Theo Sky News, liên minh đối lập chống chính phủ ở Syria đã tiến vào thủ đô Damascus trong ngày 8/12, và buộc Tổng thống Bashar al-Assad phải rời khỏi đất nước.

Tuy chính phủ Syria đã cam kết chuyển giao quyền lực một cách hòa bình cho phe đối lập, nhưng Syria vẫn ở trong tình trạng bất ổn, khi các lực lượng đối lập đang chia nhau kiểm các khu vực với chính sách khác nhau.

Lực lượng đối lập Hayat Tahrir al Sham (HTS)

HTS là lực lượng đóng vai trò chính trong liên minh lật đổ chính quyền Syria. Nhóm này tuyên bố tách khỏi Al Qaeda vào năm 2016, nhưng vẫn bị Mỹ và EU coi là tổ chức khủng bố. Thủ lĩnh của HTS là Ahmed Hussein al-Shar’a, nhân vật bị Washington truy nã với mức tiền thưởng lên tới 10 triệu USD.

HTS hiện là lực lượng dân quân hùng mạnh nhất tại Syria, đã kiểm soát khu vực ly khai Idlib ở phía tây bắc trong thời gian dài. Tính đến hiện tại, HTS ước tính có khoảng 10.000-30.000 thành viên.

"HTS được cho là nhóm vũ trang theo chủ nghĩa dân tộc, được cho là sẽ tôn trọng mọi cộng đồng tôn giáo thiểu số. Tham vọng của HTS là thống nhất Syria, trong khi các nhóm khác sẽ hài lòng nếu kiểm soát được một phần lãnh thổ", nhà phân tích Michael Clarke nói với Sky News.

Giới quan sát nhận định, việc HTS muốn thống nhất Syria sẽ gặp nhiều thách thức, do nhóm này hiện chỉ kiểm soát phần lãnh thổ từ tây bắc xuống phía nam Syria.

skynews map syria map_6771658.jpg
Các lực lượng đối lập ở Syria và phần lãnh thổ kiểm soát. Ảnh: ISW

Lực lượng Dân chủ Syria (SDF)

Khác với suy nghĩ của nhiều người, SDF hiện là lực lượng đối lập kiểm soát nhiều lãnh thổ nhất tại Syria, hơn cả HTS.

SDF được thành lập từ năm 2015, với nòng cốt chủ yếu là các chiến binh người Kurd. Tiền thân của SDF là đơn vị Bảo vệ Nhân dân (YPG), nhóm vũ trang người Kurd hoạt động từ năm 2012. Vào năm 2014, YPG là một trong những lực lượng chiến đấu hiệu quả nhất khi tổ chức khủng bố IS tấn công nhiều khu vực ở Syria. Điều này giúp YPG và sau này là SDF nhận được sự hỗ trợ từ Mỹ.

Sau cuộc chiến chống IS, SDF kiểm soát phần lớn vùng lãnh thổ trải dài từ bờ đông sông Euphrates xuống biên giới phía bắc với Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq.

"SDF là một lực lượng được tổ chức tốt, có năng lực quân sự mạnh mẽ. Tuy vậy, nhóm này chỉ muốn xây dựng nhà nước tự trị cho người Kurd, không đặt mục tiêu kiểm soát toàn bộ Syria", ông Clarke phân tích.

Lực lượng Quân đội quốc gia Syria (SNA)

SNA là một mạng lưới lực lượng vũ trang được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, thành lập vào năm 2016. Nhóm này hiện kiểm soát hai vùng lãnh thổ sát biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ ở tây bắc và đông bắc Syria.

Theo giới quan sát, SNA là lực lượng có quan điểm trái ngược với HTS. Dù đã cùng hợp tác để lật đổ chính quyền Assad, hai nhóm này sẽ có xung đột lợi ích về lâu dài.

Ngoài 3 lực lượng đối lập lớn, Syria còn nhiều nhóm đối lập nhỏ đang duy trì quyền kiểm soát tại các khu vực trên khắp lãnh thổ Syria. Phần lớn các nhóm vũ trang này đều sẵn sàng thay đổi phe cánh để đạt được quyền lợi lớn hơn.