Đảm bảo an sinh xã hội trước tác động của đại dịch Covid-19

Hỗ trợ kịp thời người lao động và doanh nghiệp

Theo TS. Bùi Sỹ Tuấn, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9/4/2020,và Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19/10/2020 về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Kết quả đã thực hiện hỗ trợ hơn 33 ngàn tỷ đồng cho gần 14,5 triệu người bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Trong đó Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã tiếp nhận hồ sơ và giải quyết tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí và tử tuất đối với 1.846 đơn vị/doanh nghiệp cho 192.503 lao động với tổng số tiền tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí và tử tuất trên 786 tỷ đồng.

Người lao động làm thủ tục bảo hiểm thất nghiệp. Ảnh: TTXVN

Trước những tác động nặng nề của đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ 4 kể từ 27/4/2021, Chỉnh phủ tiếp tục ban hành Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 1/7/2021 về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do Covid-19 đưa ra 12 chính sách hỗ trợ. Trong đó có các chính sách giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động.

Kết quả triển khai đến nay, nhóm chính sách bảo hiểm có tổng kinh phí hỗ trợ là gần 5,1 nghìn tỷ đồng (chiếm 30,6% kinh phí dự kiến chính sách về bảo hiểm của Nghị quyết 68), hỗ trợ cho 378.690 đơn vị sử dụng lao động và trên 11,57 triệu người lao động.

Cơ quan bảo hiểm xã hội đã rà soát và thông báo cho 378.060 đơn vị sử dụng lao động với gần 11,46 triệu người lao động được giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp từ tháng 7/2021 đến hết tháng 6/2022 với tổng số tiền (tạm tính) khoảng 4.322 tỷ đồng.  

Chính sách tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí và tử tuất đã được thực hiện tại 54/63 tỉnh, thành phố trong cả nước với tổng số 630 đơn vị sử dụng lao động và 113.444 người lao động, tổng kinh phí 777 tỷ đồng (chiếm 9,2% kinh phí dự kiến ban đầu của chính sách này).

Đối với chính sách hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động, có 17 đơn vị sử dụng lao động đã đề nghị cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ cho 1.308 người lao động.

Gần đây nhất, ngày 24/9/2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 116/NQ-CP về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp. Dự kiến khoảng hơn 13 triệu lao động và khoảng 386 nghìn đơn vị sử dụng lao động được thụ hưởng chính sách hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.

Với việc tổ chức thực hiện các chính sách kịp thời, giảm tối thiểu các thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin nên các gói hỗ trợ đã kịp thời đến với người dân, người lao động và doanh nghiệp để có thể vượt qua những khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch.

Kết quả này tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của các Quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm tai nạn lao động/bệnh nghề nghiệp trong đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động, người dân và hỗ trợ sản xuất – kinh doanh của người lao động.

Trụ cột trong an sinh xã hội

Để tiếp tục đóng vai trò trụ cột trong các chính sách an sinh xã hội, thời gian tới, chính sách bảo hiểm xã hội cần tiếp tục tập trung các giải pháp sau:

Thứ nhất, tăng cường công tác tuyên truyền về tính ưu việt của chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội tự nguyện, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về chính sách bảo hiểm. Từ đó củng cố hơn nữa niềm tin của mọi người dân, doanh nghiệp vào mục tiêu an sinh xã hội rất quan trọng của bảo hiểm xã hội.

Thứ hai, tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp theo hướng mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội kể cả bắt buộc và tự nguyện. Chính sách bảo hiểm thất nghiệp cần quan tâm đến việc hỗ trợ về đào tạo nghề và nâng cao trình độ nghề nghiệp, kết nối cung – cầu để sớm đưa người lao động trở lại thị trường lao động. Cụ thể:

Thiết kế chính sách bảo hiểm xã hội kể cả bắt buộc và tự nguyện cần linh hoạt đối với các điều kiện tham gia, thụ hưởng chính sách nhằm hấp dẫn hơn để thu hút người lao động tham gia bảo hiểm xã hội. Đây là chính sách an sinh xã hội chủ động và bền vững nhất, tiến tới bảo hiểm xã hội toàn dân, tức là mọi người lao động và người có thu nhập đều tham gia bảo hiểm xã hội.

Tăng cường chế tài xử lý nghiêm các hành vi trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội để khắc phục tình trạng trốn đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội hiện nay. Xem các hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội và chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động là tội hình sự để nâng cao hiệu lực xử lý vi phạm pháp luật bảo hiểm xã hội; Có phương án giải quyết cụ thể về quyền lợi cho người lao động khi doanh nghiệp nợ, chiếm dụng tiền đóng bảo hiểm xã hội và không còn tài sản để giải quyết quyền lợi bảo hiểm xã hội của người lao động.

Đảm bảo việc cân đối Quỹ Bảo hiểm xã hội, cần tính toán tiền lương đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng nên thực hiện theo mức tiền ghi trong hợp đồng lao động nhằm đảm bảo việc đóng và hưởng sau này của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội. Đồng thời xem xét việc điều chỉnh mức tiền lương hưu hưởng hàng tháng theo một lộ trình phù hợp để khắc phục tình trạng mất cân đối trong đóng – hưởng bảo hiểm xã hội, đảm bảo cân đối Quỹ Bảo hiểm xã hội lâu dài.

Nghiên cứu tăng mức hỗ trợ hiện nay cao hơn, hấp dẫn người lao động, người dân tham gia: Theo một số chuyên gia, khi người dân mới tham gia bảo hiểm xã hội, Nhà nước có mức hỗ trợ tối đa (khoảng 70%) nhằm tạo thói quen, đẩy nhanh độ bao phủ bảo hiểm xã hội. Đến khi người dân có điều kiện kinh tế khá giả hơn và đã nhận thức được tính ưu việt của chính sách, có thói quen tham gia bảo hiểm xã hội thì xem xét thực hiện lộ trình hỗ trợ theo hướng giảm dần phù hợp.

Thứ ba, tăng cường sự phối hợp trong thực hiện và tuyên truyền về chính sách bảo hiểm xã hội như: sự phối hợp với các tổ chức Công đoàn, Hội Phụ nữ, Liên minh hợp tác xã, Đoàn thanh niên,… cùng với sự quan tâm của các cấp, các ngành để tạo sự đồng thuận, đồng bộ trong quá trình đưa chính sách bảo hiểm xã hội đến mọi người dân, người lao động, doanh nghiệp.

Thứ tư, nâng cao chất lượng công tác dự báo nhu cầu tham gia, đánh giá khả năng tham gia của người lao động nói riêng và người dân nói chung để tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách có liên quan ngày một phù hợp hơn và hấp dẫn người dân trong việc tham gia bảo hiểm xã hội. Việc thiết kế chính sách về đối tượng, mức đóng, chế độ hưởng… cũng cần linh hoạt hơn.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh việc cải cách thủ tục hành chính, chia sẻ cơ sở dữ liệu về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp trong việc giải quyết chế độ. Đồng bộ hóa và có hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia để quản lý, theo dõi, giám sát cũng như thiết kế chính sách bảo hiểm xã hội. Tăng cường việc ứng dụng công nghệ thông tin đảm bảo sự đồng bộ, toàn diện trong các khâu thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội.

"Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ".

Hoà An 

Kích hoạt hàng loạt giải pháp để ngành du lịch thích ứng an toàn trong tình hình mới

Tại Toạ đoàn “Du lịch thích ứng an toàn với Covid-19”, hàng loạt giải pháp được yêu cầu kích hoạt để phục hồi ngành du lịch sau một thời gian dài “ngủ đông”.