Hiện nay, các nhà máy chế biến dầu khí tại Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn, do nhiều nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan như: sự biến động của giá dầu thế giới, hoạt động sản xuất chưa tối ưu và hiệu quả tiết kiệm năng lượng chưa cao do đã được đầu tư xây dựng và vận hành trong thời gian dài.

Do vậy, việc tối ưu hóa sản xuất, tiết kiệm năng lượng đối với các nhà máy chế biến dầu khí này là rất cần thiết và sẽ góp phần không nhỏ tới hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các nhà máy.

Được biết, trong thời gian qua, các đơn vị chế biến dầu khí của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã liên tục cải tiến, tối ưu để giảm tiêu hao năng lượng. Hiện công tác tối ưu hóa vận hành sản xuất và tiết kiệm năng lượng là giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả sản xuất và năng lực cạnh tranh của các nhà máy chế biến dầu khí.

Để thực hiện giải pháp này, các nhà máy chế biến dầu khí tại Việt Nam cần tiếp tục triển khai các giải pháp hữu hiệu để sử dụng năng lượng hiệu quả như: Tăng cường việc nghiên cứu, triển khai các hoạt động tối ưu, tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, vận hành nhà máy; thực hiện các biện pháp cải tổ bộ máy theo hướng quản trị tiên tiến.

Đồng thời, cần có các giải pháp căn cơ để nâng cao năng lực cạnh tranh như nghiên cứu, triển khai giải pháp đa dạng hóa nguồn nguyên liệu; nâng cấp, cải tiến công nghệ để nâng cao hiệu quả kinh tế của các dự án (như tích hợp lọc dầu với hóa dầu để có thể chế biến sâu, tăng cao hiệu quả của chuỗi giá trị chế biến dầu khí; nghiên cứu, theo dõi biến động thị trường thế giới để điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đạt hiệu quả cao nhất.

{keywords}
Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) triển khai 33 giải pháp, giảm chỉ tiêu hao năng lượng từ 117% xuống 103,6%, tiết kiệm 17,4 triệu USD.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp ngành Dầu khí cũng đã chủ động nghiên cứu nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng lộ trình về tiêu chuẩn sản phẩm xanh, sạch hơn theo định hướng của Chính phủ và phù hợp với các cam kết, xu hướng của thế giới. Đơn cử vài ví dụ:

Từ 2013 - 2019, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) triển khai 33 giải pháp, giảm chỉ tiêu hao năng lượng từ 117% xuống 103,6%, tiết kiệm 17,4 triệu USD. Hiện BSR đang tập trung triển khai các giải pháp tối ưu tiết kiệm năng lượng cho Nhà máy Lọc dầu Dung Quất giai đoạn 2020 - 2025 nhằm đạt mục tiêu giảm chỉ số tiêu thụ năng lượng (EII) dưới 102; tiêu thụ năng lượng nội bộ dưới 7. Ngoài ra, BSR cũng áp dụng đồng bộ công nghệ biến tần cho các cụm thiết bị, phân xưởng; kết nối lưới điện quốc gia; tối ưu hóa vận hành.

Sau năm 2030, BSR đặt mục tiêu EII dưới 95; tiêu thụ năng lượng nội bộ  dưới 6,8; hoàn thiện kỹ thuật quản lý và tổ chức bảo dưỡng tổng thể theo định hướng tự chủ hoàn toàn tất cả các khâu; nghiên cứu áp dụng nguồn năng lượng mới.

Một trường hợp ứng dụng giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả điển hình khác là Nhà máy đạm Cà Mau. Trong 5 năm qua, nhà máy đã giảm tiêu thụ năng lượng khoảng 3%, tập trung tăng cường hiệu suất tạo hạt, giảm lưu lượng vòng tuần hoàn rắn đi vào thiết bị sấy, tiết kiệm lượng khí đốt sử dụng sấy tại phân xưởng NPK.

Ðơn vị này đồng thời triển khai lộ trình tối ưu tiết kiệm năng lượng như thu hồi khí xả tại cụm trung áp xưởng ureventa; áp dụng công nghệ ORC để phát điện; thu hồi khí cacbon trong dòng Permeate gas và Flashgas; mua hơi công nghiệp thay thế một phần khí nhiên liệu; cải tạo hệ thống trao đổi nhiệt; nghiên cứu đa dạng hóa nguồn nhiên liệu đầu vào.

Tương tự, Nhà máy Ðạm Phú Mỹ giảm tiêu thụ năng lượng khoảng 1,8%. Mức tiêu thụ năng lượng trung bình của nhà máy đã thấp hơn so với các nhà máy đạm cùng khu vực như Ấn Độ.

Với các giải pháp nêu trên, các nhà máy lọc hóa dầu có thể tiết kiệm 10% đến 20% năng lượng tiêu thụ. 

 

Với vai trò quản lý ngành, Bộ Công Thương thường xuyên chỉ đạo các đơn vị sản xuất đẩy mạnh hoạt động tối ưu, tiết kiệm năng lượng và Bộ cũng đã triển khai nhiều chương trình khuyến khích các đơn vị sản xuất trong việc tối ưu, tiết kiệm năng lượng, tiêu biểu là Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (VNEEP); Chương trình đã triển khai qua hai giai đoạn và đang triển khai giai đoạn 3 năm 2019-2030, theo đó đặt mục tiêu mức tiết kiệm năng lượng 5-7% tổng tiêu thụ năng lượng thương mại toàn quốc giai đoạn 2019-2025 và 8-10% giai đoạn 2019-2030.

Cuối năm 2020, Bộ Công Thương đã tổ chức trao Giải thưởng sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất năm 2020. Tại lễ trao giải, Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn - đơn vị quản lý Nhà máy lọc dầu Dung Quất cũng nhận được giải thưởng về sản phẩm hiệu suất năng lượng với giải pháp “Loại bỏ tạp chất của phân xưởng RFCC” với giá trị tiết kiệm khoảng 130 tỷ đồng.

Ngoài ra Bộ cũng khuyến khích hoạt động tối ưu, tiết kiệm năng lượng qua các đề tài nghiên cứu khoa học và các chương trình, giải thưởng khác như giải thưởng năng lượng bền vững, giải thưởng thương hiệu quốc gia...

Bộ Công Thương đang tích cực thực hiện Nghị quyết số 140/NQ-CP ngày 02/10/2020 của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, theo đó Bộ Công Thương đang khẩn trương hoàn thiện dự thảo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó có các giải pháp để thúc đẩy hoạt động của cả ngành năng lượng bao gồm việc sử dụng năng lượng hiệu quả trong các nhà máy chế biến dầu khí trong thời gian tới.

Bài: Thúy Nga
Ảnh: Hữu Hải