Cây cầu nào của Việt Nam từng đặt theo tên Thủ tướng Pháp?

Tháng 8/1896, vua Thành Thái ra sắc dụ xây dựng cầu bắc qua sông Hương. Cầu Trường Tiền (tên gọi ngày nay) là cây cầu đầu tiên ở khu vực Đông Dương được xây theo kỹ thuật và vật liệu mới của phương Tây với kết cấu thép.

Năm 1897, cầu Trường Tiền được khởi công xây dựng. Vua Thành Thái là người đặt viên đá đầu tiên nên từ đó đến năm 1919, cầu mang tên Thành Thái. Từ năm 1919 - 3/1945, cầu được đổi tên Clémenceau, theo tên của một vị Thủ tướng Pháp lúc bấy giờ.

Người dân xứ Huế quen với câu ca: “Cầu Trường Tiền sáu vài mười hai nhịp/Em qua không kịp tội lắm anh ơi...”, nhưng chính xác cầu có 6 nhịp và 12 vài kết với nhau thành 6 cặp. Cầu có chiều dài 401m, bề ngang lòng cầu rộng 6m2, mặt cầu ban đầu chỉ mới lát bằng ván gỗ lim, sau này đổ bê tông.

Năm 1954, thực dân Pháp rút khỏi Đông Dương theo thỏa thuận của hiệp định Genève. Sau đó, cầu được đổi tên thành Nguyễn Hoàng - tên của vị chúa có công khai phá vùng đất Thuận Hóa.

Theo nhà nghiên cứu Dương Phước Thu, tác giả sách Huế - tên đường phố xưa & nay, sau khi Nhật đảo chính Pháp, vua Bảo Đại cho lập nội các mới do ông Trần Trọng Kim làm tổng trưởng. Hội đồng nội các đã đệ trình vua Bảo Đại phê duyệt sắc lệnh tổ chức lại hoạt động hành chính, trong đó có yêu cầu dùng tiếng Việt hệ quốc ngữ thay tiếng Pháp; xóa bỏ tên đường phố, trường học, công viên... bằng tiếng Pháp và thay lại bằng tiếng Việt. Thành phố Huế là nơi đầu tiên thực hiện sắc lệnh này và cầu Clemenceau được đổi thành cầu Nguyễn Hoàng. 

Tên cầu Trường Tiền được người Huế quen gọi trong dân gian. Cầu mang tên Trường Tiền vì ở gần đó có một xưởng đúc tiền của triều đình nhà Nguyễn. Bến đò cạnh đó cũng được gọi với tên là bến đò Trường Tiền. Nhưng đến tận sau năm 1975, cầu mới chính thức mang tên là Trường Tiền.

Khi mới hoàn thành, cầu Trường Tiền là một cây cầu thép vững chắc với kết cấu và kỹ thuật xây dựng văn minh của phương Tây. Tuy nhiên, cầu Trường Tiền từng 3 lần bị đánh sập. Lần thứ nhất vào năm 1904, cơn bão lịch sử đã xô đổ cây cầu thép; cầu có 6 vài thì 4 vài bị hất đổ xuống lòng sông. Năm 1906, cầu được tu sửa lại và mặt cầu đổ bê tông thay vì lót gỗ lim như trước.

Lần thứ hai vào năm 1946, cầu Trường Tiền bị giật sập để chặn bước quân Pháp. Mãi đến năm 1953, việc tái thiết nguyên dạng cầu mới được thực hiện. Lần thứ ba vào năm 1968, cầu tiếp tục bị giật sập trong chiến tranh. Cây cầu có diện mạo như ngày nay là được trùng tu vào năm 1991 - 1995.