- Mẹ tôi mất đã được 2 năm, để lại một căn nhà mà hiện tại chị tôi đang ở nhờ, còn tôi đã lấy chồng ra ngoài ở. Giấy tờ đất đứng tên mẹ tôi. Trước khi mất mẹ tôi có để lại một đoạn video, trong đó nói tài sản được chia đều cho các con. Nay chị tôi muốn chiếm hết toàn bộ tài sản. Vậy video đó có thể coi là di chúc của mẹ tôi được không? Tôi có thể kiện ra tòa để đòi chia tài sản theo di chúc không?

{keywords}
Ảnh minh họa

Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015, di chúc bao gồm 2 loại:

– Di chúc bằng văn bản

– Di chúc miệng

Điều 629 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.

2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.”

Hơn nữa tại Khoản 5 Điều 630 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.”

Theo quy định trên của pháp luật, di chúc miệng chỉ áp dụng trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.

Căn cứ vào các quy định trên di chúc của mẹ bạn được thể hiện dưới dạng đoạn video chưa đáp ứng điều kiện của di chúc hợp pháp vì vậy di sản sẽ được chia thừa kế theo quy định pháp luật. Căn cứ Điểm b, Khoản 1 Điều 650, Bộ luật dân sự năm 2015 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau: "b) Di chúc không hợp pháp;”. Như vậy di sản thừa kế của mẹ bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 thì di sản thừa kế của mẹ bạn sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Mỗi người sẽ hưởng một phần di sản thừa kế bằng nhau.

Như vậy, bạn có thể thỏa thuận với những người trong hàng thừa kế để chia di sản, nếu không thỏa thuận được thì khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất để yêu cầu chia di sản thừa kế theo pháp luật.

Luật sư Phạm Thị  Bích Hảo, Giám đốc Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội.

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ [email protected] (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc