Trong suốt những ngày diễn ra phiên tòa xét xử vụ Việt Á, ở phần thẩm vấn, người dự tòa được chứng kiến chuyện khóc, cười và thậm chí cả việc khoe phong độ của các bị cáo…
Bị truy tố tội Nhận hối lộ, ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) xuất hiện tại tòa với thần sắc không còn như thời đương chức. Bị cáo gầy hơn trước với mái tóc phủ bạc, đôi mắt trũng sâu đầy buồn bã.
Ông Nguyễn Thanh Long bị cáo buộc đã thông qua thư ký là bị cáo Nguyễn Huỳnh gợi ý và nhận tiền hối lộ của Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt nhiều lần, tổng cộng 2,25 triệu USD (tương đương hơn 51 tỷ đồng).
Tại tòa, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế khai bản thân không đòi hỏi, không gợi ý gì. Trong quá trình điều tra, bị cáo đã thành khẩn, nói gia đình khắc phục toàn bộ số tiền nhận hối lộ. Trước câu hỏi của HĐXX: Bị cáo nói rất công tâm, tại sao Phan Quốc Việt đưa tiền lại nhận, cựu Bộ trưởng trả lời: "Tôi đã sai, tôi xin lỗi".
Một nhân vật không thể không nhắc đến là bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch Việt Á). Bị cáo này xuất hiện tại tòa với diện mạo khác hẳn so với hình ảnh vẫn thường thấy trên các phương tiện truyền thông đại chúng trước đó. Phan Quốc Việt cười rất nhiều ở tòa.
Cáo buộc cho rằng, Chủ tịch Việt Á đưa cảm ơn cho ông Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN) số tiền 50.000 USD. Trong khi đó tại tòa và cả ở giai đoạn điều tra, cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN một mực cho rằng, mình chỉ nhận từ Phan Quốc Việt 100 triệu đồng.
HĐXX đã cho bị cáo Phạm Công Tạc và Phan Quốc Việt đối chất về số tiền đưa nhận nói trên. Trong khi ông Tạc khá căng thẳng thì suốt phần đối chất, Việt không quên nở nụ cười.
Trước đó, tại phiên tòa xét xử vụ Việt Á ở Tòa án quân sự Thủ đô Hà Nội, Phan Quốc Việt cũng cười rất tươi, vòng tay hình trái tim, hướng ánh mắt về phía đồng phạm. Nhưng chỉ ít phút sau đó, người ta thấy ông chủ Việt Á ngây ra rồi lại trầm ngâm…
“Phong độ” của bị cáo Chu Ngọc Anh
Khác hẳn với vẻ tiều tụy của ông Nguyễn Thanh Long, bị cáo Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN) hầu toà vẫn mang theo nụ cười thường thấy. Bị cáo thậm chí còn “khoe phong độ”.
Sáng 5/1, đại diện VKS thẩm vấn cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN: Trong quá trình điều tra, bị cáo có bị bức cung, nhục hình gì không? Bị cáo Chu Ngọc Anh vừa trả lời vừa cười điệu quen thuộc và đáp: “Nhìn tinh thần, sức khoẻ của tôi phong độ thế này, không thể bị ép cung, nhục hình được".
Trước câu hỏi của kiểm sát viên về túi quà chứa 200.000 USD được nhận từ Phan Quốc Việt, ông Chu Ngọc Anh trình bày, sau khi nhận túi quà, bị cáo để dưới sàn phòng nghỉ ở cơ quan. Một tháng sau, khi chuyển phòng làm việc sang UBND TP Hà Nội, bị cáo mở ra mới biết bên trong có tiền. "Lúc này bị cáo nghĩ ôi chết rồi, dù thế nào thì nhận tiền của doanh nghiệp là sai và có lên kế hoạch để trả lại", ông Chu Ngọc Anh khai.
Câu “đau xót” được bị cáo Chu Ngọc Anh nhắc đi nhắc lại nhiều lần trong suốt phần thẩm vấn về những sai phạm của mình.
Trả lời thẩm vấn tại tòa, có 4 nữ bị cáo đã không giấu nổi nước mắt khi khai tội. Đó là bị cáo Nguyễn Thị Thanh Thuỷ (cựu chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam), Nguyễn Bạch Thuỳ Linh (Giám đốc Công ty TNHH MTV SNB Holdings), bị cáo Lê Thị Hồng Xuyên (cựu nhân viên xét nghiệm CDC Bình Dương) và Nguyễn Thị Hồng Thắm (cựu Kế toán trưởng CDC Nghệ An).
Cả 4 bị cáo này đều bày tỏ sự ăn năn, hối tiếc về những sai phạm đã gây ra. Trong nước mắt, bị cáo Thùy Linh nức nở trình bày mình đang bị ung thư, đã di căn lên phổi... Việc bị cáo này bị bệnh hiểm nghèo, VKSND Tối cao cho rằng đó là tình tiết giảm nhẹ của bị cáo, đề nghị HĐXX xem xét, cân nhắc khi lượng hình.
Theo cáo trạng, quá trình công tác, các bị cáo Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế), Nguyễn Huỳnh (cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế), Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, Bộ Y tế), Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế), Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng KH&CN), Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng KH&CN), Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng Chính phủ), Phạm Xuân Thăng (cựu Bí thư Hải Dương), Phạm Mạnh Cường (cựu Giám đốc Sở Y tế Hải Dương), Nguyễn Thị Trang (cựu Giám đốc Trung tâm Tư vấn và Dịch vụ Tài chính thuộc Sở Tài chính Hải Dương), Nguyễn Văn Định (cựu Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Nghệ An) có nhiều thành tích, được tặng thưởng nhiều Bằng khen. Ngoài ra bị cáo Nguyễn Văn Trịnh còn được tặng thưởng Huân chương.
Trước khi diễn ra phiên tòa, Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, Sở Y tế Hải Dương đã có văn bản đề nghị xem xét giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Minh Tuấn, Nguyễn Nam Liên, Nguyễn Văn Trịnh, Phạm Mạnh Cường.