Mùa lấy trứng kiến diễn ra từ tháng 3 đến tháng 4 Âm lịch hàng năm. Với kinh nghiệm của những thợ săn trứng kiến, bằng việc căn thời điểm hoa xoan nở thì trứng kiến sẽ nhiều. Lúc này, người dân sẽ vào rừng lấy trứng kiến về bán cho các nhà hàng.

Anh Hà Văn Khơi (SN 1990), trú xã Ái Thượng, huyện Bá Thước, cho biết, từ khi còn nhỏ anh đã theo bố vào rừng lấy trứng kiến. Trước đây, người dân chỉ đi lấy trứng kiến về để xào măng chua hoặc nấu cơm xôi ăn trong gia đình.

Khoảng 5 năm trở lại đây, trứng kiến trở thành món ăn đặc sản của người dân miền xuôi. Chính vì vậy, cứ vào mùa là thương lái lên gom trứng kiến nhập cho các nhà hàng. Đây cũng được xem là một nghề mang lại thu nhập cao cho người dân vùng cao xứ Thanh.

Anh Khơi săn được tổ kiến to
Tổ kiến nhanh chóng được đặt lên mâm để cho kiến bò ra ngoài

Theo kinh nghiệm của anh Khơi, những người đi săn trứng kiến thông thường sẽ nhìn mùa hoa xoan nở để đi bắt. Có thời điểm, hoa xoan nở muộn, kéo dài đến tận tháng 5 Âm lịch, nhờ đó người đi săn có thời gian lấy trứng kiến dài hơn.

“Cứ mùa hoa xoan là tổ kiến bắt đầu có trứng. Thông thường, kiến sẽ làm tổ trên các cây xoan, cây vải, nhãn, bụi tre,... mỗi chuyến đi săn như vậy họ cũng kiếm được từ 3-5kg mỗi người, giá bán dao động từ 200.000-250.000 đồng/kg. Một ngày đi săn cũng kiếm được cả triệu đồng/người”, anh Khơi chia sẻ.

Theo anh Khơi, thợ săn trứng kiến vất vả và khó khăn hơn những người săn ong. Bắt ong thông thường có quần áo bảo hộ lao động, ong sẽ không chui vào người được. Tuy nhiên, săn kiến không khéo rất dễ bị kiến bò vào người và đốt.

“Để săn trứng kiến, người thợ cần dùng dao rồi trèo lên các cành cây, chặt cả cành có tổ kiến xuống. Khi lấy trứng kiến phải làm thật nhanh, nếu không kiến sẽ vỡ tổ, bám đầy người”, anh Khơi nói.

Kiến đang dần tan tác, chỉ còn lại trứng kiến
Trứng kiến sau khi đã được phân loại

Để tách trứng kiến ra khỏi tổ, người thợ săn phải nhanh chóng đặt tổ kiến lên chiếc mâm, sau đó phá tổ, dùng cành cây xua đuổi kiến đi.

Theo kinh nghiệm của các thợ săn, họ sẽ đi lấy kiến vào những ngày nắng to. Bởi, khi hạ tổ kiến xuống, gặp trời nắng kiến sẽ nhanh chóng tản ra ngoài. Nếu đi săn vào ngày mưa, kiến nằm lỳ trong tổ gây khó khăn trong việc thu hoạch. Mỗi ổ kiến trung bình được vài lạng trứng, ổ to lên đến cả kg.

Theo anh Khơi, trứng kiến có vị thơm, bùi và bổ dưỡng. Người dân sau khi thu hoạch sẽ giữ một ít để ăn, còn lại bán cho các nhà hàng. Trứng kiến có thể chế biến thành các món ăn đa dạng như: rang sả, nấu cháo, cuốn lá lốt, xào, làm nhân bánh, đồ xôi,... Tuy nhiên, trứng kiến cũng kén người ăn, nếu ai dị ứng hoặc không hợp khi ăn sẽ bị mẩn ngứa hoặc đỏ hết người.

Anh Lê Văn Phú, một chủ nhà hàng ở TP. Thanh Hóa, cho hay, hiện món trứng kiến được rất nhiều khách hàng ưa chuộng. Cứ vào mùa này, nhà hàng của anh phải mua dự trữ cả vài yến bảo quản trong tủ đá, bán quanh năm.

Trứng kiến xào lá lốt, món ăn khoái khẩu của người vùng cao xứ Thanh