Lào Cai là tỉnh vùng cao, biên giới có 7 huyện, 01 thị xã và 01 thành phố với 152 xã, phường, thị trấn, trong đó có 138 xã, phường, thị trấn vùng DTTS và MN (có 66 xã khu vực III, 04 xã khu vực II, 68 xã khu vực I, có 605 thôn đặc biệt khó khăn). Lào Cai có 25 dân tộc, trong đó dân tộc thiểu số chiếm khoảng 66,2% dân số, sống trải dài ở 138 xã, phường, thị trấn. Do vậy, ưu tiên đầu tư, phát triển toàn diện kinh tế - xã hội và phát huy vai trò của đồng bào DTTS được Lào Cai xác định là nhiệm vụ trọng tâm và cũng là giải pháp chiến lược nhằm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Lãnh đạo tỉnh Lào Cai chia sẻ, trong thời gian qua, tỉnh Lào Cai với với sự quyết tâm, lãnh đạo chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo, linh hoạt của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị - xã hội; cấp ủy, chính quyền các cấp trong triển khai thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021 – 2025 và đã đạt được những thành tựu nổi bật.
Kết quả được thể hiện ngay từ năm 2021, tỉnh đã chủ động triển khai thực hiện các chương trình, như: Ban hành các Chỉ thị, Kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2021, 2022; chủ động thành lập Ban Chỉ đạo chung các Chương trình MTQG và ban hành quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo.
Đầu năm 2022, tỉnh đã chủ động xây dựng và sớm ban hành các cơ chế chính sách để triển khai thực hiện các chương trình MTQG (Quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách nhà nước thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh; giao kế hoạch vốn triển khai thực hiện các chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2022; quy định một số nội dung về cơ chế thực hiện các chương trình MTQG). Đến ngày 15/8/2022, UBND tỉnh đã ban hành xong các kế hoạch thực hiện từng Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025 và năm 2022 làm cơ sở cho các địa phương triển khai thực hiện các bước tiếp theo.
Cụ thể, kết quả giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách trung ương thực hiện các chương trình MTQG tính đến nay được 189.677 triệu đồng/878.437 triệu đồng, đạt 21,6% kế hoạch giao (tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư các Chương trình MTQG của cả nước theo Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 25/10/2022 là 4,2%, các tỉnh miền núi phía Bắc là 3,44%). Trong đó, Chương trình MTQG DTTS và miền núi giải ngân 131.031 triệu đồng, đạt 34,3% kế hoạch giao; Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giải ngân 45.744 triệu đồng, đạt 25,1% kế hoạch giao; Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giải ngân 12.902 triệu đồng, đạt 4,1% kế hoạch giao.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Lào Cai, thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TU, ngày 28/3/2014 của Tỉnh ủy Lào Cai về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Đến nay, các chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững đã tạo đà phát triển toàn diện khu vực nông thôn của tỉnh. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày một nâng lên.
Hiện nay, toàn tỉnh có 65/138 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Từ năm 2014-2021, tỉnh Lào Cai bố trí nguồn vốn đầu tư hạ tầng vùng nông thôn, vùng đồng bào DTTS là 11.304.812 triệu đồng. Khu vực nông thôn được quan tâm đầu tư phát triển: 100% xã và 98% thôn bản có đường ô tô đến trung tâm, 100% xã có hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin; 95% số hộ được xem truyền hình; trên 95% số hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh, 100% xã vùng đồng bào dân tộc có điện lưới quốc gia, tỷ lệ thôn, bản có điện lưới quốc gia đạt 95,8%. 100% các cơ sở giáo dục trên địa bàn toàn tỉnh đều có nhà lớp học kiên cố tại trường chính, hoàn thành đầu tư nhu cầu nhà ở công vụ giáo viên, nhà ở học sinh bán trú, nhà vệ sinh, nhà tắm cho các trường phổ thông dân tộc nội trí, bán trú đáp ứng nhu cầu học tập và sinh hoạt của học sinh. Toàn tỉnh có 138 xã/138 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế; 123/138 xã có nhà văn hóa xã, 100% các thôn bản có nhà văn hóa thôn, 113/138 xã có sân luyện tập thể thao; 99/138 xã đạt chuẩn nông thôn mới về cơ sở vật chất văn hóa.
Sau 7 năm thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TU, đến nay, tỷ lệ hộ nghèo trong vùng đồng bào DTTS đã giảm bình quân 5%/năm. Năm 2021, số hộ nghèo DTTS là 41.195 hộ/102.919 hộ DTTS, tỷ lệ nghèo DTTS là 40,03%. Thu nhập bình quân tại các xã đặc biệt khó khăn đạt 26 triệu đồng/người/năm.
Nguyễn Thảo, Lê Thúy, Thu Hà, Diệu Bình, Kiều Oanh