“Mỗi cuốn sách đều có sứ mệnh và tác động đến một đối tượng riêng. Khi gộp lại, nó tạo ra sức mạnh có thể thay đổi cả dân tộc” - chia sẻ của một CEO trong ngành xuất bản.

Thay đổi tư duy, định hướng của mỗi cá nhân là giá trị hiển nhiên mà sách mang lại. Tuy nhiên, sứ mệnh của sách có thể cao hơn thế - góp phần thay đổi vận mệnh của cả một dân tộc. Cuốn sách nào đạt được tiêu chí này?

Cuốn sách “gối đầu giường”

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, CEO Thái Hà Books chia sẻ về cuốn sách đã thay đổi đời mình: Think and grow rich - 13 nguyên tắc nghĩ giàu và làm giàu.

Đây là cuốn sách kinh điển của Napoleon Hill chỉ ra những nguồn lực để thành công không chỉ về mặt vật chất, tài chính mà còn trên mọi khía cạnh của cuộc sống dựa trên động lực thành công cá nhân và quan điểm sống tích cực. “Tôi tin và biết rằng nếu bất cứ ai đọc rồi suy ngẫm và ứng dụng theo đúng 13 nguyên tắc này, bước đúng và đủ 13 nấc thang, chắc chắn sẽ thành công và hạnh phúc”.

Ông Hùng nhận định, trên thực tế mỗi cuốn sách có một sứ mệnh và tác động đến một đối tượng riêng. Khi gộp lại nó sẽ tạo ra sức mạnh để thay đổi cả một tập thể, cả một đất nước.

Còn ông Nguyễn Anh Vũ, Giám đốc NXB Văn học cho biết, hiện nay tồn tại 3 mảng sách độc giả quan tâm. Một là mảng sách mang tính giải trí gồm sách văn học và tác phẩm liên quan đến giải trí đơn thuần. Mảng thứ hai thiên về kỹ năng sống. Mảng thứ ba được nhiều người quan tâm là những kiến thức về công nghệ thông tin, chuyển đổi số, giúp con người thay đổi những nhận thức về thời đại.

Tuy nhiên, để tích hợp một cuốn sách được cả ba yếu tố trên rất khó. Một cuốn sách thực sự có giá trị để mỗi người thay đổi suy nghĩ phải đáp ứng những hệ giá trị trong xã hội hiện nay. Để có được những cuốn sách chất lượng như vậy, đương nhiên phải đảm bảo giá trị truyền thống, hiện tại và tương lai, giúp con người vừa hoàn thiện nhân cách cùng bồi đắp tri thức.

Hiện nay mỗi mảng sách sẽ đáp ứng những nhu cầu riêng của người đọc. Và những đầu sách tiếp cận được cả triệu người đọc là niềm mơ ước của các NXB.

Bà Nguyễn Kim Thoa - CEO Tân Việt Bookstore với 15 năm làm việc trong lĩnh vực xuất bản cho rằng, thay đổi vận mệnh đất nước là sức mạnh tổng hợp của nhiều ban ngành từ vĩ mô đến vi mô. Hơn thế, đó là các chính sách, thể chế mà chính phủ dành cho sự quan tâm đến sách để cả cộng đồng cùng định hướng cho con em và bản thân mình đọc. Đó mới là cuốn sách lớn nhất để thay đổi được vận mệnh của quốc gia.

Vậy liệu chúng ta có thể đi tìm và kỳ vọng về một cuốn sách “gối đầu giường” của người Việt mà trong đó thay đổi được cuộc đời họ? Với kinh nghiệm của bà Kim Thoa những cuốn như: Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi để vui sống, 7 thói quen của bạn trẻ thành đạt… là những cuốn nên “gối đầu giường”.

Với tác giả Việt Nam, trừ tác giả viết cho thiếu nhi là nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, bà Kim Thoa chưa nhìn thấy cuốn sách nào có thể đạt kỳ vọng 1 triệu bản trên 1 đầu sách hay bộ sách. Để đưa một cuốn sách có thể tiếp cận lượng độc giả lớn như vậy là câu chuyện của thì tương lai. Những người làm xuất bản luôn khát khao thực hiện điều này.

Ông Nguyễn Văn Tuân, giám đốc 1980 Books cho rằng, từ năm 2020 đại dịch Covid-19 bùng phát, làm thay đổi rất nhiều từ thói quen đến nhận thức mỗi cá nhân. Vì vậy, xu hướng đọc năm 2021 cũng rất khác biệt. Độc giả thích tìm hiểu, đọc nhiều hơn về sức khỏe, kỹ năng và tâm lý học. Người trẻ quan tâm nhiều đến sách kỹ năng như làm việc từ xa, quản lý công việc.

“Mỗi dân tộc vào mỗi giai đoạn, thời điểm nào đó có thể có những cuốn sách thay đổi vận mệnh đất nước. Với Nhật Bản, giai đoạn canh tân Minh Trị là cuốn Khuyến đọc, với Mỹ dường như có Đắc nhân tâm. Ngay cả với Việt Nam, cũng từng có những giai đoạn, thời điểm có những cuốn như vậy của tác giả như:  Nguyễn Huy Thiệp giai đoạn mở cửa, cải cách, Nhật ký Đặng Thùy Trâm”, ông Nguyễn Cảnh Bình - CEO Alphabooks chia sẻ.

Chỉ cần mỗi người dân Việt Nam đọc 5 cuốn sách mỗi năm

Thống kê của Cục xuất bản, In và Phát hành, trung bình 1 năm, mỗi người chỉ  đọc 1 cuốn sách. Việt Nam không có tên trong danh sách 61 nước có số lượng người đọc sách cao trên thế giới. Trong khi khối Đông Nam Á có 3 nước là Singapore, Malaysia và Indonesia thuộc top này. Tại 3 quốc gia trên, tiết đọc sách trở thành chương trình đào tạo chính khóa,  được đầu tư rất công phu.

Nhưng những đơn vị phát hành nói rằng, con số đó chưa thực sự phản ánh đúng tình hình. “Chưa tính đến lượng sách giả tràn lan được bạn đọc mua. Thế nên con số thống kê đó thực ra chưa đầy đủ, tôi nghĩ rằng mỗi người Việt Nam đọc khoảng 5 cuốn sách/năm”, ông Nguyễn Văn Phước nói.

Ông Nguyễn Anh Vũ, giám đốc NXB Văn học cho rằng, gần đây tỉ lệ đọc sách trong giới trẻ tăng lên, nhưng chưa thành phong trào, chưa đại trà. Những ai đã có sẵn niềm đam mê đọc sách, đặc biệt là độc giả đang làm các công việc liên quan đến sách vở mới đọc.

Nhận định nguyên nhân lớn dẫn đến tình trạng đọc thấp ở Việt Nam như hiện nay, ông Nguyễn Văn Tuân cho rằng, người Việt chưa có thói quen đọc sách từ nhỏ. Vậy nên khi trưởng thành rất khó để tạo lập thêm thói quen mới.

“Chúng ta có thể học tập nhiều quốc gia khuyến khích trẻ đọc sách nhiều hơn trong những tiết sinh hoạt hoặc tổ chức những buổi giao lưu tại thư viện nhà trường. Và các cuộc thi thuyết trình về cuốn sách yêu thích. Từ đó nâng cao tinh thần, thói quen đọc sách của trẻ hơn”, Ông Nguyễn Văn Tuân hiến kế.

Những cuốn sách vượt mốc 1 triệu bản bán được sẽ tạo cú hích lớn cho văn hoá đọc nước nhà.

Gần đây, Hội Xuất bản đề nghị Bộ Giáo dục đưa tiết đọc sách thành một tiết cố định. Đây được coi là gợi ý hữu hiệu để hình thành thói quen đọc từ trong nhà trường. Tất nhiên, mỗi bậc cha mẹ hướng cho con mình một khoảng thời gian trong ngày để đọc sách cũng là điều cần thiết.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - CEO Thái Hà Books.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng – CEO Thái Hà Books, văn hoá đọc ở Việt Nam chưa cao. Bởi thế, những cuốn sách mà đơn vị của ông bán được trên 100.000 bản đã mừng lắm rồi. Ông Hùng chia sẻ: ‘’Tôi nghĩ, chỉ cần mỗi người dân Việt Nam đọc 5 cuốn sách mỗi năm (chứ chưa cần đến 15 cuốn/năm như Malaysia hay vài chục cuốn/năm như các nước phát triển) thì chắc chắn sẽ có những cuốn sách bán triệu bản ở Việt Nam.

Tôi nghĩ, khi có những cuốn sách vượt mốc 1 triệu bản bán được sẽ tạo cú hích lớn cho văn hoá đọc nước nhà. Tuy nhiên để xây một thành phố chỉ cần 10 năm nhưng để xây dựng một nền văn hoá, một con người cần cả trăm năm”.

Ông Nguyễn Văn Phước – Giám đốc First News - Trí Việt có góc nhìn lạc quan về văn hóa đọc của người Việt ngày càng tăng.

“Cuốn sách nằm trong top 3 bán chạy nhất của NXB chúng tôi là Muôn kiếp nhân sinh lập kỷ lục 9 lần tái bản sau 3 tuần phát hành. Hành trình về phương Đông cho tới thời điểm hiện tại đã bán được 15 triệu bản kể từ khi ra mắt”.

“Vậy thì hoàn toàn có thể tin tưởng và kỳ vọng vào một cuốn sách có thể tiếp cận được 1 triệu độc giả trong tương lai gần. Tại sao không?”, ông Phước nêu quan điểm.

Tình Lê

Chân dung người đàn ông đằng sau Phó Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ

Bà Kamala Harris viết về gia đình trong cuốn sách của mình rằng: “Chúng tôi thực sự đã thành công. Đôi khi chúng tôi đùa rằng gia đình hiện đại của chúng tôi gần như hơi quá nhiều chức năng''.