Chủ trương tăng tỷ lệ nội địa hóa xây dựng các dự án nhiệt điện nhằm thúc đẩy ngành cơ khí trong nước rất được các DN cơ khí kỳ vọng. Tuy nhiên, nhiều DN cho hay, họ đang phải vất vả đi xin để được tham gia các dự án lớn ở tại Việt Nam.

Xem bài khác trên Vef.vn

Vất vả xin được làm việc

Trong lộ trình phát triển ngành cơ khí điện, Chính phủ đã đặt ra yêu cầu đến 2020 tự chế tạo trong nước, không phải nhập đối với hầu hết các thiết bị lưới điện truyền tải và phân phối, chế tạo 50 - 60% thiết bị của các nhà máy nhiệt điện than; 40 - 50% thiết bị của nhà máy điện hạt nhân.

Ba dự án nhà máy nhiệt điện được thí điểm cho chủ trương nội địa hóa này gồm Quỳnh Lập 1, Sông Hậu 1 và Quảng Trạch 1. Tuy nhiên, nhiều DN cơ khí trong nước cho biết, họ đang phải “vất vả” để được tham gia tại các dự án ưu tiên DN trong nước!.

{keywords}

Theo Quyết định 1791 của Thủ tướng chính phủ về việc phê duyệt thực hiện thí điểm thiết kế, chế tạo trong nước thiết bị các nhà máy nhiệt điện giai đoạn 2012 – 2025, Các DN trong nước sẽ đảm bảo tỷ lệ giá trị công tác tư vấn, thiết kế đạt 40% trở lên cho dự án nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1; 60% trở lên, nhà máy nhiệt điện sông Hậu 1 và 80% cho nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1.

Về tỷ lệ chế tạo do các DN trong nước thực hiện không dưới 50% cho nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1 và sông Hậu 1; không dưới 70% cho dự án nhà máy nhiệt điện Quỳnh Lập 1.

Tuy nhiên, việc tham gia nội địa hóa ở ba dự án thí điểm này các DN không thuận lợi như mong muốn. Tại hội thảo “Chiến lược phát triển ngành cơ khí Việt Nam” do Bộ Công thương tổ chức mới đây, đại diện nhiều DN cơ khí trong nước cho biết, DN đang phải 'xin' để để được có phần việc trong các dự án thực hiện chủ trương nội địa hóa.

Theo phản ánh của các DN, dự án nhiệt điện Sông Hậu 1 có tổng mức đầu tư hơn 43.000 tỉ đồng, do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam làm chủ đầu tư (PVN); Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam (Lilama) làm Tổng thầu EPC. Ngày 10/4/2015, PVN đã ký hợp đồng EPC dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1 với Lilama. Ngay sau đó, Lilama đã ký với Tập đoàn Doosan Hàn Quốc hợp đồng cung cấp thiết bị chính chiếm đến gần 80% dự án, trị giá 1,6 tỉ đô la Mỹ. 

Một đơn vị trong nước là Viện Narime nhận được một số gói thầu như tư vấn thiết kế, lọc bụi tĩnh điện… và gói thầu 6.000 tấn thiết bị, giá trị thực hiện khoảng 330 tỉ đồng.

Hồ sơ năng lực chế tạo thiết bị nhà máy nhiệt điện của Narime số 694/TMT-NCCK trình Bộ Công thương ngày 7/8/2015 thì bộ phận sản xuất của Narime chỉ có 25 lao động gồm: 10 thợ hàn, 4 thợ gia công cơ khí, 10 thợ lắp đặt, 1 thợ điện; danh mục máy móc và trang thiết bị phục vụ sản xuất hiện có 13 máy công cụ thì 8 máy từ thời Liên Xô cũ.

Theo nhiều DN cơ khí, so sánh với năng lực này thì nhiều DN có đủ năng lực và rất mong muốn góp phần trongc ác dự án điện.

Ông Nguyễn Xuân Cường, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Thiết bị điện Đông Anh (EEMC) nói không cần xin hỗ trợ bất cứ điều gì, chỉ muốn xin được... giao việc.

Trong khi đó, ông Nguyễn Tăng Cường, Giám đốc Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung cho rằng, việc liên kết giữa các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực cơ khí là rất yếu.

Ông Cường nêu ví dụ, Tổng Công ty Lắp máy (Lilama) khi được Nhà nước giao cho làm Tổng thầu EPC, nếu liên kết tốt, cần công khai kêu gọi các DN hoạt động trong lĩnh vực cùng tham gia, có như vậy ngành cơ khí mới phát triển được. Tuy nhiên, nhiều DN cho biết, tới khi nhà máy nhiệt điện sông Hậu 1 khởi công, nhiều DN mới biết thông tin.

Câu chuyện liên kết

Tại hội thảo “Chiến lược phát triển ngành cơ khí Việt Nam” ngày 10/11, trả lời câu hỏi về việc tại sao các gói thầu thiết bị dự án nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1 được triển khai xây dựng trong khi chưa có định mức dự toán được phê duyệt, Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng cho biết: “Bộ Công thương đang rà soát lại”.

Trước đó, ngày 25/9/2015, Bộ Công thương (trong Báo cáo Chính phủ về tình hình triển khai thực hiện cơ chế thiết kế chế tạo trong nước thiết bị các nhà máy nhiệt điện giai đoạn 2012 – 2025) đã thừa nhận: “Định mức dự toán chuyên ngành thiết kế chế tạo, thiết bị nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1, Sông Hậu 1 và Quỳnh Lập 1” là chưa “hoàn thiện” theo Luật Xây dựng.
{keywords}

Tại cuộc họp ngày 20/7/2015, Bộ Công thương cho biết đang phối hợp với Bộ Xây dựng tiến hành thẩm định lại định mức dự toán theo quy định tại Nghị định 32/2015 của Chính phủ.

Tiếp đó, ngày 28/9/2015 Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng đã ký công văn đề nghị Bộ Xây dựng cho ý kiến đối với định mức dự toán chuyên ngành thiết kế chế tạo, thiết bị nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1, Sông Hậu 1 và Quỳnh Lập 1 “để đảm bảo tính cập nhật, độ chính xác của định mức dự toán và phù hợp với quy định của pháp luật”.

Theo “Định mức dự toán chuyên ngành thiết kế chế tạo, thiết bị nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1, Sông Hậu 1 và Quỳnh Lập 1” được Bộ Công thương ban hành tại QĐ số 2572/QĐ-BCT. Từ thực tế,  nhiều chuyên gia trong lĩnh vực cơ khí được tham khảo ý kiến thì nhiều hạng mục nguyên vật liệu của dự án cần khảo sát để phù hợp với giá thị trường.

Hải Đăng