Trong Luật Bảo hiểm xã hội, chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp là một trong năm chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc quan trọng, nhằm chia sẻ gánh nặng, bù đắp một phần hoặc thay thế thu nhập của người lao động khi người lao động không may bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Với ý nghĩa thiết thực đó, chính sách này đã tạo điểm tựa vững chắc, góp phần giúp rất nhiều người lao động vượt qua lúc gặp rủi ro, khó khăn khi bị bệnh nghề nghiệp hay tai nạn.
Chị Nguyễn Thị Tin (phường Thanh Lương, quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội) và anh Nguyễn Văn Thủy (xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, TP.Hà Nội) là hai trong số những người hưởng chính sách bảo hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp. Chị Tin là nhân viên Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội. Vào đêm ngày 15/12/2021, trong khi đang đẩy xe gom rác về điểm tập kết, chị Tin bị một xe ô tô bán tải đâm phải, khiến chị Tin bị chấn thương sọ não.
Chị Tin kể lại “Công ty cũng tạo điều kiện cho tôi nghỉ 2 tháng để điều trị và phục hồi. Tuy nhiên, khi đi làm lại được 5 ngày, tôi bị ngất phải đi cấp cứu tại bệnh viện Thanh Nhàn. Sau 10 ngày điều trị, tôi làm đơn xin nghỉ việc vì sức khỏe không đảm bảo”.
Với tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tật là 31%, chị Tin được hưởng trợ cấp bảo hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp theo từng tháng với mức bằng 30% lương cơ sở. Từ năm 2021 đến nay, đều đặn hằng tháng, chị được nhận số tiền trợ cấp 447.000 đồng. “Số tiền tuy không lớn nhưng ổn định đã tạo động lực, giúp tôi yên tâm hơn để vượt qua giai đoạn khó khăn. Được biết, từ tháng 7 năm nay, lương cơ sở được điều chỉnh tăng thì số tiền trợ cấp của tôi cũng cao hơn, lên 540.000 đồng” - chị Tin cho biết.
Anh Thủy là công nhân nhà máy sản xuất gạch men ốp lát. Tháng 6/2022, trong quá trình làm việc tại phân xưởng, anh bị tai nạn lao động (dập đốt ngón tay) khi đang căn chỉnh dây curoa của băng chuyền đỡ gạch. Ngay sau khi xảy ra tai nạn, anh Thủy đã được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa huyện Sóc Sơn và giám định y khoa để xác định tỷ lệ thương tật với tỷ lệ tổn thương cơ là 6%.
Do đang tham gia BHXH tại doanh nghiệp, với tỷ lệ tổn thương dưới 31%, anh Thủy được quỹ bảo hiểm tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp chi trả chế độ một lần. “Lúc đó tôi được BHXH chi trả số tiền là 44 triệu đồng, tương đương với khoảng 4 đến 5 tháng lương của tôi. Trong hơn 1 tháng nghỉ việc ở nhà điều trị, số tiền này đã hỗ trợ tôi và gia đình rất nhiều trong sinh hoạt, thuốc men điều trị. Tôi thấy may mắn vì đã tham gia BHXH”, anh Thủy chia sẻ.
Bà Bùi Thị Kim Loan - Phó Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) cho biết, theo quy định hiện hành của Luật An toàn vệ sinh lao động, đối với những NLĐ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều được tham gia bảo hiểm tai nạn lao động-bệnh nghề nghiệp. Nếu như người sử dụng lao động (SDLĐ) mà không đóng BHXH cho NLĐ thì khi chẳng may trong các quá trình lao động, NLĐ bị tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp thì người SDLĐ phải chi trả toàn bộ các chế độ trợ cấp hàng tháng, một lần, trợ cấp phục vụ cho NLĐ thay cho cơ quan BHXH.
“Bảo hiểm tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp là một trong những quyền lợi cơ bản của NLĐ, vì vậy khi tham gia giao kết hợp đồng lao động, NLĐ cần chắc chắn người SDLĐ sẽ chịu trách nhiệm đầy đủ trong việc đóng BHXH cho mình, như vậy mới có thể tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân trong quá trình làm việc”, bà Loan khuyến nghị.
Ngoài việc chi trả chế độ cho NLĐ bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng năm còn dành nguồn thu để chi hỗ trợ cho các hoạt động phòng ngừa, chia sẻ rủi ro về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; chi hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp cho người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Năm 2022, tổng số tiền chi hỗ trợ phòng ngừa, chia sẻ rủi ro, chi hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp là hơn 1,4 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2021. Trong 3 tháng đầu năm 2023, số chi này là 269 triệu đồng.
Thúy Ngà