Vi phạm dữ liệu đã trở thành một mối phiền phức cho tất cả mọi người, các ứng dụng và nền tảng luôn theo dõi mọi bước đi trên đời sống trực tuyến, dò xét mọi bức ảnh chúng ta đã chia sẻ trên các trang mạng xã hội. Nhất là tại Việt Nam, khái niệm quyền riêng tư trên môi trường mạng vẫn còn là điều quá xa vời.
Thực tế, Luật an ninh mạng 2018 đã có những quy định về quyền riêng tư nhưng trong thực tiễn vẫn rất khó để áp dụng cũng như đưa ra hình thức xử lý cụ thể trong các vụ việc liên quan đến thông tin cá nhân người dùng. Để chủ động cải thiện quyền riêng tư trên Internet, cũng như đảm bảo an toàn thông tin cá nhân, hãy lưu ý những vấn đề dưới đây.
Kiểm tra các cài đặt riêng tư trên các trang mạng xã hội
Nếu bạn có các tài khoản trên các trang mạng xã hội, các trang mạng đó hiển nhiên có rất nhiều thông tin về bạn, và bạn có thể sẽ ngạc nhiên về mức độ hiển thị của bất kỳ ai trên Internet theo mặc định. Đó là lý do chúng ta nên kiểm tra cài đặt riêng tư và thiết lập lại các tùy chọn dựa trên mục đích và nhu cầu thực tế.
Không sử dụng lưu trữ công cộng cho các thông tin cá nhân
Không sử dụng các dịch vụ trực tuyến dành cho việc chia sẻ thông tin để lưu trữ dữ liệu cá nhân. Ví dụ: Google Documents không phải là nơi lý tưởng để lưu trữ danh sách các password và Dropbox không phải là nơi tốt nhất cho việc scan hộ chiếu trừ khi chúng được lưu trữ trong kho lưu trữ được mã hóa. Do đó, hãy chú ý không sử dụng các dịch vụ dành cho việc chia sẻ để lưu trữ dữ liệu cá nhân.
Tránh bị theo dõi
Khi bạn truy cập một trang web, trình duyệt sẽ hiển thị cho bạn các nội dung và lịch sử lướt web. Các marketer sử dụng thông tin đó để nhắm mục tiêu vào bạn bằng các quảng cáo. Chế độ ẩn danh không thực sự ngăn chặn được việc theo dõi này, do đó bạn cần phải sử dụng các công cụ đặc biệt.
Giữ bí mật địa chỉ e-mail và số điện thoại chính
"Phần thưởng" cho việc chia sẻ địa chỉ email và số điện thoại của bạn là gì? Đó là hàng tấn spam trong hộp thư đến email và hàng trăm cuộc gọi rác. Ngay cả trong trường hợp bạn bắt buộc phải chia sẻ thông tin này cho các dịch vụ Internet và các cửa hàng trực tuyến, thì cũng không được chia sẻ thông tin đó với bất kỳ ai trên mạng xã hội. Hãy xem xét việc tạo một địa chỉ e-mail riêng, dùng một lần và nếu có thể, tạo thêm một số điện thoại riêng biệt cho những trường hợp như này.
Hãy tạo một tài khoản e-mail bổ sung và mua thêm một thẻ SIM để sử dụng vào việc mua sắm trực tuyến và các tình huống khác có yêu cầu việc chia sẻ dữ liệu.
Sử dụng ứng dụng nhắn tin với mã hóa đầu cuối
Hầu hết các ứng dụng nhắn tin hiện đại đều sử dụng mã hóa, trong nhiều trường hợp còn được gọi là encryption in transit (mã hóa khi chuyển tiếp), đó là khi thư được giải mã bên phía nhà cung cấp và được lưu trữ trên máy chủ. Điều gì sẽ xảy ra nếu có người nào đó hack các máy chủ? Vì thế, hãy sử dụng mã hóa đầu cuối. Theo cách đó, ngay cả nhà cung cấp dịch vụ nhắn tin cũng không thể theo dõi được mọi cuộc hội thoại của bạn.
Sử dụng mật khẩu an toàn
Sử dụng mật khẩu yếu để bảo vệ thông tin cá nhân giống như việc bạn đang "hiến" thông tin của mình cho người lạ. Có thể bạn sẽ không thể nào nhớ được các mật khẩu dài và duy nhất với mỗi dịch vụ bạn sử dụng, nhưng với trình quản lý mật khẩu, bạn có thể ghi nhớ chỉ một mật khẩu chính. Hãy lưu ý sử dụng mật khẩu dài (12 ký tự trở lên) với mọi dịch vụ, bao gồm các ký tự đặc biệt và sử dụng mật khẩu khác nhau cho mỗi dịch vụ.
Xem xét lại các quyền đối với ứng dụng dành cho thiết bị di động và các tiện ích mở rộng trình duyệt
Ứng dụng dành cho thiết bị di động cấp các quyền để có thể truy cập vào danh bạ hoặc tệp trong bộ nhớ thiết bị và sử dụng máy ảnh, micrô, định vị địa lý. Một số tiện ích có thể không hoạt động nếu không có các quyền, nhưng một số tiện ích cũng có thể sử dụng các thông tin profile của bạn để tiếp thị (và còn tệ hơn thế).
Hãy thường xuyên xem lại các quyền của các ứng dụng dành cho thiết bị di động. Ngoài ra, không cài đặt các tiện ích mở rộng trình duyệt trừ khi bạn thực sự cần chúng và cần kiểm tra các quyền mà bạn cho phép.
Bảo mật điện thoại và máy tính của bạn bằng password hoặc passcode
Máy tính và điện thoại của chúng ta lưu trữ rất nhiều dữ liệu riêng tư, vì vậy hãy bảo vệ chúng bằng password. Password không nhất định phải phức tạp và độc đáo. Còn đối với các thiết bị di động, thiết lập mã PIN gồm 6 chữ số hoặc password thay vì mật khẩu 4 chữ số và mẫu khóa màn hình. Đối với các thiết bị hỗ trợ xác thực sinh trắc học (đọc dấu vân tay hay mở khóa bằng khuôn mặt) nói chung đều ổn, nhưng hãy nhớ rằng các công nghệ này cũng có những hạn chế riêng.
Dù còn một số hạn chế, những sử dụng password hoặc xác thực sinh trắc học để khóa điện thoại, máy tính bảng và máy tính của bạn là một trong những biện pháp bảo mật hữu hiệu nhất thường được sử dụng hiện nay.
Tắt thông báo màn hình khóa
Bảo vệ điện thoại của mình bằng mật khẩu dài, an toàn nhưng lại để thông báo hiển thị trên màn hình khóa? Lúc này bất kỳ "khách qua đường" nào cũng thể thấy mọi công việc riêng tư của bạn. Để giữ cho các thông báo không hiển thị trên màn hình khóa, hãy thiết lập các thông báo đúng cách và tắt thông báo trên màn hình khóa hoặc ẩn thông tin nhạy cảm khỏi màn hình khóa.
Giữ riêng tư trên mạng Wi-Fi
Mạng Wi-Fi công cộng thường không mã hóa lưu lượng truy cập và điều này cũng đồng nghĩa với việc bất kỳ ai trên cùng một mạng đều có thể "rình mò" lưu lượng truy cập của bạn. Do đó, hãy tránh truyền bất kỳ dữ liệu nhạy cảm như thông tin đăng nhập, mật khẩu, dữ liệu thẻ tín dụng…qua Wi-Fi công cộng và sử dụng VPN để mã hóa và bảo vệ dữ liệu khỏi "những con mắt tò mò".
Nếu có thể, hãy tránh sử dụng Wi-Fi công cộng hoặc kết nối an toàn qua VPN trong các trường hợp buộc phải sử dụng các điểm phát sóng này.
P.V
Chế độ ẩn danh không phải là giải pháp bảo mật an toàn khi truy cập Internet
Nhiều người dùng tại Việt Nam vẫn nghĩ rằng chế độ ẩn danh trên các trình duyệt có thể đảm bảo an toàn hoặc giữ được quyền riêng tư, nhưng thực tế lại khác.