Theo AP, bà Chutkan, cựu trợ lý công tố viên đã được bổ nhiệm làm thẩm phán liên bang từ thời Tổng thống Barack Obama còn lãnh đạo Nhà Trắng.

Thẩm phán liên bang Mỹ Tanya Chutkan. Ảnh: law.com

Nữ thẩm phán này nổi tiếng đã đưa ra các bản án cứng rắn nhằm trừng phạt những người biểu tình quá khích tham gia gây bạo loạn chết người trên Đồi Capitol vào ngày 6/1/2021. Bà Chutkan là một trong 20 thẩm phán ở thủ đô Washington đã xét xử gần 600 bị cáo vì vai trò của họ trong vụ 6/1. Hơn 1/3 số bị cáo này không bị kết án.

Trái ngược với đa phần các thẩm phán khác, bà Chutkan thường tuyên phạt tù các bị cáo trong những vụ xét xử liên quan sự cố xảy ra cách đây hơn 2 năm rưỡi, nghiêm khắc hơn án phạt do các công tố viên của Bộ Tư pháp Mỹ đề xuất. Theo các hồ sơ tòa án, đến nay, bà Chutkan đã kết án ít nhất 38 người. Tất cả họ đều nhận án tù từ 10 ngày đến hơn 5 năm.

“Mỗi ngày, chúng ta đều nghe thấy tin về những người theo phe phản dân chủ âm mưu bạo lực và mối đe dọa bạo lực tiềm ẩn vào năm 2024. Cần phải làm rõ, việc cố gắng lật đổ chính phủ bằng vũ lực, ngăn chặn chuyển giao quyền lực hòa bình và tấn công các nhân viên thực thi pháp luật trong nỗ lực đó sẽ bị trừng phạt thích đáng”, nữ thẩm phán tuyên bố cứng rắn vào tháng 12/2021.

Bà Chutkan sau đó cũng thẳng thừng phản bác phát biểu của Thẩm phán Trevor McFadden, người được ông Trump bổ nhiệm khi còn đương chức. 

Trong một phiên xử năm 2021, ông McFadden nói Bộ Tư pháp “quá hà khắc” khi trừng phạt những người tham gia vụ bạo loạn trên Đồi Capitol so với các cá nhân bị bắt giữ trong làn sóng biểu tình phản đối phân biệt chủng tộc sau vụ sát hại công dân da màu George Floyd. Bà Chutkan giải thích, 2 vụ việc hoàn toàn khác nhau.

“So sánh hành động của những người biểu tình, chủ yếu ôn hòa nhằm đòi quyền công dân, với hành động của một đám đông bạo lực tìm cách lật đổ chính phủ được bầu hợp pháp là sai lầm và bỏ qua mối nguy hiểm thực sự mà vụ bạo loạn 6/1 đặt ra cho nền tảng nền dân chủ của nước Mỹ”, bà Chutkan nhấn mạnh.

Nữ thẩm phán này trước đây cũng từng đưa ra phán quyết chống lại ông Trump trong một vụ tranh tụng riêng rẽ liên quan đến sự cố 6/1. Cụ thể, hồi tháng 11/2021, bà từ chối yêu cầu của cựu Tổng thống về việc ngăn chặn Ủy ban 6/1 của Hạ viện Mỹ tiếp cận các tài liệu phục vụ điều tra.

Bà Chutkan bác bỏ lập luận của ông Trump về đặc quyền đối với các tài liệu từ thời ông còn cầm quyền, ngay cả sau khi Tổng thống Biden dọn đường cho Cơ quan Lưu trữ quốc gia chuyển giao những tài liệu đó. Bà nhấn mạnh, cựu lãnh đạo Nhà Trắng không thể tuyên bố đặc quyền của mình “tồn tại vĩnh viễn”.

Trong một dòng bút lục về phán quyết bác bỏ kiến nghị của ông Trump, nữ thẩm phán này viết thêm: "Các tổng thống không phải là vua và nguyên đơn (trong vụ này) không phải là tổng thống".