Cần chủ động hơn trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia

Phân bổ kinh phí thực hiện ba chương trình cho vùng trên 4.200 tỷ đồng

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn 2021 - 2025, Trung ương đã bố trí hơn 9.740 tỷ đồng cho các tỉnh thuộc vùng ĐBSCL (trừ TP. Cần Thơ sử dụng ngân sách địa phương), để thực hiện 3 Chương trình MTQG, gồm: Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719); Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững; Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới.

Đến nay, các địa phương đã hoàn thành việc phân bổ, giao kế hoạch vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021 - 2025.

Riêng trong năm 2023, ngân sách Trung ương phân bổ kinh phí thực hiện ba chương trình mục tiêu quốc gia (mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; mục tiêu giảm nghèo bền vững và mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới) cho vùng trên 4.200 tỷ đồng.

Một số khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện 

Báo cáo tại Hội nghị trực tuyến, trực tiếp với 13 tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long về tình hình triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, các địa phương cho biết còn gặp một số khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Nổi bật là việc phân bổ vốn sự nghiệp cho một số tỉnh chưa phù hợp do địa phương không có đối tượng hoặc có đối tượng không theo quy định; nguồn vốn phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa đáp ứng yêu cầu thực tế; một bộ phận hộ nghèo, hộ cận nghèo còn tư tưởng không muốn thoát nghèo để được hưởng các chế độ ưu đãi.

Trong huy động nguồn lực để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia, một số địa phương rất khó khăn bố trí vốn đối ứng, huy động nguồn vốn doanh nghiệp, người dân còn hạn chế, trong khi đó yêu cầu thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ là rất cao…

Quá trình triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia cũng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc như năng lực quản lý, tổ chức thực thiện Chương trình mục tiêu quốc gia ở các địa phương chưa đồng đều. 

Đại diện tỉnh Bạc Liêu chia sẻ, công tác giải ngân các nguồn vốn Chương trình MTQG của Bạc Liêu gặp nhiều khó khăn. Riêng nguồn vốn năm 2023, đến nay, tỉnh đã giải ngân hơn 13 tỷ đồng, chủ yếu là cho Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Việc chậm giải ngân các nguồn vốn là do các ngành, địa phương trong tỉnh còn lúng túng trong việc thực hiện lồng ghép 3 Chương trình. Thời gian tới, Bạc Liêu cam kết sẽ nỗ lực tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để phấn đấu giải ngân nguồn vốn các Chương trình đạt trên 95%.

Tỉnh Bến Tre tập trung đẩy mạnh thực hiện Chương trình mỗi xã một sản phẩm, đưa lũy kế sản phẩm OCOP toàn tỉnh lên 200 sản phẩm; trong đó có 90 sản phẩm đạt 4 sao.

Tỉnh Sóc Trăng chú trọng hỗ trợ nhà ở, đất ở cho hàng ngàn hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số góp phần ổn định cuộc sống của người dân, phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn…

Tại Tiền Giang, các phong trào thi đua “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững,” Tổ hội nông dân nghề nghiệp theo nguyên tắc “5 tự” và “5 cùng,” lan toả sâu rộng, từ đó xuất hiện nhiều mô hình hay, hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới.

Cần Thơ là thành phố trực thuộc Trung ương, thực hiện các Chương trình MTQG theo nguồn vốn ngân sách do địa phương cân đối. Với nhiều cách làm, lồng ghép các chương trình, dự án hỗ trợ sinh kế cho đồng bào DTTS, Thành phố hướng đến năm 2024 không còn hộ nghèo trên địa bàn.

Trong khi đó, tỉnh Trà Vinh phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn bằng hình thức chuyển trồng lúa sang các loại cây trồng khác và nuôi thủy sản đã nâng cao đáng kể thu nhập cho người dân trên địa bàn.

Còn với Cà Mau, trong tổng số 10 Dự án, 36 Tiểu dự án, nội dung thành phần thuộc Chương trình khi triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh Cà Mau thì có một số Tiểu dự án, nội dung tỉnh không được phân bổ vốn, hoặc không có đối tượng thụ hưởng, do đó, không tổ chức thực hiện. Tuy nhiên với sự nỗ lực của địa phương, kết quả thực hiện và giải ngân nguồn vốn ngân sách nhà nước đến thời điểm này, đạt trên 80% kế hoạch vốn được giao trong năm. Hiện nay, các ngành, địa phương đang tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện, dự kiến giải ngân hoàn thành 100% kế hoạch vốn được giao trong quý III năm 2023.

Tinh thần là phân cấp cho địa phương triển khai thực hiện các Chương trình

Các địa phương vùng ĐBSCL kiến nghị, đề xuất với Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang chỉ đạo các bộ, cơ quan khẩn trương ban hành hoặc trình ban hành các văn bản hướng dẫn để tạo sự thống nhất, đồng bộ cho việc triển khai thực hiện các Chương trình của các địa phương Đồng bằng sông Cửu Long; xem xét điều chỉnh chỉ tiêu giảm nghèo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số để đảm bảo phù hợp với thực tế của từng địa phương; ban hành sổ tay hướng dẫn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia; đề xuất Chính phủ ban hành cơ chế cho địa phương tự điều chỉnh nguồn vốn từ các dự án thực hiện chưa hiệu quả hoặc không có địa bàn, đối tượng thụ hưởng sang thực hiện các dự án khác có nhu cầu vốn nhiều hơn đảm bảo thực hiện đúng đối tượng và địa bàn thụ hưởng của dự án theo quy định….

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá cao nỗ lực, quyết tâm của các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong xây dựng nông thôn mới, nhất là việc lồng ghép các Chương trình mục tiêu quốc gia, từ đó tạo nên những thành quả đáng phấn khởi.

Theo Phó Thủ tướng một số địa phương trong quá trình triển khai còn chưa thực sự quyết tâm, do đó, các địa phương cần chủ động hơn trong các khâu thực hiện Chương trình.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cũng đề nghị các địa phương, nếu có vướng mắc vấn đề nào, cần gửi ngay cho Bộ chủ quản phụ trách vấn đề đó; đồng thời các Bộ trong thời gian 7 ngày có văn bản trả lời các địa phương. Các bộ, ngành liên quan xây dựng, ban hành sổ tay hướng dẫn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia làm cơ sở cho các địa phương triển khai thực hiện, đảm bảo thống nhất, đồng bộ.

Phó Thủ tướng Chính phủ khẳng định, quan điểm và tinh thần của Chính phủ là phân cấp cho địa phương triển khai thực hiện các Chương trình. Tuy nhiên, các bộ, ngành Trung ương sẽ phân công cán bộ phụ trách hỗ trợ địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.