Cảnh giác với hành vi thu gom sổ bảo hiểm để trục lợi

Thời gian gần đây, trên các mạng xã hội liên tục xuất hiện các đối tượng mạo danh tài khoản Facebook mang tên Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Dương mua sổ bảo hiểm của công nhân để trục lợi trong đợt dịch COVID-19.

Tài khoản này có nhiều thông tin về việc mua sổ bảo hiểm xã hội, trong đó ưu tiên người bán sổ bảo hiểm xã hội ở khu vực Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Dương.

Cảnh giác với hành vi thu gom sổ bảo hiểm để trục lợi. Ảnh minh họa

Theo bà Lê Minh Lý, Giám đốc BHXH tỉnh Bình Dương, hiện nay cơ quan BHXH tỉnh không sử dụng trang Facebook chính thức, do đó các trang lấy tên liên quan đến BHXH tỉnh Bình Dương đều là giả mạo.

Trường hợp người lao động (NLĐ) nghỉ việc, mất việc vì dịch bệnh Covid-19 hoặc vì lý do khác sẽ có các chế độ sau: Nếu NLĐ nghỉ chờ việc sẽ được chủ doanh nghiệp trả lương, tiền lương sẽ không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng. Nếu NLĐ nghỉ việc, công ty có tham gia BHXH thì NLĐ sẽ được nhận trợ cấp thất nghiệp do quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi trả.

Ngoài ra, khi cơ quan BHXH chi trả trợ cấp BHXH 1 lần cho NLĐ, cán bộ - nhân viên BHXH sẽ tiến hành rà soát, nếu thấy có dấu hiệu của việc mua bán trục lợi sẽ trả hồ sơ hoặc yêu cầu chính NLĐ đứng tên trên sổ lên để trao đổi.

Cảnh giác với hành vi thu gom sổ bảo hiểm để trục lợi

"NLĐ bán sổ BHXH cho những người thu gom, trước mắt bị ép giá, số tiền nhận được thấp hơn số tiền mà cơ quan BHXH chi trả, toàn bộ quá trình đóng BHXH của mình sẽ bị mất, hết dịch bệnh Covid-19, công nhân đi làm trở lại sẽ tham gia BHXH lại từ đầu, ảnh hưởng đến quá trình nhận lương hưu sau này. Nếu NLĐ về quê, sau 12 tháng vẫn không có việc làm, cần mang sổ BHXH đó đến cơ quan BHXH nơi mình ở để được giải quyết nhận BHXH 1 lần, không nên nghe lời của những người thu gom sổ mà thiệt thòi" - bà Lý khẳng định.

Bảo hiểm xã hội tỉnh Bình Dương đã yêu cầu Bảo hiểm xã hội các huyện, thị xã, thành phố phải kiểm tra, theo dõi sát sao vấn đề liên quan đến ủy quyền nộp sổ Bảo hiểm xã hội và hồ sơ giải quyết chế độ 1 lần. Đối với người đến làm thủ tục hưởng Bảo hiểm xã hội 1 lần có ủy quyền, phải nắm rõ lý do. Nếu bất cứ người lao động nào đem từ 2 cuốn sổ Bảo hiểm xã hội trở lên theo hình thức nhận ủy quyền đến làm thủ tục hưởng 1 lần thì cán bộ chức năng phải rà soát lại ngay. Trước khi giải quyết chế độ, cần liên hệ chủ sổ hoặc làm việc cụ thể với người nhận.

Gốc của vấn đề là chính sách hưởng BHXH một lần

Thực ra, theo quan sát hiện tượng thu gom sổ BHXH như trên không phải bây giờ mới có mà có từ lâu.

Cảnh giác với hành vi thu gom sổ bảo hiểm để trục lợi

Theo Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Lê Quân, cái gốc của vấn đề là chính sách hưởng BHXH một lần. "Do NLĐ cần tiền nên các đối tượng đến thu gom. Chỉ cần nhìn trên sổ BHXH của NLĐ là các đối tượng thu gom sẽ tự tính toán được khi quyết toán hưởng BHXH một lần thì được bao nhiêu tiền, sau đó các đối tượng sẽ viết giấy vay nợ và thế chấp bằng sổ BHXH. Đến hạn trả tiền, các đối tượng yêu cầu NLĐ đi thanh quyết toán với BHXH để hưởng trợ cấp một lần" - ông Lê Quân cho hay.

Pháp luật về BHXH hiện hành có quy định hành vi bị nghiêm cấm khi chiếm dụng tiền hưởng BHXH hoặc khi làm thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ. Theo Quy định 1035 và Quyết định 595 của BHXH Việt Nam, trường hợp người NLĐ mang sổ BHXH đi cầm cố, thế chấp, sẽ không được cấp lại sổ.

Cảnh giác với hành vi thu gom sổ bảo hiểm để trục lợi

Điều 27 Nghị định số 95/2013 quy định mức phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với NLĐ có hành vi kê khai không đúng sự thật hoặc sửa chữa, tẩy xóa những nội dung liên quan đến việc hưởng BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp. Thậm chí hành vi cầm cố sổ BHXH của NLĐ, sau đó làm thủ tục kê khai sổ BHXH bị mất, hư hỏng để xin cấp lại, đã thuộc trường hợp kê khai không đúng sự thật, sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.

Do vậy, "NLĐ tuyệt đối không thế chấp hay bán lại sổ BHXH của mình cho các đối tượng thu mua để phòng tránh những tình huống xấu có thể xảy ra. Phải coi sổ BHXH là một loại tài sản đặc biệt gắn liền với nhân thân, quyền lợi không thể tách rời của NLĐ" - lãnh đạo BHXH Việt Nam khuyến cáo.

TP HCM: Gần 80 nghìn hồ sơ đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp

Theo số liệu của Cục Thống kê TP HCM, tính đến hết tháng 5/2020, đã có hơn 77 nghìn người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp, số lượt lao động được TP giải quyết việc làm là gần 120 nghìn.  

Quang Ninh
Ảnh: Kiều Oanh