Trường THPT chuyên duy nhất tuyển sinh lớp 6
TP.HCM có hai trường THPT chuyên là Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa và Trường THPT Chuyên Lê Hồng Phong. Ngoài ra, hiện có một số lớp chuyên được đào tạo trong một số trường THPT có tiếng khác. Tuy nhiên, duy nhất Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa được tuyển, đào tạo học sinh từ lớp 6.
Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa có nguồn gốc từ năm 1874 khi cha Henri De Kerlan – Cha Sở coi Thánh đường Sài Gòn, xuất tiền riêng sáng lập trường Lasan Taberd đặt tại dinh của Tri phủ Tân Bình đời Tự Đức. Trường xây xong năm 1875 và hoàn thiện năm 1887, đầu tiên để nuôi trẻ mồ côi và bị bỏ rơi. Đến ngày 12/12/1975, thực hiện theo thông cáo chung của Sở Giáo dục và Ủy ban liên lạc Công giáo, trường Lasan Taberd được chính thức bàn giao cho Sở Giáo dục TP.HCM.
Ngày 31/2/2000, UBND TP.HCM có quyết định thành lập Trường THPT Trần Đại Nghĩa. Ngày 4/10/2002, UBND TP.HCM ban hành quyết định cho phép chuyển trường THPT Trần Đại Nghĩa thành trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa. Khi thành lập, trường đào tạo hệ chuyên THPT đồng thời tuyển sinh THCS.
Như vậy, đến thời điểm hiện tại, Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa đã có hơn 20 năm đào tạo hệ THCS.
Cuộc đua khốc liệt để có "tấm vé" vào trường
Hằng năm, việc tuyển sinh vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa được thực hiện bằng bài khảo sát năng lực, theo đề của Sở GD-ĐT TP.HCM. Tuy nhiên để đăng ký dự khảo sát vào trường, học sinh phải vượt qua vòng loại hồ sơ.
Điều kiện dự tuyển vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa là học sinh đã hoàn thành chương trình cấp tiểu học tại TP.HCM và có điểm bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của mỗi môn tiếng Việt và Toán đạt từ 9 điểm trở lên của năm học lớp 5.
Học sinh sẽ làm bài khảo sát trong thời gian 90 phút. Bài khảo sát có 2 phần: Phần trắc nghiệm chiếm 40/100 điểm với 20 câu trắc nghiệm bằng tiếng Anh, nội dung các câu hỏi thuộc kiến thức môn Toán, tiếng Anh, Khoa học, Lịch sử và Địa lý. Thời gian làm bài phần này là 30 phút.
Phần tự luận chiếm 60/100 điểm, thí sinh làm bài trong 60 phút, bao gồm 3 nội dung: Môn tiếng Anh (nghe - hiểu), Toán tư duy logic, tiếng Việt (đọc hiểu và làm văn).
Các câu hỏi về nội dung Toán tư duy logic và tiếng Việt sẽ được thể hiện bằng tiếng Việt và học sinh làm bài bằng tiếng Việt. Hàng năm, luôn có từ 3.500 đến hơn 4.000 học sinh làm bài khảo sát tranh suất vào trường, trong khi đó chỉ tiêu tuyển sinh chỉ khoảng hơn 500 em.
Năm 2020, có 3.873 thí sinh làm bài khảo sát tiếng Anh để dự tuyển vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa. Điểm trúng tuyển vào lớp 6 của trường năm 2020 là 57,6 điểm. Thang điểm bài thi là 100 điểm.
Năm 2019, có hơn 4.100 thí sinh dự thi, điểm chuẩn trúng tuyển là 48 điểm. Năm 2018, có hơn 4.000 thí sinh dự thi, điểm chuẩn trúng tuyển là 65,25 điểm. Năm 2017, có hơn 3.800 thí sinh dự thi, điểm chuẩn trúng tuyển là 58 điểm.
Năm 2021, do dịch Covid-19, trường không tổ chức thi khảo sát mà xét tuyển. Trong quá trình thực hiện xét tuyển, đa phần học sinh đăng ký tuyển sinh có kết quả học tập xuất sắc. 1.560 học sinh đạt 60 điểm tổng điểm kiểm tra định kỳ cuối năm môn tiếng Việt – Toán lớp 3, 4, 5. Con số này cao hơn nhiều so với chỉ tiêu tuyển sinh là 525 học sinh, gây khó khăn cho công tác sàng lọc.
Do vậy, Sở GD-ĐT TP.HCM đã phải bổ sung việc xem xét điểm kiểm tra định kỳ cuối năm môn Khoa học, Lịch sử và Địa lý lớp 4, 5 nhằm phù hợp với yêu cầu đánh giá năng lực toàn diện của học sinh. Năm này, điểm chuẩn là điểm xét tuyển đạt 100/100 điểm và tổng điểm tiêu chí bổ sung về Ngoại ngữ và Tin học đạt 1,5 điểm trở lên.
Năm 2022, có 3.578 học sinh làm bài khảo sát năng lực vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa. Chỉ tiêu tuyển sinh là 525 học sinh. Điểm chuẩn tuyển sinh lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa là 63,5 điểm.
Năm 2023, có 4.800 thí sinh tham dự bài khảo sát đánh giá năng lực vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa, trong khi chỉ tiêu tuyển sinh của trường là 525 học sinh. Điểm chuẩn vào lớp 6 Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa năm 2023 là 64,75 điểm.
Về việc tuyển sinh lớp 6, Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa năm 2024, hiện Sở GD-ĐT tham mưu UBND TP kiến nghị Bộ GD-ĐT giữ ổn định tuyển sinh tuyển sinh đầu cấp năm học 2024 – 2025. Sau đó, Sở GD-ĐT sẽ xây dựng lộ trình thực hiện đúng quy định pháp luật về trường chuyên.
Lý do này do theo công văn mới đây của Bộ GD-ĐT gửi Sở GD-ĐT Hà Nội trong có nêu theo Luật Giáo dục năm 2019, trường chuyên được thành lập ở cấp THPT, vì vậy không có cấp THCS trong trường chuyên.
Như vậy, nếu chiếu theo công văn này, Trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam ở Hà Nội và Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa có thể sẽ phải dừng tuyển sinh lớp 6.