Mới đây, một nữ sinh Trường THCS Phan Huy Chú (huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) đỗ thủ khoa vào Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh với bài thi môn Ngữ văn dài 21 trang giấy.

Chuyện này có gì đặc biệt không? Không có gì đặc biệt cả. Một bài thi 1 trang và một bài thi 100 trang chỉ nói với chúng ta về số trang. Nhưng nếu bài thi 1 trang và bài thi 100 trang cùng được chấm 10 điểm thì thật tuyệt.

Chúng ta không thể lấy bài 1 trang đạt điểm 10 thay cho bài 100 trang cũng đạt điểm 10 bởi mỗi bài có nghệ thuật riêng của nó. Nghệ thuật viết dài và nghệ thuật viết ngắn. Lâu nay, ta vẫn gặp những tác phẩm viết dài mà không thừa và viết ngắn mà không thiếu. 

Ta cũng không thể thay trường thiên tiểu thuyết “Tam quốc diễn nghĩa” cho “Ông già và biển cả” vì mỗi tác phẩm ấy mang lại một giá trị nghệ thuật riêng biệt. 

Bài thi dài 21 trang đã được các thầy cô đánh giá về chất lượng với điểm số rất cao. Đó là chuyện rất thông thường. Điều bất thường là có những người đã mang “21 trang viết” ra để dè bỉu và có thể nói đã làm tổn thương học sinh. 

Cho dù đúng sai thế nào, với một học sinh hay một người trẻ, chúng ta có nên hành xử như thế không? Chúng ta đang bàn rất nhiều về giáo dục, nhưng câu chuyện trên lại vi phạm bản chất nhân văn của một nền giáo dục. 

Truyện ngắn “Vợ nhặt” của nhà văn Kim Lân được chọn làm đề thi tốt nghiệp THPT môn Văn năm nay bị một số người phê phán là cũ và lạc hậu. Họ cho rằng: “Nói về chuyện đói rét một thời thì làm sao đất nước ‘ngóc đầu’ lên được...".

Nhưng theo nhà phê bình văn học Nguyễn Hoài Nam nếu bảo “cũ”, thì “Truyện Kiều” với “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” còn cũ hơn, “Bình Ngô đại cáo” và văn thơ thời Lý, Trần còn cũ hơn nữa.

Khi có tác phẩm được chọn vào sách giáo khoa, ấy là lúc tấm bia đã được gắn cho một sự nghiệp sáng tác. Không có cách nào để sách giáo khoa “bắt kịp” với đời sống, ngoài việc mỗi năm lại biên soạn mới một lần. Đấy là việc bất khả.

Bảo 'Vợ nhặt' nói toàn chuyện khốn khổ đói khát, xa lạ và không hợp với bây giờ; nhưng cái xa lạ và sự không hợp chẳng phải là một trong những lý do khiến người ta tìm đến văn chương hay sao? Để hiểu và thấy nó không còn xa lạ nữa, bất chấp độ lùi thời gian hay khoảng cách địa lý.

Ngày nay, nước Anh vẫn xuất bản, đọc, dạy, diễn và nghiên cứu Shakespeare. Mỗi thời đại đều có những vấn đề khác nhau, nhưng vấn đề chung nhất, lớn nhất và muôn thuở là vấn đề con người và số phận họ

Theo cách nhìn của tôi, Bộ GD-ĐT đã và đang nỗ lực trong đổi mới nền giáo dục. Chỉ việc quyết định bỏ văn mẫu cũng đã cho thấy tư duy mới và sự kiên quyết của bộ trưởng và đồng sự. 

Cải cách giáo dục nước nhà thực sự là một thách thức khổng lồ bởi có quá nhiều vấn đề cần được điều chỉnh, thay đổi và xóa bỏ. Việc thay đổi không chỉ là sứ mệnh của bộ trưởng và các đồng sự của ông mà của tất cả: hệ thống chính trị, các thầy cô giáo, học trò và phụ huynh. 

Thử nhìn lại một cách nghiêm túc gia đình nhỏ bé của mình chúng ta cũng nhận ra rằng để thay đổi một điều gì đó trong ngôi nhà của mình, nhiều lúc chúng ta cũng không làm được hoặc phải nhẫn nại vô cùng trong một thời gian dài.

Sự lên tiếng của xã hội về giáo dục và các lĩnh vực khác vô cùng cần thiết. Nhưng cũng cần quan sát kỹ từng bước đi của nền giáo dục Việt Nam để nhận ra những tín hiệu quan trọng cho một lộ trình mới. Chúng ta cần biết chờ đợi và hy vọng từ những tín hiệu đó. 

Đề thi Văn vào đại học của Trung Quốc: Xem người lại ngẫm đến ta

Hơn 12 triệu sĩ tử Trung Quốc đã trải qua kỳ thi đại học (Gaokao) được xếp vào hàng khắc nghiệt nhất thế giới. Đề thi Văn vào đại học của nước này thu hút sự chú ý của dư luận.

Đề thi Văn cũ kỹ, an toàn sẽ đào sâu sự nhàm chán của trò

Nhiều giáo viên thất vọng vì đề Ngữ văn thi tốt nghiệp THPT những năm qua nhàm chán, vấn đề đặt ra cũ kỹ, chưa phát huy sức nghĩ của học sinh. Song với những ràng buộc bởi chương trình hiện tại, Bộ GD-ĐT nói đã cố làm tốt nhất trong điều kiện có thể.