Tuổi 71, cuộc sống của nghệ sĩ Trang Thanh Xuân xoay quanh nghèo khó, đau bệnh và sự cô độc trong căn trọ nhỏ ở Quận 8, TP.HCM.
10h sáng, phóng viên VietNamNet có mặt tại căn trọ trong hẻm trên đường Dương Bá Trạc (Quận 8, TP.HCM) - nơi nghệ sĩ Trang Thanh Xuân đang sống mấy năm nay. Bà cho hay tranh thủ bán vé số từ 6h30', canh giờ phóng viên đến để về, nếu không sẽ không đủ sinh hoạt phí cho hôm nay. Mỗi ngày, Trang Thanh Xuân dậy khoảng 6h - 6h30' đi bán vé số đến 12h. Chiều, bà tranh thủ bán từ 16h30 - 18h. Ngày trước, thỉnh thoảng bà 'tham' bán thêm vài tờ mà về muộn, lần nào cũng bị ngã do mắt kém, chân yếu. Bà bị bệnh đục thủy tinh thể, chỉ mới phẫu thuật 1 mắt, bên còn lại không làm được vì sức khỏe sa sút. Cũng vì thị lực, bà nhiều lần làm rơi tiền hoặc đưa nhầm tiền thừa cho người mua vé số.Hơn 40 năm nay, Trang Thanh Xuân đổi chỗ thuê vài lần nhưng chưa bao giờ rời khỏi khu vực Quận 8. Căn trọ rộng 14m2 nằm sâu bên trong. Với người chân đi khập khiễng, quãng đường ra đến ngoài hẻm đã không dễ dàng. Bà vừa đi vừa hồ hởi trò chuyện vì '1 năm rưỡi nay chưa từng có người đến thăm'.Bên trong không gian ọp ẹp, đồ đạc lổn ngổn. Trước đây, giá thuê khá rẻ nhưng hay bị ngập nước, sau đợt thi công không còn ngập nhưng giá thuê tăng lên 2 triệu đồng/tháng. Tiền điện, nước khoảng 200 - 300 nghìn đồng.Không kiếm được nhiều tiền, Trang Thanh Xuân tằn tiện, giảm thiểu mọi chi phí có thể. Vì phóng viên, bà 'chơi sang' lắp 2 bóng đèn tròn, bật quạt máy 'chạy vù vù'. Ngày thường, bà chỉ dùng 1 bóng đèn, bật quạt khi quá nóng, không ngủ được.Căn trọ có gác để trống nhiều năm vì Trang Thanh Xuân không thể sử dụng hay ở ghép với người khác. Cũng do chân yếu, bà đành thuê dãy trọ ở tầng trệt với mức giá đắt hơn tầng 1.Tuổi 71, Trang Thanh Xuân nhiều đau bệnh: tim mạch, cao huyết áp, rối loạn tiền đình, bao tử, đường ruột, thoái hóa khớp và giãn tĩnh mạch. Trong đó, bà đã sống với bệnh thiếu máu cơ tim và hở van tim hơn 40 năm nay. Mỗi ngày, nghệ sĩ phải uống 5 - 6 cữ thuốc. Bác sĩ từng đề nghị nhập viện điều trị nhưng bà từ chối vì không có tiền, không người thân chăm sóc. Trang Thanh Xuân ăn 2 bữa/ngày. Suất cơm bình dân giá 30 nghìn đồng, bà chỉ mua 20 nghìn, nếu túng tiền sẽ xin cơm từ thiện.
Ngày trước khi em gái - nghệ sĩ Thanh Đào còn sống, hai chị em thỉnh thoảng cùng nhau nấu những món yêu thích. Em gái không còn, bà không tha thiết chuyện cơm nước, chỉ muốn ăn nhanh cho xong bữa. Nồi niêu xoong chảo, bếp gas... vì thế mà phủ bụi.
Trước khi ngủ, Trang Thanh Xuân dành chút thời gian thắp nhang, niệm Phật. Ban ngày, bà thích đi lang thang bán vé số, trò chuyện với các tiểu thương chợ Rạch Ông nhưng đêm về im lặng hàng giờ. Đôi lúc, nữ nghệ sĩ sợ sự tĩnh lặng của buổi đêm, đúng hơn là việc không còn ai bên cạnh. Bà lên giường lúc 20h nhưng luôn trằn trọc, đắm chìm trong suy nghĩ và cảm xúc lẫn lộn đến 0h mới ngủ được.Trang Thanh Xuân hiện sống nhờ nguồn thu nhập ít ỏi từ công việc bán vé số. Bà được Hội Sân khấu TP.HCM hỗ trợ 400 nghìn đồng/tháng nhưng chi phí bắt xe đến lĩnh tiền đã 'ngốn' 60 nghìn đồng. Hằng năm, bà có thể được các nhà hảo tâm tặng quà, trao tiền 1 - 2 lần.Nếu kẹt, Trang Thanh Xuân thường mượn tiền các tiểu thương trong chợ, cương quyết không nhờ đồng nghiệp. "Tôi ngại lắm. Tôi bán vé số gần 40 năm chứ có hát xướng gì nữa đâu, mặt mũi nào mà mượn tiền người ta", bà nói.Những lúc buồn, Trang Thanh Xuân hay giở 2 cuốn album của mình thời trẻ. Những tấm ảnh, bài báo được bà cắt dán, chú thích cẩn thận những lúc rảnh rỗi. Nghệ sĩ bình phẩm: "Hồi nhỏ đẹp ghê không? Bây giờ mặt mũi xấu hoắc, không dám soi gương". Bà cũng nhớ tuổi xuân vô tư, ban ngày đi hát, đêm về nhà có cha mẹ, các em đợi chờ.Bà chết lặng khi lật đến ảnh chụp cùng em gái - cố nghệ sĩ Thanh Đào. Hai chị em sống nương tựa nhau hơn 20 năm cho đến khi Thanh Đào qua đời năm 2022, cũng do bệnh tim bẩm sinh quái ác. Năm đó, Thanh Đào nhập viện trong tình trạng nguy kịch, Trang Thanh Xuân xin bác sĩ cứu em gái bằng mọi giá. Kết quả, người thân yêu của bà sang bên kia thế giới, để lại khoản nợ vài chục triệu đồng.Trang Thanh Xuân không có tiền lo hậu sự cho Thanh Đào. Phần lớn chi phí quan tài, khâm liệm, hũ cốt... do một nhà hảo tâm sống gần đó hỗ trợ. Bà mượn thêm 3,6 triệu đồng lo chi phí hỏa táng em gái, gửi tro cốt vào Tịnh thất Pháp Thủy (Quận 8). Thời gian đầu vắng em trên đời, Trang Thanh Xuân khóc nhiều, cảm thấy đang ở tận cùng của nỗi cô độc. Về sau, bà chuyên tâm niệm Phật, chăm trò chuyện với bà con lối xóm, thời gian dần làm nỗi đau nguôi ngoai.Hiện tại, Trang Thanh Xuân bận tâm nhất món nợ vài chục triệu đồng. Những tiểu thương cho bà mượn tiền không đòi nhưng dường như con số quá lớn để họ nói ra điều đó. Vì vậy, bà canh cánh trong lòng cả phần nợ ân tình.Tuổi 'gần đất xa trời', Trang Thanh Xuân cố gắng sống yên phận với những gì đang có. Bà ít niềm vui, nhiều nỗi lo, không còn mơ ước, biết chấp nhận thực tại dù không thể buông bỏ nỗi buồn thân phận và quá khứ đẹp đẽ. Nghệ sĩ tin nếu một ngày không thức dậy nữa, sẽ có người lo cho mình 'chặng cuối'.
Tân cổ 'Mộng ban đầu' - Minh Vương và Trang Thanh Xuân
.svg){kind=icon}
