Ngày 13/2/2017, tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur ở thủ đô Malaysia, công dân Triều Tiên Kim Chol đang chờ chuyến bay đến Macau (Trung Quốc) thì bị tấn công từ phía sau bởi một chất lỏng gây bỏng mặt.

Người đàn ông này vội đến phòng y tế sân bay cầu cứu và được đưa đến bệnh viện, nhưng qua đời không lâu sau đó. Cảnh sát Malaysia cho biết, nguyên nhân tử vong là do nhiễm độc.

Ngày 15/3/2017, cảnh sát Malaysia đã tiến hành bắt giữ hai nghi phạm, gồm Đoàn Thị Hương, 29 tuổi, mang quốc tịch Việt Nam và Siti Aisyah, 25 tuổi, mang quốc tịch Indonesia. Đoàn Thị Hương bị nhận diện vì xuất hiện trên camera giám sát tại sân bay, mặc chiếc áo có chữ "LOL".

Ngoài Đoàn Thị Hương và Siti Aishah, cảnh sát Malaysia còn truy tìm 4 nghi phạm Triều Tiên, được cho là những kẻ chủ mưu đã rời khỏi Malaysia hôm xảy ra vụ tấn công. Bộ tứ hiện đang bị Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) truy nã, gồm Ri Ji-hyon, Ri Jae-nam, Hong Song-hac và O Jong-gil.

Ngày 18/2/2017, Malaysia bắt nghi phạm thứ 3 của vụ án. Người này tên là Ri Jong-chol, mang quốc tịch Triều Tiên. Sáu ngày sau đó, cảnh sát xác định hóa chất được sử dụng để giết hại nạn nhân Kim Chol là chất độc thần kinh VX.

Ngày 25/2/2017, đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại  Malaysia tới thăm lãnh sự nghi phạm và xác định đúng là công dân Việt Nam tên là Đoàn Thị Hương, sinh ngày 31/5/1988 tại huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Đoàn Thị Hương nói mình bị lợi dụng và nghĩ rằng đang đóng clip hài.

Cùng ngày, Phó đại sứ Indonesia tại Malaysia Andreano Erwin cũng đã gặp mặt nghi phạm người Indonesia và cho biết Aisyah khẳng định mình bị lừa để tham gia vụ tấn công. Nữ nghi phạm nghĩ chất lỏng nhận được là dầu dưỡng da trẻ em.

Ngày 1/3/2017, Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah bị cáo buộc tội giết người theo Điều 302 Bộ luật Hình sự Malaysia và đối mặt với án tử hình. Tại tòa án huyện Sepang, bang Selangor, Aisyah được bảo vệ bởi nhóm biện hộ gồm 5 người do luật sư Gooi Soon Seng đứng đầu.

Đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia có mặt để bảo vệ các quyền lợi hợp pháp cho Đoàn Thị Hương tại phiên tòa. Luật sư bào chữa cho Hương là Selvam Shanmugam cho biết, Hương vẫn bình tĩnh và khẳng định vô tội khi nghe buộc tội trước tòa.

Sau phiên xử luận tội, hai nghi phạm bị tạm giam tại nhà tù Kajang ở Selangor.

Phiên tòa tiếp theo dự định diễn ra vào ngày 13/4/2017. Đại diện Cục Lãnh sự - Bộ Ngoại giao Việt Nam đã có cuộc gặp với gia đình Hương để giải thích tiến trình tố tụng của vụ án và hướng dẫn cho họ theo đúng quy định của pháp luật nước sở tại và thông lệ quốc tế.

Triều Tiên tổ chức họp báo. Cựu phó Đại sứ Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc Ri Tong Il khẳng định công dân Kim Chol chết vì đau tim chứ không phải bị hạ độc, và người chết không phải Kim Jong Nam. Cảnh sát Malaysia bác thông tin này, khẳng định Kim Chol bị sát hại.

Ngày 3/3/2017, nghi phạm Ri Jong Choi được thả sau hai tuần tạm giam do không có đủ bằng chứng để buộc tội. Người này bị trục xuất về nước do không có giấy tờ hợp lệ. Malaysia cũng trục xuất Đại sứ Triều Tiên Kang Chol. Quan hệ hai nước rơi vào căng thẳng.

Từ tháng 4 đến tháng 7/2017, Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah hầu tòa 4 lần để giải quyết thủ tục. Đến ngày 2/10 cùng năm, hai nghi phạm dự phiên thượng thẩm đầu tiên có phần tranh tụng gồm nhiều đợt, kéo dài đến cuối tháng 6/2018.

Ngày 16/8/2018, tòa thượng thẩm Shah Alam tuyên bố Đoàn Thị Hương và Siti Aisyah sẽ phải tiếp tục ra tòa vì có đủ bằng chứng hỗ trợ cho cáo buộc họ phạm tội giết người. Hai nữ nghi phạm có vẻ bị bị sốc và nhìn như sắp khóc khi phán quyết được đưa ra.

Dù 2 bị cáo từ đầu tới cuối khẳng định họ tưởng mình tham gia một trò chơi khăm trên truyền hình, song công tố viên Ladin vẫn quả quyết vẻ mặt và hành động của họ không biểu lộ một chút hài hước nào. Thay vào đó là sự ra tay quyết đoán sau khi được tập luyện nhiều lần.

Các luật sư biện hộ vẫn kiên định với lập luận vụ sát hại có động cơ chính trị, và hai nữ nghi phạm chỉ là con tốt thí mạng. Họ chỉ ra cả công tố viên lẫn cảnh sát đều không làm rõ được động cơ gây án - được xem là mấu chốt để định tội 2 bị cáo.

Ngày 12/1/2019, Đoàn Thị Hương bước vào quá trình đối chất với các công tố viên trước tòa tại các phiên xử trước đó.

Ngày 11/3/2019, tại phiên tòa cấp cao Shah Alam ở Kuala Lumpur, các công tố viên bất ngờ hủy bỏ cáo trạng đối với Siti Aisyah theo mục 254 Luật Hình sự và đã được thẩm phán chấp thuận. Không có lý do nào được đưa ra cho việc rút lại cáo trạng chống nữ nghi phạm người Indonesia.

Ngày 12/3/2019, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh điện đàm với Ngoại trưởng Malaysia Saifuddin Abdullah để trao đổi một số vấn đề song phương, trong đó có trường hợp của Đoàn Thị Hương.

Ngày 14/3/2019, tòa bác đơn yêu cầu trả tự do cho Đoàn Thị Hương. Sau đó, nhóm luật sư bào chữa viết đơn lần 2 gửi Bộ Tư pháp và Bộ trưởng Tư pháp Malaysia, tiếp tục đề nghị trả tự do cho Đoàn Thị Hương.

Ngày 1/4/2019, tòa thượng thẩm Shah Alam tuyên mức án 3 năm 4 tháng tù giam đối với Đoàn Thị Hương. Bị cáo phạm tội cố ý gây thương tích bằng các phương tiện nguy hiểm, thay vì tội giết người.

"Tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc. Rất cảm ơn mọi người, Chính phủ Việt Nam, luật sư Việt Nam, Malaysia và chủ tọa ngày hôm nay", Đoàn Thị Hương bày tỏ vui mừng sau khi nghe tuyên án.

Với mức án kể trên, Đoàn Thị Hương sẽ được thả tự do vào tháng 5 tới do đã có gần 2/3 thời gian bị giam giữ và được hưởng khoan hồng, giảm 1/3 mức án.

Bài: Thanh Hảo - Đồ họa: Luyện Phạm