Hơn 2 ngày công tác tại Ả-rập Xê-út, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có nhiều hoạt động song phương và đa phương. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết, chuyến công tác của Thủ tướng đã thành công tốt đẹp, đạt và vượt các mục tiêu đề ra.
Hội nghị lịch sử trong quan hệ ASEAN-GCC
Về Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC, đây là lần đầu tiên kể từ khi thiết lập quan hệ năm 1990, lãnh đạo các nước ASEAN gặp gỡ với lãnh đạo các nước Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC). Thứ trưởng cho biết hội nghị ghi dấu mốc lịch sử, tiếp thêm động lực mới cho hợp tác ASEAN-GCC.
Thứ trưởng thông tin, hội nghị có ý nghĩa đặc biệt và đạt được những mục tiêu đề ra với nhiều kết quả quan trọng. Hai bên đều khẳng định coi trọng vai trò và vị trí của nhau, cam kết tăng cường, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ, hợp tác bình đẳng, cùng có lợi; dự kiến sẽ định kỳ tổ chức gặp gỡ cấp cao ASEAN-GCC 2 năm/lần.
ASEAN và GCC nhấn mạnh cần khai thác hiệu quả dư địa, tiềm năng hợp tác còn rất lớn giữa hai bên, nhất trí phối hợp đẩy mạnh hợp tác chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội và hợp tác phát triển.
Một số lĩnh vực ưu tiên như thương mại, đầu tư, bảo đảm chuỗi cung ứng, kết nối, hợp tác biển, an ninh năng lượng, lương thực, công nghiệp Halal, đổi mới sáng tạo, văn hóa, du lịch, lao động, ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng, phát triển xanh,…
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác đa phương, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc của nhau, chung tay giải quyết thách thức khu vực, toàn cầu.
Các nước bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây tại dải Gaza, kêu gọi các bên ngừng bắn ngay lập tức, chấm dứt hành động sử dụng vũ lực, tôn trọng luật nhân đạo quốc tế, nối lại đàm phán, giải quyết các bất đồng thông qua biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nghị quyết liên quan của Liên Hợp Quốc.
Kết thúc hội nghị, lãnh đạo ASEAN và GCC đã thông qua Tuyên bố chung đề ra định hướng phát triển và nâng tầm quan hệ ASEAN-GCC trong thời gian tới.
Không có giới hạn nào trong hợp tác với Việt Nam
Về quan hệ với Ả-rập Xê-út và các nước vùng Vịnh, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết, đây là chuyến công tác đầu tiên của một Thủ tướng Việt Nam, tạo tiền đề quan trọng để hai nước tăng cường tin cậy chính trị và mở ra cơ hội hợp tác mới.
Đồng thời, đây cũng là cơ hội thắt chặt hơn mối quan hệ với tất cả các quốc gia vùng Vịnh, một khu vực có tổng GDP lên đến 2.200 tỷ USD, nếu tính là một nền kinh tế đơn nhất sẽ đứng thứ 8 trên thế giới.
Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tạo bước đột phá trong tìm kiếm những cơ hội hợp tác mới, mở rộng thị trường cho hàng hoá, dịch vụ của Việt Nam vào Ả-rập Xê-út và thị trường GCC, đặc biệt là về thu hút vốn đầu tư, mở rộng thương mại, chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng bền vững, cung ứng lao động tay nghề cao, phát triển ngành Halal, xuất khẩu nông thuỷ sản, du lịch.
Chuyến thăm của Thủ tướng tới Ả-rập Xê-út đã mở đường cho cơ hội hợp tác mới giữa Việt Nam với Ả-rập Xê-út nói riêng và các nước thành viên GCC nói chung. Trong 2 ngày, Thủ tướng đã tiến hành 20 hoạt động.
Đoàn Việt Nam đã tham gia chủ động, tích cực, đóng góp quan trọng và có trách nhiệm cho thành công chung của Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC đầu tiên.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã mang đến hội nghị thông điệp rõ ràng: ASEAN và GCC cần phải có quyết tâm chính trị, thích ứng năng động, phát huy ý chí tự cường và tiềm năng hợp tác to lớn, khơi thông nguồn lực phát triển, khởi tạo ý tưởng đột phá, triển khai hành động cụ thể để thực sự bứt phá mạnh mẽ, trở thành điểm sáng của hợp tác khu vực và thế giới.
Đối với Ả-rập Xê-út, Thứ trưởng Ngoại giao đánh giá đây là chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao Việt Nam sau 13 năm và mang tính chất rất quan trọng, nhằm mở đường, tìm kiếm, tận dụng các cơ hội hợp tác giữa Việt Nam và Ả-rập Xê-út cũng như các nước vùng Vịnh.
Thứ trưởng cho biết: "Trong hội đàm với Hoàng Thái tử, Thủ tướng Ả-rập Xê-út và các cuộc gặp song phương với lãnh đạo các nước thành viên GCC, chúng ta đã thể hiện quyết tâm thúc đẩy quan hệ hợp tác với các nước đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả hơn". Các nước đều đánh giá cao vai trò và vị thế của Việt Nam, vai trò lãnh đạo điều hành cũng như triển vọng phát triển của kinh tế Việt Nam.
"Như lãnh đạo của Ả-rập Xê-út chia sẻ, họ mong muốn tham gia đồng hành cùng tương lai tươi sáng đó của Việt Nam, mong muốn biến sự ngưỡng mộ đối với Việt Nam trở thành hành động hợp tác cụ thể trong thời gian tới. Quốc vương Qatar khẳng định không có giới hạn nào trong hợp tác với Việt Nam; sẽ phối hợp để gỡ bỏ mọi rào cản, vướng mắc thúc đẩy hợp tác giữa hai bên trong thời gian tới", Thứ trưởng dẫn chứng thêm.
Các nước cho rằng còn nhiều dư địa hợp tác với Việt Nam cũng như Việt Nam có thể mở cửa để thu hút các khoản đầu tư lớn, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực truyền thống cũng như mở rộng sang lĩnh vực mới như chuyển đối số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu...
Các nước cũng bày tỏ sẵn sàng trao đổi, thúc đẩy thương mại, mở cửa thị trường cho sản phẩm nông thủy sản của Việt Nam và đặc biệt là phát triển ngành công nghiệp Halal, mở ra một hướng đi mới cho ngành nông thực phẩm của Việt Nam.
Bên cạnh đó là lĩnh vực hợp tác rất quan trọng về lao động, trong đó có việc cử lao động tay nghề cao của Việt Nam tham gia vào dự án lớn của Ả-rập Xê-út và các nước vùng Vịnh. Cuối cùng là thúc đẩy hợp tác về du lịch, tăng cường kết nối, trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân giữa Việt Nam và các nước vùng Vịnh.
Nhiều tập đoàn lớn của Ả-rập Xê-út khẳng định sẽ xem xét mở rộng đầu tư tại Việt Nam trong lĩnh vực như thép, thép tiền chế, bán lẻ, nông nghiệp và năng lượng sạch...