Đã vài tháng kể từ khi Stephen Hawking qua đời, nhưng những tác phẩm cuối cùng trong sự nghiệp của nhà khoa học nổi tiếng cho thấy ông vẫn còn nhiều điều chưa kịp nói với chúng ta.
Vài ngày trước, thư viện điện tử ArXiv.org công bố trực tuyến bài báo khoa học cuối cùng của Hawking. Trong đó, ông và các cộng sự đã cố gắng chứng minh thông tin của vật chất rơi vào hố đen vẫn có khả năng được lưu trữ vì vậy có thể khôi phục lại.
Hôm qua, cuốn sách cuối cùng của Hawking cũng vừa được nhà xuất bản Hodder & Stoughton giới thiệu tới độc giả. "Brief Answers to the Big Questions" (tạm dịch Lời đáp gọn cho những câu hỏi lớn) là những tâm tư cuối cùng của Hawking với những câu hỏi như: "Chúa có tồn tại hay không?", "Liệu con người có nên xâm chiếm không gian?"…
Một trong những trích đoạn của cuốn sách, Hawking gửi tới nhân loại dự đoán gây tranh cãi về số phận loài người sau sự phát triển của các công nghệ gen như CRISPR. Ông cho rằng chúng có thể tạo ra những "siêu nhân", gây mất bình đẳng và chia rẽ thế giới. Các ngòi nổ chính trị được kích hoạt từ đó có thể dẫn đến sự diệt vong của "con người".
"Chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới của những gì được gọi là tiến hóa tự thiết kế, trong đó, chúng ta có khả năng thay đổi và cải thiện DNA", Hawking viết. "Bây giờ chúng ta đã lập được bản đồ DNA, nghĩa là đã đọc được "cuốn sách của sự sống", vì vậy chúng ta có thể bắt đầu viết lại chúng theo cách chúng ta cho là đúng".
Ở thời điểm ban đầu, năng lực này sẽ bị "giới hạn trong việc sửa chữa các khuyết tật di truyền". Nhưng theo thời gian, chúng ta sẽ tiến đến chỗ thay đổi cả các gen bình thường, từ đó mở ra khả năng tạo ra những con người siêu việt.
Đáng tiếc, Hawking dự đoán điều này có thể chia rẽ xã hội, thay vì giúp chúng ta đoàn kết lại.
"Tôi chắc chắn rằng trong thế kỷ này con người sẽ khám phá ra cách sửa đổi trí thông minh và cả những bản năng ví dụ như tính hiếu chiến", ông viết. "Luật pháp có thể sẽ được thông qua để chống lại kỹ thuật chỉnh sửa gen trên người. Nhưng một số người sẽ không thể cưỡng lại sự cám dỗ của việc cải thiện những đặc tính của con người, chẳng hạn như kích thước bộ nhớ, sức đề kháng với bệnh tật và tuổi thọ".
Hawking nghi ngại điều này sẽ tạo ra chỉ một nhóm nhỏ người ưu tú, mà ông gọi họ là "superhumans". Những "siêu nhân" này sẽ thúc đẩy sự bất bình đẳng, dẫn đến xung đột với con người bình thường.
"Một khi các siêu nhân như vậy xuất hiện, sẽ có những vấn đề chính trị quan trọng đặt ra với con người bình thường không được nâng cấp, những người này sẽ không thể cạnh tranh được với họ", ông gợi ý.
"Có lẽ, họ sẽ chết, hoặc trở thành những sinh vật không quan trọng. Thay vào đó, sẽ có một cuộc đua của những sinh vật tự thiết kế liên tục để cải thiện bản thân với tốc độ ngày càng nhanh".
Trong khi quan điểm của Hawking về chủ đề này có thể bị đánh giá là gây hoang mang quá mức, các nhà khoa học khác đã phải giành nhiều thời gian để tranh luận về đạo đức của kỹ thuật chỉnh sửa gen CRISPR trong những năm gần đây. Họ có lý do để lo ngại tiến bộ trong công nghệ gen có thể dẫn đến những thứ như "trẻ sơ sinh được thiết kế", một phần kịch bản mà Hawking vẽ ra.
Nổi tiếng là người có nhiều dự đoán về sự kết thúc của thế giới, các kịch bản khác mà Hawking từng dự đoán khi sinh thời bao gồm: sự tấn công của các tiểu hành tinh, người ngoài Trái Đất, biến đổi khí hậu hay thuyết phục hơn là sự nổi dậy của các cỗ máy có trí tuệ nhân tạo (AI)…
Theo GenK
.svg){kind=icon}
