Biến đổi khí hậu đang ngày càng ảnh hưởng mạnh đến ngành nuôi trồng thủy sản ven biển Việt Nam, gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão lớn, hạn hán kéo dài, xâm nhập mặn và nhiệt độ nước biển tăng cao trong năm 2023-2024. Những tác động này không chỉ làm suy giảm năng suất và sản lượng thủy sản, mà còn đe dọa sinh kế và an ninh kinh tế của người dân ven biển.
Năm 2023-2024 chứng kiến sự gia tăng về cả tần suất lẫn cường độ của các cơn bão và áp thấp nhiệt đới tại Việt Nam. Cơn bão Yagi đã gây thiệt hại lớn cho ngành nông nghiệp, làm hư hỏng hoặc cuốn trôi hơn 1.500 lồng bè nuôi trồng thủy sản tại các tỉnh miền Bắc như Quảng Ninh và Hải Phòng. Thiệt hại đối với ngư dân có thể lên đến hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập và sinh kế của họ.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), năng suất thủy sản đã giảm mạnh do tác động từ biến đổi khí hậu. Mặc dù ngành nuôi trồng thủy sản đã đạt doanh thu xuất khẩu khoảng 6,25 tỷ đô la, mục tiêu 9,5 tỷ đô la đặt ra cho năm 2024 đang trở nên xa vời. Sự tăng trưởng không ổn định và các yếu tố môi trường bất lợi khiến người nuôi gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì sản xuất.
Trong bối cảnh đó, các nhà khoa học cho rằng, ngành thuỷ sản cần đẩy mạnh chuyển đổi số, tận dụng sức mạnh của công nghệ, của trí tuệ nhân tạo để bảo vệ thành quả lao động.
Thực tiễn cho thấy, các cảm biến thông minh có khả năng đo lường, thu thập và truyền tải thông tin về các chỉ số quan trọng của nước như nhiệt độ, pH, oxy hòa tan, độ mặn, ORP, và các chất độc hại. Khi tích hợp với công nghệ AI, các cảm biến này có thể cảnh báo người nuôi trồng thủy sản về bất kỳ biến đổi nào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của vật nuôi.

Hơn nữa, các cảm biến thông minh còn có thể kết nối với các thiết bị khác như hệ thống cho ăn tự động, hệ thống sục khí, hệ thống làm mát hoặc làm nóng, để điều chỉnh các tham số nước một cách tự động và hiệu quả.
Trí tuệ nhân tạo (AI) là một công nghệ tiên tiến và hữu ích trong nuôi trồng thủy sản. AI có thể giúp người nuôi giải quyết nhiều vấn đề về thời gian, chi phí, nhân lực, môi trường và chất lượng sản phẩm. AI cũng có thể giúp người nuôi thu thập, phân tích và sử dụng dữ liệu lớn để cải thiện hiệu quả và năng suất nuôi trồng. AI còn mang lại nhiều cơ hội hợp tác và sáng tạo cho ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam. Như vậy, AI là một trong những yếu tố quan trọng đóng góp cho sự phát triển bền vững của ngành nuôi trồng thủy sản trong tương lai.
Để có thể tiếp cận và áp dụng AI trong nuôi trồng thủy sản, người nuôi cần nắm bắt được những xu hướng, cập nhật và chia sẻ những kinh nghiệm và kiến thức mới nhất về công nghệ này.