Bộ Tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới gồm 19 tiêu chí, trong đó, lĩnh vực văn hóa có 2 tiêu chí, gồm tiêu chí 6 (cơ sở vật chất văn hóa), tiêu chí số 16 (văn hóa). Hai tiêu chí trên thể hiện yêu cầu đạt chuẩn về kết cấu hạ tầng và các thiết chế văn hóa, thể thao, vừa đặt ra các yêu cầu đạt chuẩn về nội dung mềm - giá trị cốt lõi của văn hóa.
Việc thực hiện 2 tiêu chí văn hóa góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, việc tổ chức lễ hội, tạo điều kiện để người dân ở vùng nông thôn tham gia nhiều hơn vào các hoạt động văn hóa thể thao và sáng tạo, bảo tồn các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
Thời gian qua, nhiều địa phương trên địa bàn thành phố Hà Nội đã huy động được nguồn lực đa dạng từ cộng đồng cư dân, doanh nghiệp để xây dựng, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới.
Xây dựng các “Gia đình văn hóa” là nội dung được thành phố Hà Nội quan tâm, chú trọng với mục tiêu phát huy vai trò hạt nhân của mỗi gia đình trong xây dựng đời sống văn hóa nông thôn mới. Các gia đình văn hóa là hạt nhân nòng cốt, tích cực, gương mẫu trong việc chấp hành các quy ước, hương ước cộng đồng, giữ gìn an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, thực hiện nếp sống văn minh nơi công cộng, tích cực tham gia vào các phong trào của địa phương.
Việc đăng ký, bình xét, công nhận “Gia đình văn hóa” được tiến hành theo đúng quy định vào quý I hằng năm, ban hành quyết định công nhận trước ngày hội Đại đoàn kết dân tộc (18-11). Hằng năm, các địa phương tổ chức trao giấy công nhận “Gia đình văn hóa” tiêu biểu 3 năm liên tục, biểu dương “Gia đình văn hóa tiêu biểu” tại hội nghị tổng kết phong trào và hội nghị đại biểu nhân dân ở cấp xã, phường.
Phong trào xây dựng “Làng văn hóa” là nội dung chính trong tiến trình xây dựng nông thôn mới ở khu vực ngoại thành Hà Nội, được các địa phương hết sức chú trọng. Hệ thống nhà văn hóa các thôn, làng được đầu tư trang thiết bị phục vụ các hoạt động văn hóa, thể thao. Công tác đăng ký, bình xét, công nhận, trao tặng danh hiệu “Làng văn hóa” được thực hiện theo đúng quy định do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội ban hành, hướng dẫn. Việc tổ chức trao tặng, đón nhận các danh hiệu văn hóa diễn ra nghiêm túc, trở thành Ngày hội văn hóa của các thôn, làng và tổ dân phố.
Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, tổ chức lễ hội có chuyển biến tích cực. Đối với việc cưới, các địa phương quán triệt thực hiện theo định hướng cưới “Trang trọng, vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm”. Hầu hết các đám cưới không còn sử dụng thuốc lá, không tổ chức nhiều ngày.
Hằng năm, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đều theo dõi sát sao, kịp thời nhắc nhở các địa phương, đơn vị chấn chỉnh các hiện tượng tổ chức cưới chưa đúng quy định, dư luận không đồng tình hoặc phản ánh trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Việc tổ chức tang lễ được thực hiện khá nghiêm túc. Tình trạng tổ chức tang lễ rườm rà, kéo dài nhiều ngày, ăn uống tràn lan được khắc phục. Nhiều thủ tục trong tang lễ như lăn đường, khóc mướn, chơi cờ bạc hầu như không còn. Việc tổ chức lễ hội được thực hiện nghiêm túc, đi vào nền nếp, bảo đảm hài hòa giữa phần lễ và hội.
.svg){kind=icon}
