Giữa trưa 8/3, tại sân bay Nội Bài sau cả buổi sáng trời giăng sương mù mờ ảo đã bừng nắng đúng thời điểm chuyến bay của Vietnam Airlines hạ cánh xuống, chở theo gần 300 bà con xa xứ từ Ukraine trở về.
Mấy trăm phận người hồi hương là chừng ấy cảnh đời khó khăn do chiến sự tại đất nước mà họ coi như quê hương thứ hai. Người buôn bán, người làm hàng ăn hay sinh viên, công nhân lao động vốn đã chật vật xoay xở vì dịch, thì nay phải chịu thêm cảnh bỏ lại tất cả để "trốn chạy" khỏi xung đột. Hôm nay, bà con trở về trong vòng tay rộng mở của quê nhà.
Tấm lòng người Việt nơi xứ người
Nhiều gia đình có số lượng thành viên lớn về trong chuyến bay lần này.
Đặt chân xuống sân bay được lãnh đạo bộ ban ngành chào đón, người nhà ngóng chờ, chị Nguyễn Thị Phương (31 tuổi, Odessa, Ukraine) không giấu được vẻ xúc động sau một hành trình vất vả.
Gần 20 năm gắn bó với đất nước Ukraine, thỉnh thoảng về Việt Nam thăm nhà, chặng bay không quá xa lạ với chị Phương. Hôm nay, vẫn chặng bay ấy nhưng cảm giác trong chị thật khác: rưng rưng nơi khóe mắt, may mắn xen lẫn lòng biết ơn, trong niềm vui đoàn tụ có niềm tự hào về quê hương thương mến.
Những ngày đầu chiến sự, chị không khỏi bàng hoàng khi thành phố Odessa liên tiếp hứng chịu những trận bắn phá, những tiếng nổ. Đặc biệt trong khoảng từ 3-5h sáng, tiếng bom rơi cách vài km cũng làm rung chuyển cả căn nhà chị Phương cùng gia đình sinh sống, thời khắc ấy cả nhà chỉ biết trú dưới hầm mà cầu nguyện.
Chị Nguyễn Thị Phương vẫn chưa tin và bỡ ngỡ khi đặt chân đến quê hương.
Nhận thấy chiến sự còn kéo dài, và sự kêu gọi của chính quyền sở tại cũng như Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine, đại gia đình 40 người nhà chị Phương gồm già trẻ, gái trai được tập hợp nhau lại quyết định lái xe sang Moldova để lánh nạn.
Đến được Moldova rồi, chiến sự ngày một căng thẳng, sau thông báo của Bộ Ngoại giao về các chuyến bay giải cứu, gia đình chị Phương lại quyết định sẽ sang Rumani. Nhưng khó khăn vẫn còn đấy khi hàng nghìn người từ Ukraine đổ về các cửa khẩu biên giới.
"Hàng dài người xếp hàng chờ đợi, trời mưa tuyết rất lạnh, không thể đi xe cá nhân, gia đình đành bỏ lại để đi bộ sang Rumani. Chúng tôi xếp hàng dài hơn 1km sau 4 tiếng, cuối cùng cũng qua được cửa khẩu. Đến được Rumani, cán bộ Đại sứ quán và nhiều tình nguyện viên đón chờ sẵn", chị Phương cho biết.
Niềm vui dạt dào trong ngày đoàn tụ.
"Khi gặp được đoàn, tôi còn nhớ như in câu nói của các anh trong Đại sứ quán mình: "Chúng tôi đón bà con, anh chị em, từ đây chúng tôi phải có trách nhiệm đưa bà con, anh chị em về được quê hương". Thật sự khi nghe được câu đó tôi rất xúc động. Tôi cảm giác như mình đã được trở về quê hương, chứ không phải đi lánh nạn ở nước khác", chị Phương bày tỏ.
Chị Phương cũng cho biết, 7 ngày ở nơi đất khách quê người, từ đồ ăn thức uống, đến chỗ ngủ nghỉ, hay có người bị bệnh... Đại sứ quán cũng đều lo toan chu đáo.
Hạnh phúc trong vòng tay người nhà, chị Nguyễn Thị Hương (23 tuổi) cùng cô con gái 6 tháng tuổi là một trong những người đầu tiên bước xuống máy bay và được Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Hiệu tặng hoa chào mừng trở về.
Chị Hương là em dâu chị Phương trong đại gia đình 40 người về cùng đợt này. Khi được hỏi, chị Hương liền chia sẻ: "Tôi cảm thấy rất vui và may mắn. Mấy ngày vừa rồi khi chiến sự nổ ra lúc nào cũng sống trong sự lo sợ.
Từ khi chiến tranh xảy ra, toàn thành phố Odessa hoang vắng vì không ai dám ra đường. Cả gia đình chị chỉ quanh quẩn trong nhà nghe ngóng tin tức. Khi di chuyển từ Odessa sang Moldova rồi qua Rumani, không rõ rồi sẽ đi về đâu, nhưng được Đại sứ quán và nhiều hội đoàn giúp đỡ rất tận tình, giờ về được quê nhà tôi rất hạnh phúc".
Chị Nguyễn Thị Hương cùng cô con gái.
Là gia đình cuối cùng bước ra khỏi sảnh thủ tục trong đoàn lần này, anh Đỗ Mạnh Dũng bày tỏ cảm ơn Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán, hội đoàn người Việt và hãng hàng không đã tận tình giúp đỡ gia đình cũng như nhiều người Việt khác sơ tán kịp thời.
Hai vợ chồng anh Dũng cùng hai con đã định cư ở Ukraine được 14 năm. Suốt những năm tháng làm ăn bình yên, anh chị đã coi đây như quê hương thứ hai của mình. Chiến sự bùng nổ, bỏ lại nhà cửa, tài sản cả nhà anh quyết định lên đường di tản.
"Còn nhớ ngày 24 và 25/2, tên lửa khi đó còn bay qua nhà tôi, cả nhà phải xuống hầm trú ẩn 4-5 ngày. Thành phố tôi sống cách Moldova khoảng 40km, nhưng do thời tiết khắc nghiệt và ùn tắc đường, nên gia đình tôi phải đi bộ 15km mới đến được cửa khẩu 2 nước. Gia đình tôi gần như sơ tán cuối cùng khỏi đó. May mắn được cộng đồng mình và cán bộ sứ quán giúp đỡ rất nhiều", anh Dũng kể.
Ôm bó hoa vào lòng, anh Dũng cho biết trước mắt gia đình sẽ cho các cháu về Việt Nam học tập và hai vợ chồng anh sẽ kiếm việc tại đây.
Anh Dũng cùng vợ con trở về quê Nam Định với ước mong một ngày không xa Ukraine sẽ bình yên trở lại.
Gia đình anh Đỗ Mạnh Dũng.
Không chỉ những người như chị Phương, chị Hương hay anh Dũng trong hàng trăm người vừa hồi hương trên chuyến bay, cảm xúc thiêng liêng của hai chữ đồng hương như thấm đẫm trong tim, lan tỏa tới từng cái ôm, cái bắt tay thật chặt chào đón ngày trở về.
Sơ tán người Việt từ Ukraine có nhiều điểm đặc biệt
Trao đổi với PV VietNamNet, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Phạm Quang Hiệu cho biết, chiến dịch bảo hộ, sơ tán công dân lần này có những nét riêng và đặc biệt.
"Đây không phải là lần đầu tiên chúng ta tổ chức chuyến bay sơ tán bà con với quy mô lớn. Hồi khủng hoảng ở Libya, chúng ta cũng tổ chức, nhưng lần này có nét đặc thù", ông Hiệu nhận định.
Phần lớn bà con đã sống ở Ukraine trong thời gian dài, cũng đã có nhiều gắn bó với nước sở tại. Có người đang sinh sống, làm việc kinh doanh lâu dài, có tài sản, sự gắn bó nhất định với đất nước Ukraine. Khi chiến sự xảy ra rất nhiều người cũng nghĩ là chưa chắc chiến sự ác liệt như thế.
Tuy nhiên, với sự chủ động của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán đã liên tục khuyến cáo bà con; đưa ra thông báo, vận động bà con thông qua các hội đoàn, cho nên quyết định sơ tán của bà con thường vào các phút cuối.
Trong giây phút gặp mặt có cả niềm vui và giọt nước mắt òa khóc sau bao ngày lo lắng.
"Khi chiến sự ác liệt, chia cắt nhiều nơi, chúng tôi phải nỗ lực hết sức, trao đổi với chính quyền sở tại ở Ukraine và Nga tạo ra hành lang an toàn cho bà con di chuyển. Có một số rất ít bà con hiện nay vẫn ở lại trông coi tài sản, chúng tôi vẫn tiếp tục giữ liên lạc để hỗ trợ thêm.
Hiện nay, về cơ bản đã sơ tán bà con khỏi vùng chiến sự ác liệt nhất. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các cơ quan liên quan để có các phương án phù hợp", Thứ trưởng Ngoại giao thông tin.
Trần Thường - Phạm Hải
Người Việt từ vùng chiến sự Ukraine nghẹn ngào khi trở về quê hương
Chuyến bay mang số hiệu VN88 của Vietnam Airlines đáp xuống sân bay quốc tế Nội Bài lúc 11h30 sáng nay. Đây sẽ là một trong những chuyến bay đặc biệt đưa công dân từ vùng chiến sự Ukraine về.