Theo dữ liệu điểm thi của Bộ GD-ĐT ngày 18/7, cả nước có 180 thí sinh bị điểm 0. Ba địa phương có nhiều điểm 0 nhất là TP.HCM (29 điểm 0), Hà Nội (14 điểm 0) và Long An (12 điểm 0).
Đáng chú ý, trong số này có không ít thí sinh đạt điểm thi cao nhưng lại “dính” điểm liệt. Điều này đồng nghĩa với việc những thí sinh trên sẽ có nguy cơ trượt tốt nghiệp THPT năm nay.
Trường hợp đáng tiếc là một thí sinh của tỉnh Nam Định. Thí sinh này đạt 9 điểm Toán, 9,25 điểm Hóa, 9,5 điểm Sinh, 7,75 điểm Lý. Như vậy, xét theo tổ hợp B00, em này đạt 27,75 điểm. Khi xét theo tổ hợp A00, em này cũng đạt 26 điểm. Tuy nhiên, ở môn Ngoại ngữ (tiếng Anh), thí sinh lại đạt điểm 0.
Như vậy, thí sinh này đã trượt tốt nghiệp và không đủ điều kiện để xét tuyển đại học.
Một trường hợp khác cũng ở Nam Định, đạt 27,45 điểm khối A00 và 25,7 điểm khối B00 nhưng vẫn bị 0 điểm tiếng Anh. Em này đạt 9,2 điểm Toán, 8,75 Lý, 9,5 Hóa và 7 điểm Sinh.
Tại Thái Bình cũng có trường hợp thí sinh dù đạt 10 điểm Lịch sử, 8,75 điểm Địa lý, 7,5 điểm Văn, tức điểm khối C00 đạt 26,25 điểm khối C00, nhưng vẫn trượt tốt nghiệp vì đạt 1 điểm môn tiếng Anh.
Ngoài ra, còn nhiều thí sinh khác ở các tỉnh như Nghệ An, Lào Cai, Phú Yên… cũng rơi vào trường hợp tương tự khi có điểm thi để xét tuyển đại học rất cao nhưng lại bị điểm liệt ở một môn như Ngoại ngữ, Sinh học…
Từ dữ liệu điểm thi của Bộ GD-ĐT cho thấy, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 cả nước có 656 thí sinh điểm liệt, tức đạt từ 1 điểm trở xuống.
Chia sẻ với VietNamNet, ông Nguyễn Công Sở - Hiệu trưởng THPT Lê Văn Thiêm (Hà Nội), cho biết: “Với thí sinh có điểm môn khác cao nhưng tiếng Anh bị điểm liệt không thể là những trường hợp có chứng chỉ tiếng Anh và được miễn thi.
Bởi lẽ, trước khi thí sinh dự thi thi, bộ phận dữ liệu thi đã có khâu rà soát rất kỹ. Trường hợp được miễn thi không thể cho ra kết quả điểm thi bằng 0.
Đây cũng không thể là những thí sinh tự do bỏ qua môn thi, chỉ dự thi môn thành phần để lấy điểm xét tuyển đại học. Theo đó, môn tiếng Anh là môn thi bắt buộc, thí sinh tự do cũng vẫn phải hoàn thành và không thể có chuyện bỏ qua”.
Thầy Sở dự đoán đây có thể là trường hợp những thí sinh tô nhầm mã đề, tức là làm mã đề này nhưng lại tô thành mã đề khác. Vì vậy phần mềm có thể báo rằng mã đề này không tồn tại và bị điểm 0. Ví dụ mã đề 0104, thí sinh lại tô thành mã 0106 rõ ràng sai mã đề, thậm chí làm tốt nhưng sai mã đề nên thí sinh phải nhận điểm 0.
Cũng theo ông Sở, một nguyên nhân nữa khiến thí sinh 0 điểm là có thể thí sinh chủ quan làm bừa, chú trọng quá nhiều những môn sở trường khác mà không học tiếng Anh. Tuy vậy theo ông Sở: “Điều này cũng rất khó xảy ra vì những thí sinh có tố chất học môn khoa học tự nhiên mà 0 điểm tiếng Anh cũng vô lý. Có những trường hợp “khoanh bừa đáp án” cũng phải được 0,25 hoặc 1 điểm”.
Với môn Sinh học, Vật lý thí sinh điểm 0 nhiều người cho rằng là thí sinh tự do chỉ lấy điểm thành phần trong môn tổ hợp để xét tuyển đại học nhưng theo Hiệu trưởng THPT Lê Văn Thiêm, hệ thống không thể tính điểm 0 cho môn thí sinh không dự thi.
Với những thí sinh này, ông Sở cho rằng các em có thể phúc khảo bài thi tốt nghiệp THPT.
Thầy Phạm Ngọc Hà - Giáo viên dạy Sinh học Trường THPT Chuyên Nguyễn Huệ (Hà Nội), cho rằng nếu thí sinh “chọn bừa” đáp án, khoanh toàn bộ đáp án là A hoặc là B hoặc là C hoặc là D cũng không xảy ra trường hợp 0 điểm. Điểm 0 theo nguyên tắc xác suất khi thí sinh có làm bài thi là vô cùng hiếm.
“Ít khả năng xảy ra trường hợp thí sinh bị nhầm mã đề vì kể cả thí sinh nhầm mã đề vẫn phải chấm như bình thường. Ví dụ mã đề 102 nhưng thí sinh tô thành mã 103, người chấm sẽ tìm được thí sinh mã đề nào để sửa lại vì trong phòng thi có nguyên tắc phát đề, có số báo danh nên sẽ tìm được thí sinh đó chính xác là mã đề nào.
Điểm xét tuyển đại học khối A rất cao mà môn Sinh 0 điểm, tôi nghĩ không ngoại trừ nguyên nhân là lỗi kỹ thuật”.
Thầy Hà cũng đề cập đến một nguyên nhân khác. Đó là những thí sinh tự do, khi đăng ký muốn dùng môn Sinh xét tuyển đại học nhưng đến khi thi lại thay đổi ý định. Thí sinh này không muốn dùng môn Sinh để xét tuyển nữa nên để trắng bài thi.
“Nếu ngay ban đầu, thí sinh tự do không đăng ký môn Sinh với mục đích không xét tuyển đại học môn này, đến giờ làm bài thi môn Sinh, thí sinh không được làm bài và đương nhiên hệ thống không thể cho điểm 0 với thí sinh này”.
Quy định về điểm liệt của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023
Thông tư số 06 của Bộ GD-ĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp THPT ban hành kèm theo Thông tư số 15 được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư số 05 có hiệu lực kể từ ngày 9/5/2023 đã quy định về điểm liệt của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023.
Điều 42 của Thông tư 06 quy định những trường hợp đủ điều kiện xét công nhận tốt nghiệp THPT là: "Những thí sinh đủ điều kiện dự thi, không bị kỷ luật hủy kết quả thi, tất cả các bài thi và các môn thi thành phần của bài thi tổ hợp đăng ký dự thi để xét công nhận tốt nghiệp đều đạt trên 1,0 điểm theo thang điểm 10 và có điểm xét tốt nghiệp từ 5,0 điểm trở lên được công nhận tốt nghiệp THPT".
Điều 3 Quy chế thi tốt nghiệp THPT ban hành kèm Thông tư 15, Bộ GDĐT tổ chức thi 5 bài thi tốt nghiệp THPT, gồm:
3 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ.
1 bài thi tổ hợp Khoa học Tự nhiên gồm các môn thi thành phần Vật lí, Hóa học, Sinh học.
1 bài thi tổ hợp Khoa học Xã hội gồm các môn thi thành phần Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân đối với thí sinh học chương trình giáo dục phổ thông cấp THPT hoặc các môn thi thành phần Lịch sử, Địa lí đối với thi sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT.
Như vậy, chỉ cần một môn trong tổ hợp khoa học tự nhiên (hoặc khoa học xã hội) bị điểm 1 trở xuống, bằng 1, hoặc 1 trong 3 môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ) bị điểm 1 trở xuống, bằng 1, thí sinh không đủ điều kiện xét tốt nghiệp THPT.
Đồng nghĩa là thí sinh cũng không thể sử dụng kết quả của tổ hợp môn thi có điểm liệt để xét tuyển vào đại học, cao đẳng.