Các chuyên gia tình báo phương Tây tuyên bố vừa phát hiện những bằng chứng mới tiết lộ CHDCND Triều Tiên đang kích hoạt các lò phản ứng hạt nhân của nước này.
Theo trang nghiên cứu và tư vấn tình báo, an ninh và quốc phòng Jane's, những hình ảnh vệ tinh mới ám chỉ chính quyền Bình Nhưỡng đã bắt đầu cho thử nghiệm sơ bộ máy móc ở một trong những lò phản ứng hạt nhân của họ tại cơ sở nghiên cứu Yongbyon.
Cụ thể, một ảnh chụp qua vệ tinh vào ngày 25/2 cho thấy khí thải bốc lên từ tháp nổi của lò phản ứng nước nhẹ thử nghiệm (ELWR). Các chuyên gia của Jane's tin phần tháp nổi này chính là ống xả khí không ngưng tụ từ mạch chính của lò phản ứng.
Hiện vẫn chưa rõ liệu CHDCND Triều Tiên có kế hoạch cho lò ELWR tham gia sản xuất điện dân dụng hoặc chương trình hạt nhân của nước này hay không. Việc xây dựng ELWR đã hoàn tất vào năm 2013. Lò phản ứng này hiện đã được kết nối với mạng lưới điện của CHDCND Triều Tiên. Theo các chuyên gia, khi đi vào vận hành, lò có sản xuất ra khoảng 25-30 megawatt điện, có thể đủ để cung cấp năng lượng cho một thị trấn với 50.000 dân.
Rob Munks, biên tập viên mảng phân tích tình báo của Jane's cho biết thêm: "Về mặt lý thuyết, nếu lò ELWR chính thức đi vào hoạt động và được chuyển hướng sang sản xuất plutonium và tritium, nó có thể giúp CHDCND Triều Tiên mở rộng kho dự trữ hạt nhân". Song, ông Munks hiện vẫn chưa đánh giá được quy mô mở rộng kiểu này. Tritium hiện là vật liệu nhiệt hạch quan trọng nhất để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Trong một năm qua, Jane's và các tổ chức nghiên cứu khác đã nhận diện được sự gia tăng hoạt động tại nhiều phần khác nhau thuộc cơ sở Yongbyon, cách Bình Nhưỡng 75km về phía bắc. Các nhà phân tích thuộc Trung tâm an ninh và hợp tác quốc tế thuộc Đại học Stanford (Mỹ) từng quan sát được việc lắp đặt đường dây diện, một dự án xây dựng và nạo vét để cung cấp nước làm mát cho ELWR cũng như quá trình di chuyển của xe cộ và nhân viên tại cơ sở này.
Theo 38 North, một dự án nghiên cứu của Viện Mỹ - Hàn tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ), một lò phản ứng 5 megawatt lân cận ELWR tại Yongbyon dường như cũng đang có dấu hiệu hoạt động. Ảnh chụp vệ tinh vào tháng 2 hé lộ các cột hơi nước bốc lên từ phòng máy phát điện và băng đang tan trên sông gần lò phản ứng này. Trong đó, băng tan được tin là do các đường ống dẫn nước làm mát đã được nối ra sông để che giấu tình trạng hoạt động của lò.
"Nếu lò này vận hành trở lại như ám chỉ của các bằng chứng, nó đồng nghĩa CHDCND Triều Tiên đã khôi phục sản xuất plutonium cho chương trình vũ khí hạt nhân của họ", 38 North kết luận.
Giới phân tích phương Tây nhận định, mục tiêu lâu nay của CHDCND Triều Tiên là xây dựng một lò phản ứng nước nhẹ. Họ đã bắt đầu chương trình này từ cách đây 9 năm. Vì hiện không có bất kỳ cuộc thanh sát quốc tế nào (lần gần đây nhất, các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế có mặt tại Yongbyon là vào tháng 4/2009) nên rất khó để xác định vai trò của các nhà máy như vậy hoặc ước tính số lượng vật liệu phân rã và đầu đạn hạt nhân trong kho của CHDCND Triều Tiên. Các báo cáo công bố năm ngoái ước tính Bình Nhưỡng hiện có trong tay từ 20 - 60 vũ khí hạt nhân.
Những dấu hiệu mới về việc mở rộng chương trình hạt nhân đầy tham vọng của Bình Nhưỡng ám chỉ, hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong Un và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vào tháng 4 và cuộc gặp dự kiến giữa ông Kim với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 5 có thể chỉ là khởi đầu của một tiến trình rất dài.
Tuấn Anh
Ngoại trưởng Triều Tiên có mặt tại sân bay Bắc Kinh
Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong-ho sáng nay (15/3) có mặt tại sân bay ở Bắc Kinh, Trung Quốc.
Vì sao nhiều Tổng thống Mỹ ngại gặp lãnh đạo Triều Tiên?
Trước Tổng thống Donald Trump, nhiều người khác cũng từng nhận được lời mời gặp của Triều Tiên. Tuy nhiên, ông Trump trở thành nhân vật đặc biệt ở chỗ ông là người đầu tiên chấp nhận đề nghị.
Thế giới 24h: Triều Tiên vẫn im lặng trước cuộc gặp lịch sử
Triều Tiên vẫn chưa có bất cứ phản ứng chính thức nào liên quan tới các cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến với Hàn Quốc và Mỹ.
Mỹ 'tố' Triều Tiên dùng chất độc thần kinh ám sát 'Kim Jong Nam'
Mỹ kết luận chính phủ Triều Tiên đã ra lệnh tấn công bằng vũ khí hóa học nhằm vào Kim Chol, người được cho là Kim Jong Nam, anh trai của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tại Malaysia.