Thứ trưởng Phạm Hồng Hải phát biểu tại Hội nghị quốc tế về thông tin vệ tinh. Ảnh Mạnh Hưng

Ngày 28/6/2019, tại Hà Nội, Bộ TT&TT phối hợp với Liên minh Vệ tinh toàn cầu (GSC) tổ chức Hội thảo quốc tế về thông tin vệ tinh với chủ đề “Những tiến bộ trong công nghệ vệ tinh”. Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Hồng Hải đã tới dự hội thảo.

Tham dự Hội thảo là những chuyên gia hàng đầu thế giới về thông tin vệ tinh đến từ Liên minh Vệ tinh toàn cầu  - GSC; cơ quan quản lý các nước Campuchia, Lào, Myamar và các doanh nghiệp vệ tinh hàng đầu thế giới như SpaceX, Inmarsat, Intelsat, SES, OneWeb, Viasat, Thaicom, Asiasat, Lao Asia Pacific cùng đại diện nhiều cơ quan, đơn vị trong nước.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Phạm Hồng Hải cho biết, thế giới thực sự đã đi vào kỷ nguyên Internet băng rộng, siêu băng rộng. Cho đến thời điểm này, các giải pháp cung cấp băng rộng chủ yếu được dựa trên cáp quang, di động, đặc biệt là mạng di động 4G và sắp tới là 5G. Dự báo, trong những năm tới nhu cầu tiêu dùng dữ liệu tiếp tục tăng mạnh, trong 6 năm tới nhu cầu sử dụng dữ liệu data mobile tăng tới 5 lần.

Vậy trong thế giới băng rộng, siêu băng rộng, các hệ thống vệ tinh sẽ có vai trò gì? Những năm gần đây đang có xu hướng phát triển các chùm vệ tinh địa tĩnh và chùm vệ tinh phi địa tĩnh cung cấp Internet băng rộng toàn cầu như các chùm vệ tinh của Onewweb, SES, Boeing… với số lượng vệ tinh lên tới con số chục ngàn. Các hệ thống này kỳ vọng sẽ cung cấp Internet băng rộng giá rẻ.

Với lợi thế vùng phủ toàn cầu, nếu thành công, các hệ thống vệ tinh này sẽ làm thay đổi môi trường cạnh tranh trong lĩnh vực viễn thông, thậm chí có thể làm thay đổi trật tự truyền thống trong lĩnh vực viễn thông.

Bài học của những năm cuối 1990, trong kỷ nguyên của thoại, các chùm vệ tinh như Global Star, Iradium được kỳ vọng sẽ cung cấp dịch vụ di động toàn cầu, nhưng thực tế không thành công như trông đợi.

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh về việc hệ thống chùm vệ tinh mới, với những công nghệ mới có thể thành công trong kỷ nguyên Internet, có thể cung cấp dịch vụ Internet toàn cầu với giá thành rẻ, cạnh tranh hay không là vấn đề cần được thảo luận sâu hơn trong hội nghị.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các hệ thống vệ tinh cũng đặt ra các câu hỏi trong công tác quản lý: Cấp phép, cung cấp dịch vụ tại mỗi quốc gia, vấn đề sử dụng tài nguyên tần số, đảm bảo an toàn, an ninh thông tin, an ninh mạng như thế nào...

Hội thảo bàn luận về những vấn đề liên quan đến triển khai hệ thống vệ tinh trong thế giới siêu băng rộng. Ảnh Mạnh Hưng

Thông tin được mang đến hội thảo cho thấy, trong những năm gần đây, thế giới chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của chùm vệ tinh địa tĩnh băng tần Ka và chùm vệ tinh phi địa tĩnh cung cấp Internet băng rộng toàn cầu như các hệ thống GX của Inmarsat, EpicNG của Intelsat, Viasat 3 của Viasat, Starlink của SpaceX, chùm vệ tinh của Oneweb, SES, Boeing.

Điển hình là SpaceX công bố kế hoạch triển khai chùm 12.000 quả vệ tinh và đã phóng thử nghiệm hơn 60 quả; OneWeb có kế hoạch triển khai 720 quả vệ tinh và đã phóng thử nghiệm 6 quả vệ tinh.

Các hệ thống vệ tinh được xây dựng với mục đích cung cấp dịch vụ viễn thông giá rẻ cho hàng tỷ người dân ở các khu vực chưa có cơ hội tiếp cận Internet băng rộng. Trước đây, việc cung cấp dịch vụ Internet qua vệ tinh thông thường vẫn là lựa chọn cuối cùng cho khách hàng ở những khu vực không thể triển khai được các kết nối hữu tuyến hoặc di động (do các vấn đề về chi phí, tốc độ đường truyền và thiết bị đầu cuối). Nhưng hiện nay, các doanh nghiệp đang tận dụng những thành tựu trong công nghệ vệ tinh để thay đổi điều này.

Hội thảo cũng đề cập đến nhiều vấn đề nóng liên quan đến công nghệ thông tin vệ tinh, như: Các chùm vệ tinh băng rộng; phổ tần cho các hệ thống vệ tinh trong tương lai và các vấn đề về chính sách quản lý...

Theo dự báo của Viện Nghiên cứu quốc phòng Mỹ (IDA), trong vòng 10 năm tới, các tiến bộ trong công nghệ vệ tinh hiện nay sẽ được thương mại hóa và thế giới sẽ hình thành ít nhất một chùm gồm nhiều vệ tinh cung cấp dịch vụ Internet trên toàn cầu. Xu hướng phát triển của lĩnh vực công nghiệp vệ tinh đang đặt ra câu hỏi về yêu cầu phổ tần số và khả năng tác động đến thị thường viễn thông.