Sau rất nhiều thời gian tranh cãi tại Quốc hội, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký ban hành đạo luật Khoa học và Chip trị giá 280 tỷ USD, trong đó có 52 tỷ USD thúc đẩy hoạt động sản xuất chip tại nước này. Đây được coi là nỗ lực giải quyết tình trạng thiếu chip bán dẫn kéo dài, giảm phụ thuộc vào Đài Loan (Trung Quốc), cũng như cạnh tranh trực tiếp với Trung Quốc.
Trung Quốc từ lâu đã trở thành công xưởng sản xuất công nghệ lớn nhất thế giới, khi hầu hết các tập đoàn như Apple, Google và Microsoft đều có nhà máy tại đây. Nhưng theo Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế, Bắc Kinh dường như đã đi xa hơn việc chỉ gia công các linh kiện điện tử. Họ đang đứng đầu toàn cầu về lắp ráp, đóng gói và thử nghiệm, đứng trước cả Mỹ về chế tạo chip bán dẫn.
Việc Mỹ trừng phạt kinh tế các công ty sản xuất chất bán dẫn lớn nhất Trung Quốc vô tình lại giúp thúc đẩy ngành công nghiệp này tại đại lục. Trong năm 2020, doanh số bán dẫn của Trung Quốc tăng hơn 30%, đạt gần 40 tỷ USD. Tuy vậy, đại dịch Covid-19 đã tạo ra cuộc khủng hoảng chip bán dẫn toàn cầu, khi việc phong tỏa trên diện rộng khiến các nhà máy bị đình trệ và làm đứt thương chuỗi cung ứng. Từ đây, nhiều quốc gia đang nghiên cứu việc phát triển công nghệ bán dẫn, để không còn phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển chuỗi cung ứng qua các đồng minh như Hàn Quốc và Nhật Bản để không phụ thuộc vào ngành bán dẫn Trung Quốc. Trong khi đó, các nhà lập pháp châu Âu đã đề xuất các khoản đầu tư trị giá hàng chục tỷ USD trong những năm tới để tăng cường ngành bán dẫn.
Ở cuộc đua phát triển công nghệ bán dẫn, Đài Loan trở thành điểm nóng trong quan hệ Mỹ - Trung sau chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi. Đài Loan đóng vai trò tối quan trọng trong ngành bán dẫn, khi là nơi đặt trụ sở của một số nhà sản xuất hàng đầu thế giới, như Foxconn và Pegatron. Đặc biệt, Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) là công ty cung cấp 90% lượng chip máy tính trên toàn cầu.
“Nếu có động thái quân sự, nhà máy không thể hoạt động, điều này gây ảnh hưởng trực tiếp tới châu Âu, Nhật Bản và Mỹ”, Chủ tịch TSMC nói.
Nỗ lực thúc đẩy ngành sản xuất chất bán dẫn tại Mỹ
Mới đây, TSMC đã đồng ý chi 12 tỷ USD để xây dựng một nhà máy chế tạo chất bán dẫn ở bang Arizona (Mỹ), dự kiến đi vào hoạt động từ năm 2024. Một công ty Đài Loan khác là GlobalWafers cũng cam kết xây dựng một nhà máy sản xuất đĩa bán dẫn silicon trị giá 5 tỷ USD tại bang Texas. Ngoài ra, các tập đoàn Samsung và SK Group cũng có kế hoạch chi hàng chục tỷ USD để tăng cường hiện diện trong lĩnh vực sản xuất công nghệ tại Mỹ.
Ông Zachary Collier, giáo sư dự khuyết của Đại học Radford, cam kết đầu tư của TSMC diễn ra trước Đạo luật Khoa học và Chip, nhưng đạo luật này có khả năng khuyến khích nhiều công ty đưa nhà máy đến Mỹ hơn.
"Xây nhà máy sản xuất cần rất nhiều vốn và nếu có chính sách bù đắp được một số chi phí, các nhà đầu tư sẽ tới nhiều hơn. Đạo luật mới được Tổng thống Biden ký ban hành sẽ dùng 52 tỷ USD để mở rộng sản xuất bán dẫn ở Mỹ, trong đó có 1,5 tỷ USD dành cho các công ty viễn thông tăng năng lực cạnh tranh với các công ty Trung Quốc như Huawei. Các công ty đầu tư vào sản xuất chất bán dẫn cũng sẽ được trừ thuế 25%.
Bên cạnh các ưu đãi ngắn hạn, Mỹ là một quốc gia có tính ổn định, an ninh tốt, lực lượng lao động có trình độ và nhu cầu thị trường cao. Các công ty sẽ cố gắng tranh giành thị phần tại Mỹ. Nhưng việc thay thế Trung Quốc trong một sớm một chiều sẽ không dễ dàng”, ông Collier nhận định.
Tuy vậy, các chuyên gia công nghệ cho biết, dù cố gắng xây dựng các cơ sở sản xuất trong nước đến mức nào, hầu như các nước không thể tách khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt đối với các sản phẩm phức tạp như chất bán dẫn. Quá trình thiết kế, chế tạo, sản xuất và thậm chí cả nguyên liệu thô cho chip đều diễn ra trên nhiều quốc gia và khu vực khác nhau.
* Kỳ tới: Đạo luật Khoa học và Chip giúp Mỹ bắt kịp Trung Quốc?
Việt Dũng (Theo CNN)
.svg){kind=icon}
