Dạy thêm ở TPHCM: Văn bản thì 'cấm', thực tế ra sao?

Kể từ khi Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư 17/2012 quy định về dạy thêm, học thêm, TPHCM đã có nhiều hướng dẫn thực hiện. UBND thành phố đưa ra nhiều giải pháp, yêu cầu đẩy mạnh kiểm tra giờ dạy chính khóa nhằm ngăn chặn tình trạng dạy không đủ kiến thức, khiến học sinh phải đi học thêm, đồng thời kiên quyết xử lý dạy thêm không đúng quy định.

Đầu năm học hàng năm, Sở GD-ĐT luôn có các văn bản chỉ đạo hiệu trưởng các trường nhắc nhở giáo viên nghiêm túc thực hiện trách nhiệm giảng dạy cho học sinh, không tổ chức dạy thêm, học thêm trái quy định. Các phòng GD-ĐT cũng thường xuyên quán triệt và quản lý, tổ chức việc dạy và học chính khóa nhằm bảo đảm chất lượng giảng dạy của nhà trường.

Sở GD-ĐT từng nhiều lần yêu cầu tuyệt đối không dạy thêm đối với học sinh học hai buổi/ngày; không dạy thêm học sinh tiểu học. Giáo viên không chạy theo thành tích, đảm bảo chất lượng học sinh lên lớp, giáo viên nào ép học sinh học thêm sẽ bị xử lý nghiêm.

Mới đây nhất, khi Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM đã chỉ đạo trưởng phòng GD-ĐT các quận/huyện, hiệu trưởng triển khai thông tư đến giáo viên, học sinh, phụ huynh. Ông cũng quán triệt toàn thể cán bộ, giáo viên ngành GD-ĐT thành phố thực hiện nghiêm túc quy định về dạy thêm, học thêm; có kế hoạch kiểm tra, rà soát; kiên quyết không để xảy ra việc dạy thêm học thêm không đúng quy định trong và ngoài nhà trường.

Bên cạnh đó, Giám đốc Nguyễn Văn Hiếu yêu cầu việc ra đề kiểm tra, đánh giá thường xuyên, định kỳ phải phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, không gây áp lực học thêm cho học sinh. Tuy nhiên tuyệt đối không buông lỏng việc tổ chức ôn tập, bồi dưỡng cho những học sinh có kết quả học tập chưa đạt, tổ chức cho học sinh lớp cuối cấp tăng cường ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường...

Các phòng GD-ĐT hướng dẫn, kiểm tra hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn, quán triệt đến các trường tiểu học tuyệt đối không tổ chức dạy thêm đối với học sinh tiểu học, xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình 2 buổi/ngày đúng yêu cầu chương trình GDPT 2018.

12 là quận đầu tiên ở TPHCM lập tổ kiểm tra hoạt động dạy thêm ngay trong tháng 2/2025. Nửa tháng sau đó, Sở GD-ĐT TPHCM công bố kiểm tra dạy thêm, học thêm hơn 60 trường học, trong 15 ngày. Sở trực tiếp kiểm tra 16 trường phổ thông, 21 quận/huyện và TP Thủ Đức kiểm tra 46 trường tiểu học và THCS.

Để quản lý dạy thêm, Sở GD-ĐT TPHCM đã ra mắt trang điện tử công khai các cơ sở, giáo viên dạy thêm trên toàn thành phố để phụ huynh và học sinh tiện theo dõi.

Tình trạng dạy thêm vẫn len lỏi vào các trường học, trung tâm dưới hình thức khác nhau. Hồi tháng 12/2024, UBND phường Bình Hưng Hòa B (Bình Tân) kiểm tra đột xuất và phát hiện nhiều điểm dạy thêm không phép. Đoàn phát hiện điểm tổ chức dạy thêm và cho thuê phòng dạy thêm của một cô giáo ở Trường THPT Vĩnh Lộc. Cô giáo có 3 lớp dạy thêm với khoảng 50 học sinh, gồm cả những em cô dạy chính khóa trong trường. Một số giáo viên khác của Trường THPT Vĩnh Lộc cũng dạy thêm học sinh chính khóa của mình tại đây.

Giữa tháng 3/2025, UBND Bình Hưng Hòa A (Bình Tân) kiểm tra các trung tâm gia sư, cơ sở dạy thêm học thêm và cũng phát hiện nhiều vi phạm.

Tại Trung tâm gia sư Ý Mỹ, tầng trệt có 2 phòng, trong đó tại phòng nhỏ có 13 học sinh của 3 trường tiểu học Bình Thuận, Phù Đổng và Lạc Hồng, hầu hết học tiếng Việt và Toán lớp 3. Ở phòng lớn hơn có 24 học sinh đang học Toán, Tiếng Việt và Tiếng Anh bậc tiểu học.

Hay tại Trung tâm gia sư Thiên Ngân, thời điểm kiểm tra có 18 em (hầu hết là học sinh Trường tiểu học Phù Đổng), không có cam kết giữa phụ huynh và cơ sở. Trung tâm không niêm yết học phí, thời khóa biểu, danh sách giáo viên theo Thông tư 29 của Bộ GD-ĐT…

Những giáo viên bị phát hiện ép học sinh học thêm đều bị xử lý nghiêm. Chẳng hạn một giáo viên tên L, ở Trường THPT N.V.L từng bị "bóc phốt" trên mạng về việc nhắn tin "gợi ý" học sinh học thêm Hóa. Giáo viên này sau đó đã bị yêu cầu chấm dứt việc dạy thêm không đúng quy định và bị cắt thu nhập tăng thêm một quý với số tiền hàng chục triệu đồng.

Sử dụng nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn dạy thêm, học thêm tràn lan, song các cơ quan chức năng luôn xác định học thêm dạy thêm là nhu cầu có thực, chính đáng và được tôn trọng, tạo điều kiện để phụ huynh có thể lựa chọn cách thức cho con học thêm theo mong muốn.

Chia sẻ với VietNamNet, chị Lê Thị Mai (quận 10) có con lớp 11 cho biết, con chị đang học thêm ở trung tâm gần trường. Trung tâm có đăng ký và dạy thêm công khai, phụ huynh cho con tới học thoải mái. Lịch trình hàng ngày của con chị Mai là sau giờ học chính khóa 16h45 về nhà, đi tập thể dục, ăn cơm tối, rồi tự đạp xe tới trung tâm học thêm.

“Hôm nào học hai môn thì học từ 17h45 đến 20h45; Học một môn thì 19h45 đến 20h45", chị Mai nói và cho biết, chi phí cho mỗi môn học thêm ở trung tâm chỉ 800.000 đồng/môn/tháng. Con chị học 4 môn Văn, Toán, Anh, Hóa, hết 3,2 triệu đồng/tháng.

Chị Bùi Minh Phương (Bình Thạnh) lại chọn thuê giáo viên về nhà dạy thêm cho cả hai con. Con đầu của chị học 3 môn Toán, Lý, Hóa, từ 17h30 đến 19h30 hàng ngày. Bé thứ 2 học 4 môn: Toán, Lý, Hóa, Anh, tùy ngày mà khung giờ học dao động từ 17h15 tới 22h. Chị Phương tiết lộ chi phí 450.000 đồng/2 giờ, mỗi tháng chị chi tiền học thêm cho con 14-15 triệu đồng.

Ông Hồ Tấn Minh, Chánh văn phòng Sở GD-ĐT TPHCM, cho biết, hiện toàn thành phố có 1.300 trung tâm dạy thêm với 3.300 giáo viên đăng ký. Tuy nhiên, ai cũng hiểu đây là con số nổi, bởi thực tế có những giáo viên không đăng ký. Theo ông Minh, hiện Sở nghiên cứu và lấy ý kiến các sở ban ngành, chuyên gia về việc cấm dạy thêm sau 20h và sẽ trình lên UBND thành phố.

“TPHCM là đô thị lớn, thường xuyên xảy ra kẹt xe vào giờ tan tầm. Theo tính toán của chúng tôi sau khi học sinh tan trường (khoảng 16-17h), các em cần có thời gian thoải mái di chuyển về nhà, ăn uống, nghỉ ngơi rồi đến trung tâm học thêm nếu có nhu cầu. Tuy nhiên tất cả những hoạt động này kết thúc trước 20h là phù hợp”, ông Minh nói.