Khoảng 9h sáng nay (5/3), ông Peter Mathews đã đến gia đình liệt sĩ Cao Xuân Tuất thắp hương và tới hội trường UBND xã Kỳ Xuân trao trả cuốn nhật ký cho thân nhân liệt sĩ.
Lễ tiếp nhận kỷ vật của liệt sĩ Cao Xuân Tuất có sự tham dự của lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, các sở, ngành địa phương và gia đình ông Hà Huy Mỳ, cháu ruột liệt sĩ.
Ông Peter Mathews bày tỏ vinh dự có mặt tại xã Kỳ Xuân. Đã 56 năm kể từ ngày rời chiến trường Tây Nguyên, ông mới quay lại Việt Nam.
"Đã rất lâu rồi tôi mới được quay lại Việt Nam, đặc biệt là đến thăm gia đình thân nhân nạn nhân. Tôi hy vọng sự trở lại của tôi sẽ góp phần xoa dịu nỗi đau cho gia đình. Khi nhặt được cuốn nhật ký, tôi đã lưu giữ suốt 56 năm qua, và tôi nghĩ đây là sứ mệnh, nhiệm vụ và ao ước một ngày nào đó có thể tận tay trao trả lại cuốn nhật ký cho gia đình liệt sĩ Cao Xuân Tuất", ông Peter Mathews nói.
Cầm cuốn nhật ký trao trả lại cho thân nhân liệt sĩ, ông Peter Mathews nói rằng muốn thân nhân liệt sĩ là người đầu tiên chạm vào cuốn nhật ký.
"Khi nhặt được cuốn sổ nhật ký này tôi thấy rất ấn tượng, thấy tinh thần người lính dù trong thời kỳ chiến tranh đen tối nhưng vẫn rất lạc quan và yêu đời. Sau chiến tranh tôi phải mất rất nhiều thời gian để hồi phục, mở lòng với những ký ức chiến tranh. Nhặt được cuốn sổ, tôi đã đưa cho nhiều người xem và họ cảm thấy rất thích thú, tự hào với những nét vẽ đẹp mắt, những bài thơ, bài hát có trong cuốn nhật ký", cựu binh Mỹ bày tỏ.
Cũng theo ông Peter Mathews, cuốn nhật ký ông nhặt được của liệt sĩ Cao Xuân Tuất có ý nghĩa rất lớn với cuộc đời ông.
Ông nói: "Mỗi lúc nhìn lại cuốn nhật ký này, mọi ký ức về Việt Nam lại hiện về trong tôi. Cuốn nhật ký là một phần của cuộc đời tôi. Hôm nay trao trả lại tôi cảm thất rất nhẹ lòng. Kể từ khi đặt chân trở về Việt Nam, trở về Hà Tĩnh, tôi thấy người dân rất hiếu khách. Tôi nghĩ cuốn nhật ký này có ý nghĩa rất lớn vì nó có giá trị tinh thần và giá trị lịch sử. Tôi mong gia đình liệt sĩ sẽ cất giữ cẩn thận".
Ông Hà Huy Mỳ, cháu liệt sĩ Cao Xuân Tuất xúc động cho hay: "Cậu tôi hy sinh khi còn quá trẻ, chưa có gia đình, không để lại kỷ vật gì. Tôi cảm ơn gia đình cựu binh Mỹ đã lưu giữ lại cuốn nhật ký của người cậu quá cố. Tôi hứa sẽ cùng gia đình tiếp tục gìn giữ cuốn nhật ký, kỷ vật thiêng liêng của cậu Tuất".
Trước đó, cuối tháng 1, báo NorthJersey đăng câu chuyện một cựu binh Mỹ tên Peter Mathews (77 tuổi, ở TP Bergenfield, bang New Jersey, Mỹ) hiện đang lưu giữ cuốn nhật ký của một người được cho là bộ đội Việt Nam quê ở Hà Tĩnh và mong muốn tìm kiếm tác giả cuốn nhật ký để trao lại. Thông tin này ngay sau đó được truyền thông Việt Nam, các trang mạng xã hội dẫn nguồn chia sẻ với hy vọng kỷ vật về lại cố nhân.
Cuốn nhật ký do cựu binh Mỹ tìm được trong một chiếc ba lô dưới chân đồi 724, trong trận Đăk Tô, Tây Nguyên vào tháng 11/1967. Cuốn nhật ký ghi những thông tin, gồm: Cao Xuân Tuất, thôn Cao Thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh; hòm thư 21222 Gm (nơi đóng quân: Xóm 13, thôn Trường Lâm, xã Hoài Thanh, huyện Hoài Nhơn, Bình Định); cha Cao Xuân Kế, mẹ Lê Thị Vĩ, chị gái tên Diếu.
Nhận được thông tin, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành xác minh.
Kết quả kiểm tra, trên địa bàn huyện Kỳ Anh có 6 liệt sĩ tên Tuất, trong đó có một liệt sĩ Cao Xuân Tuất (sinh năm 1946).
Qua xác minh thông tin và trực tiếp gặp thân nhân liệt sĩ Cao Xuân Tuất ở thôn Cao Thắng (xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh), các thông tin về họ tên bố, mẹ, chị, em gái, quê quán của liệt sĩ này đều hoàn toàn trùng khớp với nội dung thông tin trong cuốn nhật ký mà cựu binh Mỹ lưu giữ.