Đến Calgary, xem lễ hội cao bồi lớn nhất thế giới

Lễ hội cao bồi lớn nhất thế giới

Những ngày bị “chôn chân” ở Canada vì dịch Covid-19, chưa biết ngày nào mới được quay về Việt Nam, tôi được một số Việt kiều sống tại TP. Calgary, tỉnh Alberta, thỉnh thoảng đưa đi ngao du, khám phá đây đó nên tầm hiểu biết về tài nguyên du lịch cùng bản bản sắc văn hóa dân tộc có phần mở rộng.

Tôi thường bắt gặp đây đó trên đường đi những đàn bò, đàn ngựa thong thả gặp cỏ trên cánh đồng cỏ xanh mướt trải dài vô tận của các trang trại chăn nuội nổi tiếng tại Alberta - địa phương cung cấp gần một nửa số lượng bò thịt cho toàn Canada. Ngành nghề này còn gắn liền với hình ảnh các chàng trai, cô gái chăn bò, tức là các cowboy và cowgirl khoáng đạt, gan dạ. 

Đó là nguồn gốc TP. Calgary, còn mang một tên gần gũi khác là “Cowtown”. Tại đây, hàng năm tổ chức lễ hội Calgary Stampede - Lễ hội cao bồi lớn nhất thế giới - hầu làm sống lại không khí vùng đồng cỏ miền Tây hoang dã hơn trăm năm về trước. 

Biểu diễn âm nhạc khai mạc cuộc thi chung kết Rodeo. Ảnh Trần Thế Dũng

Đội kỵ binh hoàng gia thời 1920 biểu diễn kỹ năng chiến đấu. Ảnh Trần Thế Dũng

Khác với mọi năm, lễ hội năm nay được tổ chức từ ngày 9-18/7 trong bối cảnh khá đặc biệt. Theo anh, Đỗ Thành một cư dân sống lâu năm tại TP. Calgary, Calgary Stampede được tổ chức khi nền kinh tế Canada đang phục hồi, các lệnh giới hạn y tế công cộng đã gỡ bỏ, số ca lây nhiễm giảm mạnh và lượng người trong tỉnh được chích vaccine đạt hơn 70% nên công chúng rất hào hứng đón chào.

Chưa kể, lễ hội 2021 đánh dấu sự trở lại của sự kiện này sau khi bị hủy bỏ vào năm ngoái do dịch bệnh hoành hành. Đó cũng là lần đầu tiên trong suốt chiều dài lịch sử hơn 100 năm, Calgary Stampede phải tạm ngưng.

Trong 10 ngày lễ hội, TP. Calgary hiện đại đã biến thành một hội chợ lớn tôn vinh văn hóa cao bồi, tri ân dân tộc bản địa là người da đỏ - những cư dân được xem có mặt sớm nhất ở Canada thông qua nhiều hoạt động giao lưu, thăm lều trại bộ lạc, xem thổ dân da đỏ Siksika, Piikani, Kainai biểu diễn vũ điệu truyền thống trong tiếng trống trầm hùng. Nhiều show biểu diễn âm nhạc, nghệ thuật, thể thao được tổ chức liên tục, dày đặt và chỉ tạm ngưng khi màn bắn pháo hoa hoành tráng được thực hiện vào nửa đêm.

Chân dung một tù trưởng thổ dân da đỏ ở miền Tây hoang dã Alberta. Ảnh Trần Thế Dũng

Tất cả nhằm mang lại trải nghiệm cảm giác quá khứ trên miền viễn Tây xưa. Hầu hết người dân tham gia lễ hội đều đội nón phớt cao bồi, mặc quần jeans, mang thắt lưng da to bản, áo sơ mi carô dài tay, mang giày da,... 

Những màn trình diễn thót tim

Sự kiện được xem là điểm nhấn của lễ hội chính là cuộc thi Calgary Stampede Rodeo, hội tụ những chàng trai, cô gái cao bồi thể hiện lòng can đảm và kỹ năng qua việc tranh tài cưỡi ngựa chứng, bắt bò đực, tái hiện cuộc sống chăn dắt gia súc trên vùng đồng cỏ.

Đặc biệt, sức hút của các trận chung kết Rodeo vào ngày bế mạc để tìm nhà vô địch với giải thưởng 50.000 đô la Canada mỗi bộ môn cùng huy tượng đồng luôn được đẩy lên đỉnh điểm khi vé vào sân đã bán hết từ lâu. Tôi may mắn mua vé từ sớm, được chọn vị trí đẹp từ khu vực trung tâm đấu trường song cũng phải trả hơn trăm đô la Canada.

Nữ cao bồi trong phần thi đua thùng. Ảnh Trần Thế Dũng

Theo truyền thống, cuộc thi Rodeo luôn được mở đầu bằng màn thi đấu bộ môn đua thùng (Barrel Racing) dành cho nữ cao bồi. Nài ngựa phi nước đại lần lượt chay quanh ba thùng phuy được xếp đặt hình cỏ ba lá rồi nhanh chóng trở về điểm xuất phát. Để được điểm cao, kỵ sĩ sẽ hoàn tất trong thời gian ngắn nhất, không làm đổ thùng và tạo dáng đẹp lúc thực hiện ôm cua. 

Màn thi đấu thứ hai (Tie-Down Roping) thật đúng với phong cách cao bồi khi vừa phi ngựa rượt theo con bê đang chạy thục mạng phía trước, vừa lựa thế quăng dây thòng lọng vào cổ con bê, chàng trai sẽ nhảy xuống ngựa và dùng dây buộc ba chân của nó là hoàn tất. Muốn chiến thắng đòi hỏi thí sinh phải thực hiện kỹ thuật bắt bê thật chuẩn trong thời gian nhanh nhất có thể. 

Hào hứng với cuộc thi quăng dây thòng lọng bắt bê. Ảnh Trần Thế Dũng

Bộ môn thi kế tiếp được gọi đấu vật với bò (Steer Wrestling). Thí sinh xuất phát cùng người chỉ đạo, đuổi theo một con bò được thả chạy trước đó và chờ dịp lao người xuống dùng hai tay kẹp đôi sừng rồi ra sức vặn cổ cho nó nằm ngửa, chổng vó khỏi mặt đất là kết thúc phần thi.

Chàng trai đang ra sức kẹp xừng, vặn cổ cho bò nằm ngửa trong cuộc thi Steer Wrestling. Ảnh Trần Thế Dũng

Với bộ môn này, yếu tố thời gian, sự phối hợp và sức mạnh là những điều kiện tiên quyết đối với một đấu sĩ. Trường hợp thí sinh xuất phát cùng lúc với bò, thay vì khởi hành chậm hơn, hoặc khi nhảy ngựa xuống đất chân không duỗi thẳng sẽ bị ban giám khảo phạt với hình thức cộng thêm 10 giây vào kết quả thực hiện phần thi của anh ta. Cuộc thi này thường hay bị chỉ trích vì cao bồi có thể làm gãy cổ bò.

Đỉnh nhất trong cuộc tranh tài rodeo chính là màn thi đấu cưỡi ngựa chứng (Saddle Bronc) và cưỡi bò hung dữ (Bull riding) của các đấu sĩ sừng sỏ đến từ Canada và Mỹ. Đây là bộ môn thể thao mà muốn ghi điểm, chàng cao bồi cần giữ thăng bằng trên lưng con vật ít nhất 8 giây bằng cách chỉ dùng một tay giữ chặt dây da bện quanh bụng chúng, tay kia dơ cao lên trời. Trong khi đó, con bò hoặc ngựa đang điên tiết, lúc tung người lên cao, lúc lồng lộn xoay chong chóng, đá chân sau liên tục chực chờ hất người cưỡi xuống đất. 

Gay cấn với cuộc thi cưỡi ngựa chứng. Ảnh Trần Thế Dũng

Cưỡi bò dữ - một trong những môn thể thao đầy nguy hiểm. Ảnh Trần Thế Dũng

Trong cuộc thi cưỡi ngựa, cưỡi bò, đấu sĩ dùng kinh nghiệm chăn bò thôi chưa đủ mà phải có sự gan dạ và kỹ năng cần thiết để đối đầu với những động vật vốn sinh sống trong môi trường hoang dã, tính khí bất thường không thể đoán trước.

Vậy nên, không ít cao bồi bị chấn thương do ngựa đá, sừng bò đâm hay chúng hung hãn giẫm đạp, tấn công sau khi bị hất ngã. Để hạn chế rủi ro có thể xảy ra, với phần thi đấu ngựa, ban tổ chức luôn bố trí một số cao bồi giàu kinh nghiệm luôn trong tư thế sẳn sàng khống chế để chúng bớt hung hãn sau khi phần thi hoàn tất hoặc can thiệp giải thoát thí sinh từ trên lưng ngựa nếu nó phản ứng dai dẳng.

Nhà vô địch của cuộc thi đua thùng. Ảnh Trần Thế Dũng

Với môn cưỡi bò, nhóm giải cứu gồm vài người mặc quần áo sặc sỡ được gọi là “những chú hề rodeo” sẽ lao vào bảo vệ đấu sĩ nếu chẳng may chàng trai bị hất ngã xuống đất và đánh lạc hướng lũ bò chú ý sang mục tiêu khác trước khi nó được áp tải vào chuồng.

Tác giả bên lều trại thổ dân da đỏ tham gia lễ hội. Ảnh Trần Thế Dũng

Trần Thế Dũng

Săn Bắc cực quang: Đêm huyền diệu, đời người mấy ai nếm trải

Bầu trời lấp lánh và biến đổi màu sắc liên tục. Chúng chuyển động mãnh liệt, lúc nhảy múa uốn lượn nhấp nhô, lúc bắn lên trời như pháo bông. Nếu có giàn nhạc phụ họa, nơi đây chẳng khác gì một sân khấu tràn ngập ánh sáng lộng lẫy.