- “Phenol là chất độc nhưng có thể tan trong nước, bài tiết một phần qua da và nước tiểu nên ăn lượng nhỏ không quá đáng ngại”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nhận định.

Những ngày qua, thông tin cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị thu hồi 30 tấn cá nục do nhiễm chất cấm phenol với hàm lượng 0,037mg/kg khiến người tiêu dùng lo lắng.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội, phenol là một tổ hợp nhiều chất, được sử dụng chủ yếu trong công nghiệp, với vai trò là dung môi hữu cơ sản xuất thuốc nhuộm, làm dung môi sản xuất sơn, chất dẻo, sử dụng trong chất tạo màu, do đó đây là chất cấm dùng trong thực phẩm.

Do là chất cấm nên không có nước nào trên thế giới quy định ngưỡng phenol an toàn trong thực phẩm. Tại Việt Nam, Bộ Y tế mới chỉ đề ra mức chuẩn phenol trong môi trường, cụ thể trong nước biển là 0,03mg/l và trong không khí 4mg/m3.

{keywords}

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh khuyên người dân không nên quá lo lắng trước thông tin cá nục nhiễm phenol. Ảnh: L.Phương

“Đã là chất độc, chất cấm dĩ nhiên là độc dù ít hay nhiều nhưng với hàm lượng 0,037mg/kg thì có đến mức cực độc gây hoang mang không thì tôi xin trả lời nó không quá nguy hại. Nhiều phương tiện nói chất cực độc là không đúng, nhiều chất cực độc hít phải có thể tử vong ngay nên trường hợp này gọi đúng là chất cấm”, PGS Thịnh nói.

Theo PGS Thịnh, cá nục tại Quảng Trị nhiễm phenol có thể do 2 nguyên nhân.

Thứ nhất có thể do nguồn nước biển ô nhiễm, trong trường hợp ô nhiễm đặc biệt khiến cá bị nhiễm phenol.

Đây không phải lỗi người dân, vì người đánh bắt cá bình thường không thể phát hiện cá có nhiễm phenol hay không.

“Trường hợp này không nhất thiết phải tiêu huỷ vì 30 tấn cá rất nhiều tiền, có khi cả cơ nghiệp của người dân. Hợp chất phenol rất dễ hoà tan trong nước, nên có thể xử lý bằng cách rã đông cá tự nhiên.

Để cá không bị nát, có thể lấy nước đá lạnh ngâm cá rồi tháo nước đi, làm 2-3 lần sẽ khiến phenol giảm nồng độ. Sau đó kiểm tra lại nồng độ phenol 1 lần nữa trước khi cấp đông trở lại”, PGS Thịnh phân tích.

Thứ hai có thể do người dân cố tình đưa phenol vào cá để bảo quản vì phenol có khả năng khử trùng.

“Trường hợp này phải xử nghiêm vì vi phạm pháp luật. Nếu cố tình lấy cá chết mang về bảo quản bằng phenol thì cá đó còn bị nhiễm độc kép do bản thân con cá đã chứa độc tố trong quá trình bị vi sinh vật phân huỷ, giờ lại thêm phenol thì cá này buộc phải tiêu huỷ”, PGS Thịnh nói rõ.

Theo PGS Thịnh, phenol là chất độc nhưng mức độ ảnh hưởng đến cơ thể thế nào còn phụ thuộc vào nồng độ hấp thụ, chưa kể phenol khi vào cơ thể sẽ được bài tiết một phần qua da, nước tiểu.

“Với hàm lượng 0,037mg/kg, nếu một gia đình 4 người ăn 1kg thì nồng độ chỉ còn 0,009mg/ngày. Lượng ăn này không nhiều, khi vào cơ thể không đủ tác động ngay, lại bị đào thải một phần nên không đáng ngại”, PGS Thịnh khẳng định.

Do đó ông khuyên người dân không nên quá lo lắng.

“Nếu gia đình nào cẩn trọng, khi mua cá về để rã đông tự nhiên, sau đó ngâm và rửa dưới nước sạch, nước ấm nhiều lần, nếu có phenol sẽ tan ra. Đặc biệt nên vứt bỏ da, các mô xốp như ruột, mang cá vì những mô này dễ nhiễm độc hơn”, PGS Thịnh đưa ra lời khuyên với người tiêu dùng.

Thúy Hạnh