Dịch Covid-19 làm thay đổi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ như thế nào?

Vào tháng 2, thời điểm các vòng sơ bộ của cuộc bầu cử chỉ mới bắt đầu, giới quan sát chính trị vẫn còn mải bàn luận về những thế mạnh sẽ được Tổng thống Donald Trump đưa vào chiến dịch tái tranh cử, nhằm chiếm ưu thế trước những ứng viên cử đảng Dân chủ. Tuy nhiên, dịch Covid-19 bất ngờ bùng phát và cuộc bầu cử được nhìn dưới một lăng kính hoàn toàn khác.

Dịch Covid-19 đã tạo ra nhiều thay đổi đối với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020. Ảnh: AP

Theo Al Jazeera, những diễn biến của dịch Covid-19 tại Mỹ, cùng với cách tiếp cận và xử lý của Tổng thống Trump và đối thủ đảng Dân chủ Joe Biden đã tạo ra một năm bầu cử không giống với bất kỳ thời điểm nào khác trong lịch sử.

Thay đổi trong cách thức bầu cử

Trong bối cảnh mới này, các tiểu bang và địa phương chịu trách nhiệm trong việc tổ chức bầu cử đã phải xoay xở với các phương thức được cho là an toàn hơn, như khuyến khích cử tri bỏ phiếu sớm hoặc bỏ phiếu qua thư. Tính đến hôm 29/10, hơn 80 triệu người Mỹ đã đi bỏ phiếu sớm hoặc bỏ phiếu qua thư, vượt xa con số 57 triệu trong năm 2016.

Dù xu hướng bỏ phiếu sớm đã diễn ra tại Mỹ trong nhiều năm qua, nhưng điều này chỉ tiến triển một cách nhanh chóng kể từ các vòng bầu sơ bộ vào mùa xuân năm nay, khi dịch Covid-19 lần đầu bùng phát. Các tiểu bang cho phép và kêu gọi nhiều cử tri bầu cử từ xa.

Nhiều tiểu bang đã khuyến khích cử tri thực hiện bầu cử từ xa. Ảnh: CNN

Sự thay đổi đột ngột này cũng đồng nghĩa với một số trục trặc tại ở một số tiểu bang, dẫn đến việc nhiều phiếu bầu không được tính hợp lệ và công đoạn kiểm phiếu bị trì hoãn.

Việc cắt giảm nhân sự của Dịch vụ Bưu chính Mỹ (USPS) cũng có nguy cơ ảnh hưởng đến việc phân phối kịp thời các lá phiếu, dù đến thời điểm này, nhiều cử tri được cho là đã nhận được và gửi lại các lá phiếu trước hoặc đúng thời hạn.

Tất cả những điều này đã khiến nhiều người đặt nghi vấn về tính hợp lệ của các lá phiếu gửi qua thư, trong đó có Tổng thống Trump. Thậm chí ông Trump từng tuyên bố, cuộc bầu cử tổng thống trong năm nay có nguy cơ bị biến thành một cuộc bầu cử "gian lận".

Dù vậy, nhiều tiểu bang vẫn thay đổi một số quy định bầu cử, để có nhiều lựa chọn hơn trong việc kiểm phiếu trước thời hạn, và cố gắng nới lỏng các quy định liên quan đến việc xác thực các lá phiếu gửi qua thư.

Bất chấp những xáo trộn và trục trặc tiềm ẩn, cùng những thách thức về mặt pháp lý từ chính quyền ông Trump và đảng Cộng hòa, giới chức phụ trách bầu cử của các tiểu bang này vẫn lạc quan rằng, quá trình kiểm phiếu của họ sẽ được thực hiện nhanh chóng.

Ông Trump vẫn trung thành với các cuộc mít tinh với đông người tham dự. Ảnh: Reuters

Chỉ có một ngoại lệ duy nhất là bang Pennsylvania. Với những quy định phức tạp về bầu cử gửi qua thư, có thể phải mất tới vài ngày hoặc vài thậm chí vài tuần để kết quả cuối cùng tại đây mới được công bố.

Đó là lý do vì sao tiểu bang với 20 phiếu cử tri đoàn này đóng vai trò then chốt trong cuộc đua giữa ông Trump hoặc Biden, nếu tống số phiếu cử tri đoàn của 2 người có số lượng sít sao nhau.

Thay đổi trong chiến dịch tranh cử

Suốt một thời gian, dịch Covid-19 đã khiến việc tổ chức các cuộc tụ tập đông người phải tạm ngưng. Tuy nhiên, Tổng thống Trump vẫn tiếp tục tổ chức các hoạt động tranh cử với quy mô lớn, bắt đầu bằng một cuộc tuần hành ở Tulsa, Oklahoma vào tháng Sáu vừa qua.

Dù phải nằm viện sau khi bị chẩn đoán dương tính với Covid-19, ông Trump vẫn kịp thời trở lại các hoạt động tái tranh cử trong những thời điểm cuối trước ngày bầu cử, với các cuộc mít tinh chật kín người tham dự. Phần lớn không đeo khẩu trang hay thực hiện giãn cách xã hội.

Trong khi đó, ông Joe Biden tìm cách hạn chế tối đa số các sự kiện ngoài trời. Nếu có tổ chức, tất cả người tham dự đều phải giãn cách xã hội. Thậm chí, nhiều cuộc mít tinh được tổ chức ngay tại bãi đỗ xe. Người ủng hộ ông có thể ngồi trong xe nghe ông phát biểu.

Ông Biden thậm chí còn tổ chức mít tinh ngay tại bãi đỗ xe. Ảnh: Reuters

Bên cạnh đó, cựu Phó tổng thống Mỹ còn đặc biệt chú trọng việc vận động cử tri từ xa, thông qua các buổi gặp mặt trực tuyến và các đoạn quảng cáo chớp nhoáng trên sóng truyền hình.

Đó là lý do vì sao số tiền chi tiêu cho chiến dịch tranh cử của ông Biden đã đạt mức cao nhất mọi thời đại so với các chiến dịch tranh cử tổng thống khác từng diễn ra tại Mỹ.

Thay đổi trong thái độ của cử tri

Dịch Covid-19 cũng trở thành vấn đề ảnh hưởng trực tiếp tới quyết định của các cử tri Mỹ trong việc chọn người lãnh đạo đất nước của họ trong 4 năm tới.

Dù Tổng thống Trump đã liên tục hạ thấp mức độ nghiêm trọng của Covid-19, khi từng tuyên bố dịch bệnh "sẽ tự biến mất" hay nước Mỹ đã xoay chuyển cục diện đối đầu với virus corona, xong kết quả một cuộc thăm dò trên toàn nước Mỹ của tổ chức RealClearPolitics cho thấy, chỉ 40,6% người dân tán thành, trong khi có tới 56,6% người dân không tán thành với cách ứng phó Covid-19 của ông Trump.

Một cuộc thăm dò khác của Trung tâm Nghiên cứu Pew còn tiết lộ yếu tố đảng phái cũng là thứ chi phối cảm xúc của cử tri Mỹ về vấn đề Covid-19.

80% những người ủng hộ ứng cử viên Joe Biden nói Covid-19 sẽ có ảnh hưởng rất quan trọng đối với lá phiếu của họ, trong khi chỉ 24% những người ủng hộ ông Trump có cùng quan điểm này. Đáng chú ý, tỷ lệ những người ủng hộ ông Trump xem Covid-19 là vấn đề rất quan trọng đối với lá phiếu của họ đã giảm 15% kể từ tháng 8 vừa qua.

Dù sao đi nữa, những yếu tố trên gây ảnh hưởng như thế nào đến kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử tổng thống năm nay vẫn là điều khó có thể đoán định, cho đến thời điểm hòm phiếu cuối cùng tại nước Mỹ chính thức đóng lại.

Việt Anh

'Át chủ bài' của ông Trump trong chặng nước rút trước bầu cử

Hơn một tuần trước tổng tuyển cử, Tổng thống Donald Trump cố gắng hướng chú ý vào mức tăng trưởng kinh tế đột biến của quý 3/2020 như bằng chứng về "sự trở lại vĩ đại của nước Mỹ".

Lý do Mỹ bầu cử vào ngày thứ Ba sau thứ Hai đầu tiên của tháng 11

Vào năm 1845, Quốc hội Mỹ đã thông qua đạo luật quy định rằng ngày lựa chọn cử tri đoàn bầu tổng thống sẽ là ngày thứ Ba sau ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 11.