Cải cách thuế: Những trông đợi của DN

 Do một số điều chỉnh trong chính sách thu đối với một số tài nguyên khoáng sản và thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu đi đôi với cải cách thủ tục hành chính thuế nên nhiều khoản thu nội địa đạt khá, thậm chí có khoản thu đã hoàn thành dự toán cả năm chỉ sau 9 tháng. 

Những điểm mới trong cải cách thuế năm 2015

Năm 2015 là năm bản lề trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 theo Quyết định số 732/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngay từ đầu năm, Tổng cục Thuế đã có Quyết định số 03/QĐ-TCT xác định 2 nhiệm vụ trọng tâm thực hiện cải cách thuế năm 2015.

Thứ nhất, tập trung đẩy mạnh hoàn thiện thể chế thuế theo hướng đơn giản, đồng bộ, minh bạch, phù hợp với mục tiêu cải cách thủ tục hành chính. Thứ 2 là xây dựng và tổ chức bộ máy quản lý thuế hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, hiện đại hoá toàn diện công tác quản lý đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế và kế toán thuế.

Kết quả cho thấy cơ cấu thu NSNN năm 2015 đã có sự chuyển dịch đáng kể theo hướng giảm tỷ trọng thu NSNN từ dầu thô và hoạt động xuất nhập khẩu và tăng tỷ trọng thu nội địa. 

Số liệu thống kế cho thấy thông qua tăng gấp 3 lần mức thu từ xăng dầu, thu thuế bảo vệ môi trường được ngay 15,1 nghìn tỷ đồng, vượt 17,1% so với dự toán cả năm.

Công tác chống thất thu NSNN cũng được ngành Thuế đẩy mạnh với hàng loạt biện pháp ngăn chặn và truy thu đối với các trường hợp trốn lậu thuế, đặc biệt tập trung vào chống chuyển giá và nợ đọng thuế. Các biện pháp kiên quyết, minh bạch và hợp lý của cơ quan Thuế từ TW đến địa phương được xã hội quan tâm, ủng hộ mạnh mẽ và tăng thêm niềm tin vào một môi trường thuế công khai, bình đẳng giữa các doanh nghiệp, giữa các thành phần kinh tế, giữa các khu vực kinh tế.

Bên cạnh đó, công tác quản lý thuế tiếp tục được hiện đại hoá vượt bậc cả về phương pháp quản lý, thủ tục hành chính, bộ máy tổ chức, đội ngũ cán bộ, áp dụng rộng rãi công nghệ tin học, kỹ thuật hiện đại trên cơ sở dữ liệu thông tin chính xác về người nộp thuế để kiểm soát được tất cả đối tượng chịu thuế, căn cứ tính thuế, phát hiện và xử lý kịp thời các vướng mắc, vi phạm pháp luật về thuế,… phát triển mạnh giao dịch điện tử và quản lý thuế điện tử, dịch vụ thanh toán thông qua hệ thống ngân hàng. Cải cách thủ tục hành chính thuế đã tạo dấu ấn đậm nét khi ngay trong năm 2014, thời gian nộp thuế của doanh nghiệp đã giảm từ 537 giờ/năm xuống còn 247 giờ/năm và sẽ xuống còn 167 giờ/năm ngay trong năm 2015.

Doanh nghiệp lớn mong chờ gì?

Trong cuộc khảo sát các Doanh nghiệp trong BXH V1000 (Top 1000 DN nộp thuế thu nhập lớn nhất Việt Nam) của Vietnam Report thực hiện vào tháng 9-10/2015, cho thấy các DN đánh giá cao sự chuyển biến của pháp luật thuế trong giai đoạn vừa qua với 69% số DN phản hồi cho rằng hệ thống thuế của Việt Nam trong giai đoạn 2010 – 2014 đã có những thay đổi khá tích cực. 20% DN cho rằng những kết quả đạt được là thực sự tích cực. 

Không có DN nào nhận thấy những thay đổi tiêu cực trong quá trình cải cách thuế. Đây là một trong những kết quả đáng mừng, ghi nhận những nỗ lực to lớn của toàn bộ hệ thống Thuế của Việt Nam trong suốt chặng đường cải cách vừa qua và cũng là điều khích lệ to lớn đề toàn ngành quyết tâm hoàn thiện nốt phần nhiệm vụ còn dang dở.

Hình: Đánh giá của DN về sự chuyển biến của pháp luật thuế trong 5 năm gần đây (2010 – 2014). Nguồn: Khảo sát các DN V1000 do Vietnam Report thực hiện, tháng 9/2015

Khi được hỏi về hệ thống thuế hiện hành của Việt Nam có 61% số DN tham gia khảo sát mong muốn sửa đổi thêm nhiều điểm trong quy định hiện nay của hệ thống thuế. 26% DN mong muốn sửa đổi thêm chút ít, và có 13% DN hài lòng với những chính sách thuế hiện nay. Trong đó, có rất nhiều yếu tố mà các DN mong muốn được cải thiện, dẫn đầu vẫn là những vấn đề liên quan đến đơn giản hóa thủ tục hành chính hơn nữa, với 27% số DN thể hiện mong muốn này.

Tiếp đó là sự tăng cường ứng dụng của CNTT trong các TTHC thuế; nâng cao năng lực giải quyết công việc của cán bộ thuế; và tăng tính công khai mình bạch trong thực hiện TTHC thuế. Đặc biệt có 9% các DN lớn tham gia khảo sát mong muốn được tham gia vào quá trình soạn thảo, sửa đổi bổ sung các văn bản pháp luật về thuế.

Hình: Những yếu tố DN mong muốn cải thiện trong chính sách thuế hiện nay. Nguồn: Khảo sát các DN V1000 do Vietnam Report thực hiện, tháng 9/2015

Cải cách thuế thực sự là một chặng đường dài và không hề bằng phẳng đòi hỏi nỗ lực không ngừng nghỉ của toàn bộ hệ thống thuế, các cơ quan chức năng liên ngành và cả sự đóng góp phản hồi từ phía cộng đồng các DN. Sự thảo luận 2 chiều luôn đem đến hiệu quả cao nhất, một mặt giúp DN thể hiện được những vướng mắc, khó khăn cần giải quyết, mặt khác giúp các cơ quan thuế nhận biết nhanh chóng và giải quyết đúng những chỗ còn thiếu sót, đẩy nhanh quá trình cải cách theo chiều hướng hiệu quả hơn.

Minh An – Vietnam Report