Viện Khoa học công nghệ mỏ - TKV đã nghiên cứu thành công công nghệ cơ giới hoá khai thác và thiết kế, chế tạo loại dàn chống tự hành phù hợp áp dụng đối với điều kiện địa chất cá vỉa dày, độ dốc đến 35 độ tại vùng Quảng Ninh.

Ám ảnh khai thác than mất an toàn

Theo thống kế của Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - TKV có gần 200 vụ tai nạn lao động xảy ra tại các mỏ than, trong đó có 287 người chết từ năm 1996 đến 2008, nguyên nhân chủ yếu do các mỏ than vẫn áp dụng công nghệ thủ công.



Các mỏ than chủ yếu áp dụng công nghệ khai thác bằng phương pháp khoan nổ mìn thủ công, chống giữ bằng cột thuỷ lực đơn, giá thuỷ lực di động và gần đây là giá khung di động. Các công nghệ này vẫn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động, đặc biệt là trong khấu gương, di chuyển cột, chuyển máng cào...

Trong khi việc khai thác than vẫn còn chủ yếu dựa vào sức người thì để đáp ứng nhu cầu sử dụng than trong cả nước, đến năm 2020, sản lượng khai thác hàng năm phải đạt mức 60 triệu tấn, trong đó khai thác ở hầm lò chiếm khoảng 60%. Không chỉ thế, than cũng đang được coi là một trong những sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Từ đó, việc đổi mới công nghệ để đảm bảo an toàn lao động đồng thời tăng sản lượng sản xuất than là đòi hỏi bức thiết.

Công nghệ "made in Việt Nam"

Dàn chống tự hành là sản phẩm nằm trong đề tài "Dàn chống tự hành, một thiết bị có hiệu quả cao trong cơ giới hoá khai thác than hầm lò vùng Quảng Ninh" của Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ (mã số KC.06.01/06.10) thuộc Chương trình Khoa học Công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2006 - 2010.

Dàn chống tự hành có chiều cao từ 3,16- 2,42m, chiều rộng 1,5m; số cột chống giữ 02 cột; lực chống tối đa 2287kN; cường độ kháng nền 0,61 Mpa; trọng lượng dàn 12,5 tấn. Dây chuyền thiết bị dàn chống vận hành khá ổn định, an toàn, sản lượng khai thác đạt 700-800 tấn/ngày đêm (khoảng 210.000-240.000 tấn/năm), áp dụng trong điều kiện vỉa dày từ 3,5-10m với độ dốc đến 35o.

Đây là dây chuyền kỹ thuật kết hợp giữa máy cắt vỉa than Combai với dàn chống di chuyển tự động, khắc phục được nhược điểm về giàn chống công nghệ truyền thống (giàn chống cố định chiếm một suất đầu tư lớn trong công nghệ khai thác than).Việc cơ giới hoá trong công nghệ khai thác than đã giúp hạn chế việc dùng trực tiếp sức người vào khai thác, làm giảm đáng kể tai nạn lao động.

Kết quả ứng dụng dản phẩm khai thác thử tại Công ty Than Vàng Danh cho thấy sản lượng khai thác than của công ty luôn đạt khoảng 300.000 tấn/năm, tiết kiệm 28% so với giá thành nhập khẩu.

Với thành công này, Viện sẽ tiếp tục phát triển công nghệ áp dụng tại các công ty khai thác than hầm lò: Thống Nhất, Hà Lầm, Vàng Danh, Nam Mẫu, ... với quy mô công suất khai thác trung bình đạt 300.000 - 450.000 tấn/năm.

Đây là đề tài được Bộ KH&CN đánh giá xuất sắc và cho phép Viện triển khai tiếp dự án sản xuất thử nghiệm sử dụng kết quả nghiên cứu của đề tài trên: "Hoàn thiện công nghệ cơ giới hoá, khai thác vỉa dày, dốc đến 35o bằng dàn chống tự hành chế tạo tại Việt Nam ở các hầm lò vùng Quảng Ninh"(Mã số KC.06.DA22/06-10).

Dự án KC.06.DA22/06-10 thuộc Chương trình KH&CN trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2006-2010 "Nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất các sản phẩm xuất khẩu chủ lực". Thời gian thực hiện từ tháng 1/2009 đến 12/2010 với tổng kinh phí hơn 153 tỉ đồng.

  • M.T