Cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh mở cánh cửa giao thương cho tỉnh miền núi Cao Bằng

Lộ thông, tài thông

Là tỉnh miền núi với hơn 333 km đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, Cao Bằng có vị trí chiến lược quan trọng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời tỉnh có rất nhiều lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội. Song, nhiều năm qua, tỉnh vẫn là một trong những tỉnh miền núi khó khăn của cả nước.

Những rào cản của hạ tầng giao thông chưa đồng bộ khiến từ Cao Bằng, muốn tiếp cận các trung tâm chính trị, kinh tế - xã hội lớn của đất nước không có lựa chọn nào khác ngoài hệ thống giao thông đường bộ với hai tuyến quốc lộ 3 (Hà Nội - Thái Nguyên - Bắc Kạn - Cao Bằng) và quốc lộ 4A (Hà Nội - Lạng Sơn - Cao Bằng), thời gian di chuyển từ 6 - 7 giờ, qua những khu vực địa hình quanh co, hiểm trở.

Vì vậy, hơn bao giờ hết, Cao Bằng rất cần có tuyến đường cao tốc để thông thương, đánh thức tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội. 

Bên cạnh đó, Cao Bằng cũng có nhiều tiềm năng, lợi thế, trong đó phải kể đến tiềm năng về phát triển kinh tế cửa khẩu, nhất là thương mại và dịch vụ. Với vị trí nằm ở cửa ngõ giao thương hàng hóa từ Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây và các tỉnh Tây, Tây Nam Trung Quốc ra biển và đến các nước ASEAN, hiện nay, Cao Bằng nhiều cặp cửa khẩu trên toàn tuyến biên giới giữa hai nước, tạo ra nhiều tiềm năng, lợi thế để trao đổi sản phẩm, hàng hóa, nhất là hàng nông sản…

Trước triển vọng trên, Dự án đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh được kỳ vọng sẽ mở cánh cửa giao thương tiếp giáp với Trung Quốc, sớm đưa Cao Bằng trở thành cửa ngõ kết nối các tỉnh phía Tây Nam Trung Quốc với các tỉnh lân cận Cao Bằng - Lạng Sơn - Hà Nội đi Hải Phòng; các tỉnh phía Nam Việt Nam kết nối với các tỉnh Bắc Kạn - Thái Nguyên - Hà Nội, kết nối với tỉnh Hà Giang - Tuyên Quang và các tỉnh phía Tây Bắc Việt Nam.

Xa hơn, là hình thành tuyến vận tải hướng Nam kết nối ASEAN đi Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trùng Khánh, Tứ Xuyên, Quý Châu (Trung Quốc) sang Trung Á và châu Âu. Đồng thời, đảm bảo giao thương thuận lợi, nâng cao hiệu quả đầu tư kết cấu hạ tầng nói chung và hạ tầng kết nối khu vực nói riêng.

Ngoài ra, Dự án giúp kết nối các trục ngang tuyến trong mạng lưới hệ thống đường cao tốc, phát huy hiệu quả các dự án đã và đang đầu tư, kết nối các trung tâm kinh tế, cửa khẩu quốc tế và cảng biển của tỉnh Quảng Ninh và Hải Phòng, đáp ứng nhu cầu vận tải trên hành lang kinh tế khu vực phía Bắc, tạo dư địa, động lực, không gian phát triển cho toàn vùng Đông Bắc với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, hiện đại. Từ đây, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, giảm nghèo; nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, từng bước thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước theo Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII.

Để hiện thực hóa dự án này, cả hệ thống chính trị của tỉnh đã và đang vào cuộc quyết liệt để Dự án được triển khai nhanh nhất, hiệu quả nhất. Đây là cú huých giúp kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển, hội nhập, đồng thời tạo thế và lực giữ vững quốc phòng, an ninh vùng biên giới phía Bắc của Tổ quốc. 

Dù nhiều khó khăn, song Cao Bằng kiên trì theo đuổi đến cùng

Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Ánh cho biết: Mặc dù Dự án được Thủ tướng Chính phủ đưa vào quy hoạch phát triển mạng lưới đường bộ cao tốc Việt Nam định hướng đến năm 2030, triển khai từ tháng 3/2016, song, do tổng vốn đầu tư Dự án quá lớn trong khi thực lực của địa phương có hạn nên trong suốt thời gian dài tỉnh không tìm được nhà đầu tư. Đến ngày 10/8/2020, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1212/QĐ-TTg chính thức phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP), mở ra cơ hội lớn để tỉnh hiện thực hóa tuyến đường. 

Ngày 15/9/2023, UBND tỉnh phê duyệt dự án đầu tư xây dựng tại Quyết định số 1199/QĐ-UBND; ngày 27/11/2023 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh tại Quyết định số 1629/QĐ-UBND gồm liên danh Tập đoàn Đèo Cả - Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng ICV Việt Nam, Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả - Công ty cổ phần Xây dựng Công trình 568.  

Hiện nay, các tiểu dự án giải phóng mặt bằng (GPMB) địa phận 2 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn đang tập trung cắm cọc GPMB ngoài thực địa tại tỉnh đạt 56 km/69,06 km; bàn giao hồ sơ GPMB, cọc mốc GPMB cho UBND các huyện Thạch An, Quảng Hòa đạt 34,1/41,35 km. Địa phận tỉnh Lạng Sơn đã cắm cọc GPMB ngoài thực địa đạt 46,3 km/52 km. Công tác rà phá bom mìn, vật nổ, di chuyển đường điện đang được triển khai theo quy định. Cùng với đó, các thủ tục liên quan đến Dự án đang được tỉnh và các bên liên quan gấp rút hoàn thiện, sẵn sàng cho lễ khởi công vào ngày 1/1/2024.

Theo kế hoạch, Dự án sẽ hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2026. Dự kiến giai đoạn 2 của Dự án sẽ đầu tư sau năm 2026. Quy mô giai đoạn 2 đầu tư khoảng 27,71 km còn lại (từ điểm cuối giai đoạn 1 tại Km 93+350 đến điểm cuối tại ranh giới Khu kinh tế cửa khẩu Trà Lĩnh, huyện Trùng Khánh).