Việc hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả ở Việt Nam kết hợp với giữ gìn môi trường hoà bình, phát huy sức mạnh nội lực, giữ vững chủ quyền, độc lập dân tộc, đổi mới sáng tạo sẽ góp phần tạo nên thành công trong tương lai của Việt Nam.

Để tăng cường khả năng hội nhập quốc tế, Chính phủ Việt Nam đã nêu ra các thách thức đối với nước ta, và chỉ ra các định hướng, nhiệm vụ đối với Ban chỉ đạo quốc gia về hội nhập quốc tế.

{keywords}
Hội nhập quốc tế sâu rộng, hiệu quả ở Việt Nam kết hợp với giữ gìn môi trường hoà bình, phát huy sức mạnh nội lực, giữ vững chủ quyền, độc lập dân tộc, đổi mới sáng tạo sẽ góp phần tạo nên thành công trong tương lai của Việt Nam.

Các thách thức
 
Thứ nhất, môi trường quốc tế biến động nhanh và phức tạp; hợp tác và cạnh tranh luôn đan xen, biến đổi linh hoạt và cạnh tranh gay gắt, quyết liệt trong khu vực, trên thế giới. Tất cả đang đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết đối với hội nhập quốc tế. Trong đó gìn giữ môi trường hòa bình cho phát triển và nguy cơ tụt hậu luôn là những thách thức thường xuyên, rất to lớn đối với cả nước. Trong đó, cạnh tranh với vai trò dẫn dắt sự phát triển của khoa học công nghệ cũng như các lợi ích từ việc đặt nền móng cho phát triển ứng dụng công nghệ cao (công nghệ cho 5G…), phát triển kinh tế số đặt ra nhiều vấn đề cần quan tâm và xử lý thấu đáo.
 
Thứ hai, hội nhập quốc tế sâu rộng hơn cũng đặt nước ta vào vị trí có thể bị tác động nhanh hơn, cạnh tranh mạnh hơn bởi những biến động quốc tế. Đây là những vấn đề cần phải hết sức chú trọng, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống, để hội nhập thực sự đóng góp tích cực nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời gian tới.
 
Thứ ba, sau hơn 30 năm đổi mới, thế và lực của ta dù đã lớn mạnh hơn nhiều nhưng quy mô vẫn còn ở mức độ khiêm tốn, hạn chế; nguy cơ tụt hậu, rơi vào bẫy thu nhập trung bình vẫn hiện hữu. Công tác xây dựng năng lực hội nhập ở trong nước còn chưa đáp ứng những yêu cầu đặt ra, nhất là tranh thủ hiệu quả những cơ hội mà hội nhập mang lại.
 
Năng lực cạnh tranh của ta còn thấp. Một số ngành sản xuất đang đứng trước những thách thức lớn từ dỡ bỏ bảo hộ trong quá trình hội nhập, như mía đường, chăn nuôi… và thách thức từ khoa học công nghệ, CMCN 4.0 như dệt may, da giầy, nông nghiệp, chế biến, chế tạo, điện tử… Nhiều chỉ số môi trường kinh doanh còn khoảng cách khá xa so với các nước ASEAN-4, chưa nói đến chuẩn mực OECD. Hiệu quả hội nhập ở cấp địa phương, doanh nghiệp còn có những hạn chế, một phần do công tác thông tin, hỗ trợ còn thiếu, phần khác do một số nơi vẫn còn tâm lý thụ động, chờ đợi vào Trung ương. Những vấn đề lớn như vậy cần quán triệt tốt hơn, hiểu biết rõ hơn.
 
Thứ tư, Thủ tướng đề nghị cần đặc biệt lưu ý những yêu cầu mới về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương: “chủ động tham gia, tích cực đóng góp, xây dựng, định hình các thể chế đa phương”. Đây là yêu cầu mới, rất cao và rất quan trọng đối với đất nước.
 
Định hướng, nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới
 
Để đáp ứng yêu cầu mang tính nguyên tắc của hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới, tôi đề nghị thực hiện 3 phương châm là: (i) nâng tầm, (ii) toàn diện và sâu rộng,  (iii) đổi mới sáng tạo và hiệu quả.
 
Chúng ta phải hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng để phát huy tối đa nội lực, huy động và sử dụng hiệu quả ngoại lực, gắn kết chặt chẽ và thúc đẩy quá trình nâng cao sức mạnh tổng hợp, năng lực cạnh tranh, đổi mới sáng tạo và khả năng thích ứng của đất nước. Riêng đổi mới sáng tạo và năng lực cạnh tranh này đã là một chủ đề chúng ta suy nghĩ và hành động.
 
Trong bối cảnh hiện nay, các cấp, các ngành phải tập trung đổi mới sáng tạo và hiệu quả, coi doanh nghiệp và người dân là chủ thể của Hội nhập quốc tế, hình thành thực sự văn hóa hội nhập.
 
Thủ tướng nhấn mạnh đến việc nâng cao nội lực (năng lực cạnh tranh) trong việc hội nhập kinh tế bên cạnh các nhiệm vụ khác như “tăng cường hội nhập quốc tế chủ động, sáng tạo, hiệu quả, vì phát triển nhanh và bền vững” với sự tham gia tích cực, sáng tạo, hiệu quả của các doanh nghiệp và người dân, đổi mới hệ thống chính trị, an ninh quốc phòng, sự chủ động tham gia của cácdoanh nghiệp, các  địa phương. Những vấn đề như vậy, những đột phá chiến lược, nâng cao sức cạnh tranh trong cuộc CMCN 4.0 và vấn đề cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh theo tinh thần Nghị quyết 02 của Chính phủ,... là những vấn đề rất lớn để tiếp tục đẩy mạnh hội nhập ngày càng sâu rộng, hiệu quả.
 
Tinh thần là phấn đấu đưa chất lượng môi trường kinh doanh của Việt Nam, năng lực cạnh tranh, năng suất lao động, chất lượng sản phẩm tương đương với trung bình các nước ASEAN 4 và phấn đấu từng bước tiệm cận các tiêu chuẩn OECD. Thủ tướng đưa ra yêu cầu cao ra như vậy để các cấp các ngành phải tính toán thúc đẩy mạnh mẽ hơn để đưa đất nước tiến lên.
 
Cùng những việc trên, Việt Nam cần tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các đề án dài hạn đánh giá sớm và đúng tình hình, những vấn đề trọng tâm đặt ra và kiến nghị lộ trình phù hợp, kể cả những bước đi chủ động hội nhập, mở cửa cạnh tranh đặc biệt là đưa các FTA, mà gần đây nhất là  CPTPP và EVFTA cùng triển khai có hiệu quả trong đó các cấp, các ngành đặc biệt chú ý tăng cường thông tin, hỗ trợ cho địa phương, doanh nghiệp.

Hằng Nga