Có hay không việc 'hạ chuẩn' để chiều lòng nhà thầu?

Gói thầu “Cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh” (gói thầu xạ trị) trị giá gần 240 tỷ tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường.

Điều chỉnh Hồ sơ mời thầu

Tháng 11/2016 Bệnh viện Ung bướu TP.Hồ Chí Minh (BV Ung bướu) phát hành hồ sơ mời thầu gói thầu “Cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc dưới hướng dẫn hình ảnh” (gói thầu xạ trị), thuộc công trình “Đầu tư trang thiết bị y tế cho khu khám, chẩn đoán và điều trị kỹ thuật cao của bệnh viện Ung bướu”.

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM

Nội dung của gói thầu xạ trị là cung cấp, lắp đặt 2 hệ thống máy xạ trị gia tốc tuyến tính tiên tiến và các thiết bị phụ trợ.

Tuy nhiên trong vòng 3 tháng Bệnh viện Ung bướu đã 5 lần liên tiếp gia hạn thời gian đóng thầu với lý do điều chỉnh hồ sơ mời thầu. Trong đó ngày 15/3/2017, BV Ung bướu đã ra Quyết định điều chỉnh hồ sơ mời thầu.

Đáng chú ý, việc điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá năng lực kinh nghiệm đối với nhà thầu theo hướng hạ các tiêu chuẩn yêu cầu. Còn điều chỉnh các tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật lại thay đổi theo hướng nghiêng về một hãng thiết bị cụ thể.

Hạ tiêu chuẩn về năng lực kinh nghiệm nhà thầu

Theo phản ánh của ông Hà Văn Nam, Giám đốc Công ty CP Đầu tư y tế Việt Mỹ, trong HSMT sửa đổi ngày 15/3/2017, BV Ung bướu đã điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm của nhà thầu theo hướng thay đổi hoàn toàn về đánh giá năng lực kinh nghiệm nhà thầu.

Cụ thể: Thay đổi tiêu chí về việc nhà thầu phải thực hiện “toàn bộ hoặc phần lớn” hợp đồng thành “đã hoặc đang thực hiện”.

Thay đổi về quy mô gói thầu từ “nhà thầu có lớn hơn hoặc bằng 01 hợp đồng cung cấp và lắp đặt thiết bị xạ trị có giá trị tối thiểu là 150 tỷ đồng” thành “lớn hơn hoặc bằng 2 hợp đồng, có tổng trị giá ≥ 150 tỷ đồng”.

Sự khác biệt về tiêu chuẩn kinh nghiệm nhà thầu trong 2 bản hồ sơ mời thầu.

Giải thích cho việc hạ tiêu chuẩn kinh nghiệm nhà thầu này, BV Ung bướu cho rằng: Nếu áp dụng tiêu chuẩn đánh giá năng lực kinh nghiệm theo hồ sơ mời thầu đã được phê duyệt trước đây hạn chế sự tham gia của các nhà thầu có khả năng cung cấp các loại thiết bị như yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Điều này liệu có phù hợp với quy định hiện hành hay không?

Luật sư Nguyễn Thị Hồng Linh, Công ty Luật TNHH Link&Partners cho rằng: Với quy định về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng tương tự được điều chỉnh như nêu trên của chủ đầu tư thì một nhà thầu nào đó đã từng hoàn thành cung cấp tối thiểu 1 hợp đồng cung cấp thiết bị y tế (có thể là thiết bị khác mà không phải thiết bị xạ trị) và một hợp đồng xạ trị đang thực hiện (có thể là hợp đồng đã ký và mới bắt đầu thực hiện, chưa hoàn thành) với tổng giá trị 2 hợp đồng ≥ 150 tỷ đồng thì cũng được đánh giá là đáp ứng yêu cầu.

“Như vậy việc điều chỉnh quy định về hợp đồng tương tự như nêu trên không giúp cho chủ đầu tư lựa chọn được nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu thực hiện gói thầu, mà còn có khả năng tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm không đáp ứng yêu cầu thực tế của gói thầu cung cấp thiết bị xạ trị tham dự thầu”, Luật sư Nguyễn Thị Hồng Linh nhận xét.

“Cần lưu ý rằng thiết bị xạ trị trong HSMT gói thầu xạ trị của BV Ung bướu là thiết bị điều trị cho bệnh nhân ung thư bằng tia xạ, đây là thiết bị rất hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khoẻ người bệnh, do đó đòi hỏi khắt khe về quá trình cung cấp, lắp đặt và cả công tác bảo trì. Do vậy rất cần các đơn vị đã có kinh nghiệm triển khai thiết bị xạ trị với quy mô tương tự”, Luật sư Nguyễn Thị Hồng Linh bổ sung.

Theo Luật sư Linh, các quy định pháp luật về đấu thầu chỉ cho phép thay đổi theo hướng chặt chẽ hơn chứ không cho phép hạ thấp tiêu chí đánh giá năng lực kinh nghiệm nhà thầu. Do vậy việc chuyển tiêu chí từ “hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn” sang tiêu chí “đã và đang thực hiện” rõ ràng là không tuân thủ quy định về đánh giá về năng lực và kinh nghiệm nhà thầu tại Thông tư 05/2015/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Hoài Nam