Đại biểu QH: Tư nhân làm truyền tải, có thể giá điện sẽ cao

Sáng nay (10/1), Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự.

Về sửa đổi Luật Điện lực, Chính phủ đề xuất sửa khoản 2, Điều 4 theo hướng thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư lưới truyền tải điện, trừ các dự án do Nhà nước đầu tư được xác định trong quy hoạch điện lực quốc gia. Nhà nước sẽ độc quyền trong vận hành lưới truyền tải, trừ lưới điện do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai. Ảnh: Quốc hội

Ngoài ra, các tổ chức hoạt động và sử dụng điện đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật được quyền đấu nối vào lưới điện do thành phần kinh tế tư nhân đầu tư, xây dựng.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai, nội dung sửa đổi chưa phân định cụ thể giữa phạm vi độc quyền và không độc quyền, điều này có thể dẫn tới tùy tiện trong áp dụng.

Bà Mai đề nghị cần xem xét quy định cụ thể 3 nội dung. 

Thứ nhất, cần phân định rõ loại lưới điện truyền tải nào mà thành phần kinh tế tư nhân có thể được tham gia đầu tư xây dựng quản lý vận hành, chủng loại nào do Nhà nước quy hoạch và chỉ giao EVN thực hiện.

Thứ hai, cần quy định rõ về mặt thẩm quyền quyết định lựa chọn nhà đầu tư.

Thứ ba, cần quy định cụ thể về trách nhiệm của từng chủ thể trong quá trình vận hành, trong đó làm rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước, trách nhiệm của nhà đầu tư. Bởi theo dự thảo luật sau khi đầu tư xây dựng, tư nhân tham gia vận hành, điều này sẽ dẫn đến thực tế trong cùng hệ thống có những chủ thể vận hành khác nhau.

Trong khi đó, lưới điện truyền tải cần có sự quản lý vận hành thống nhất, ĐB Mai cho rằng, với trình độ của Việt Nam hiện nay, nếu không thận trọng sẽ dẫn đến mất an toàn hệ thống.

Bà nhấn mạnh, cần cân nhắc thận trọng để tránh gây ra hậu quả sau này.

Liên quan đến giá điện, bà Mai cho biết dự thảo cũng nêu việc tư nhân hóa có thể tác động đến giá điện. Có thể giá điện sẽ cao khi tư nhân tham gia vận hành. Do vậy, cần có đánh giá tác động để đảm bảo bình ổn giá, tránh ảnh hưởng đến người dân.  

Về việc hạch toán giá sau khi đầu tư xây dựng doanh nghiệp giao cho nhà nước vận hành, ĐB cho hay, về cơ chế định giá, phương pháp định giá chưa được quy định cụ thể trong dự thảo. Hệ thống lưới điện truyền tải là tài sản, thời gian qua có trường hợp định giá không chuẩn xác gây thiệt hại lớn. Do vậy đại biểu cho rằng cần có quy định cụ thể.

Về việc lựa chọn nhà đầu tư, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng để đảm bảo minh bạch, công khai, cạnh tranh bình đẳng cần xây dựng cơ chế, tiêu chuẩn cụ thể để tất cả các doanh nghiệp có thể cạnh tranh tham gia.

Theo bà, chính sách, chủ trương đến cuộc sống là cả một khoảng cách. Do vậy để pháp luật đi vào cuộc sống, rất cần thiết có những quy định cụ thể, kín kẽ, đảm bảo hiệu quả quản lý.

ĐB cũng cho rằng, trong trường hợp chưa chuẩn bị đầy đủ, đồng bộ chặt chẽ thì nên tiếp tục nghiên cứu, lùi lại Quốc hội kỳ họp sau.

Cái gì được xã hội hóa thì phải chỉ rõ

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Trường Giang đề cập về xã hội hóa, trong dự thảo luật chỉ nêu: "Nhà nước sẽ độc quyền trong vận hành lưới truyền tải, trừ lưới điện do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng".

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Trường Giang. Ảnh: Quốc hội

Ông cho rằng, vấn đề ở chỗ luật phải quy định rõ cái gì thành phần kinh tế ngoài nhà nước được đầu tư xây dựng. Không nói chung chung được. Cái gì được xã hội hóa thì phải chỉ rõ.

Nhấn mạnh đến sự minh bạch, rõ ràng trong việc thu hút xã hội hóa, ông Giang đề nghị cần làm rõ những gì Nhà nước độc quyền. 

Nêu việc quy định còn chưa chặt chẽ, chưa nêu được vai trò cần và đủ của Nhà nước, ĐB Vũ Huy Khánh (đoàn Bình Dương) cho rằng đề nghị cần chỉnh lại theo hướng Nhà nước không độc quyền nhưng có quyền kiểm soát kể cả do các công trình đó là ngoài nhà nước xây dựng để đảm bảo an toàn, an ninh hệ thống.

Hương Quỳnh

Thiếu điện đến thừa điện nhưng giá vẫn không giảm, "nút thắt" ở đâu?

Vấn đề điện được nhiều Đại biểu Quốc hội quan tâm, góp ý trong phiên thảo luận sáng 30/10 về dự kiến kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, nhằm tháo gỡ những "nút thắt", bất cập.