vì cho rằng điều này tốt cho sức khỏe và có thể chữa khỏi bệnh cho họ. Ngành du lịch của bang chắc chắn đã được hưởng lợi từ phát hiện của vị bác sĩ này. Sau đó, các đặc tính chữa bệnh của cát Guarapari tiếp tục được truyền thông Brazil giới thiệu trong các quảng cáo du lịch.
Tuy nhiên, Cơ quan Hạt nhân Brazil khuyến nghị người dân không nên phủ cát trên bãi biển trong thời gian dài, vì trường bức xạ gamma khá mạnh. Bức xạ gamma năng lượng cao có thể xâm nhập vào cơ thể gây ung thư da và làm tổn thương mô. Nếu hít phải, bức xạ alpha từ cát cũng có thể gây ung thư phổi.
Cơ quan này đề xuất rằng cát đen, có chứa nồng độ monazit cao, nên được loại bỏ vì sức khỏe của du khách. Chi phí phát sinh của hoạt động này có thể thu lại dễ dàng bằng cách khai thác monazit từ cát và bán khoáng sản. Trên thực tế, toàn bộ bờ biển Brazil từ phía bắc Rio de Janeiro đến khu vực phía nam Bahia, đều rất giàu monazit và có khá nhiều doanh nghiệp sản xuất khoáng sản nặng trong khu vực.
Đỗ An (Theo Amusing Planet)
.svg){kind=icon}
