Tư duy như người không biết về công nghệ số để không sợ công nghệ số

Diễn đàn Quốc gia về phát triển Kinh tế số và Xã hội số được tổ chức lần thứ 2 tại Bình Dương, với chủ đề “Sáng tạo ứng dụng công nghệ số vào các ngành, lĩnh vực để phát triển kinh tế số và nâng cao năng suất lao động”.

Năm nay cũng là năm thứ 3, Việt Nam triển khai Chiến lược quốc gia về Phát triển kinh tế số và xã hội số. Chúng ta đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ.

Theo báo cáo của Google, tốc độ phát triển kinh tế số Việt Nam nhanh nhất Đông Nam Á trong 2 năm liên tiếp (năm 2022 đạt 28%, năm 2023 đạt 19%), cao gấp khoảng 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP.

Bộ Thông tin và Truyền thông ước tính tỷ trọng kinh tế số trong GDP Việt Nam năm 2023 đạt 16,5%, năm 2024 dự kiến đạt 18,6%. Và chúng ta sẽ đạt 20% vào năm 2025, đạt được mục tiêu của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Tư tưởng chính của Diễn đàn năm nay tập trung vào 2 định hướng, là phát triển kinh tế số (KTS) bằng thúc đẩy cả cung và cầu về KTS, và chương trình hành động của Bộ TT&TT với các bộ ngành để thúc đẩy phát triển KTS các ngành, các lĩnh vực.

Sáng tạo ứng dụng công nghệ số vào các ngành, các lĩnh vực để phát triển kinh tế số và nâng cao năng suất lao động là chủ đề chính của Diễn đàn năm nay. Chúng ta sẽ bàn các nội dung về kích cung cho KTS thông qua chuyển đổi số các doanh nghiệp; Kích cầu cho KTS thông qua kích cầu tiêu dùng số; Đo lường KTS các ngành, các địa phương để thúc đẩy phát triển KTS; Mở dữ liệu, chia sẻ dữ liệu để thúc đẩy đổi mới sáng tạo (ĐMST) và phát triển KTS; Thúc đẩy sản xuất thông minh; Phát huy vai trò dẫn dắt của các doanh nghiệp công nghệ số lớn trong chuyển đổi số (CĐS); Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ CĐS; Phát triển KTS xanh và bền vững.

Hiện nay, KTS các ngành mới chiếm 40% KTS. 60% là thuộc về công nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông. Nhưng về lâu dài, KTS các ngành phải chiếm tỷ trọng 70-80% trong KTS. Phát triển KTS các ngành là câu chuyện chính của KTS Việt Nam.

Năng suất lao động (NSLĐ) luôn là chỉ tiêu mà nhiều năm, nhiều kỳ Đại hội, chúng ta chưa đạt được. Lời giải cho tăng NSLĐ Việt Nam là ứng dụng công nghệ số (CNS), là CĐS toàn diện và toàn dân, là phát triển KTS. Nếu như 55 triệu người lao động Việt Nam, mỗi người có một trợ lý ảo hỗ trợ công việc, thì NSLĐ Việt Nam chắc chắn sẽ tăng. Người Trung Đông nói, của cải là do thời gian nhân với trí tuệ. Nếu trí tuệ con người được tăng thêm sức mạnh bởi sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) thì của cải, cũng có nghĩa là NSLĐ sẽ tăng lên đáng kể.

Sáng tạo ứng dụng CNS thì thay vì đặt trọng tâm vào công nghệ, các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số hãy đặt trọng tâm vào việc muốn thay đổi gì cho doanh nghiệp mình để tạo ra giá trị mới, hãy tập trung vào sáng tạo.

CĐS là 2 câu chuyện tách bạch rõ ràng. Câu chuyện công nghệ và câu chuyện chuyển đổi. Trong đó, câu chuyện chuyển đổi là chính, là 70%. Người lãnh đạo không nên bị cuốn vào câu chuyện công nghệ, vì đây không phải nghề của người lãnh đạo. Người lãnh đạo tập trung vào việc xác định các vấn đề, "nỗi đau" của tổ chức, hoặc một giải pháp mới trong kinh doanh, và ra lệnh dùng công nghệ số để giải quyết, và sẵn sàng thay đổi quy trình, cách thức vận hành để đạt hiệu quả, đây mới là đúng nghề, đúng vai của người lãnh đạo. Một khi đã đúng vai, đúng nghề thì việc sẽ dễ đi rất nhiều.

"Kiếm sĩ giỏi nhất trên thế giới không cần phải sợ kiếm sĩ giỏi thứ hai; người anh ta cần phải sợ là một đối thủ không biết gì, người trước đây chưa bao giờ cầm kiếm.". Nhà văn Mark Twain đã nói câu này cách đây hơn 100 năm. Để không phải sợ CNS thì chúng ta hãy tư duy như người không biết gì về CNS để sử dụng CNS một cách tốt nhất. Bởi vì sức mạnh của CNS là không giới hạn. Nếu bạn biết về CNS thì tức là mới biết một phần về nó, và vì thế tư duy sáng tạo của bạn sẽ bị giới hạn. Tôi rất muốn nhấn mạnh điều này để chúng ta, những người ứng dụng CNS, hãy tập trung vào các ý tưởng sáng tạo hơn là tập trung vào CNS. Hãy để câu chuyện CNS cho các doanh nghiệp CNS. Ngày hôm qua, Tổng Bí thư Tô Lâm có kể cho tôi nghe câu chuyện bên Trung Quốc, thay vì phải tốn nhiều công sức, tiền của vào giải phóng mặt bằng để mở rộng con đường 2 bên sông thì họ đã có ý tưởng về làm con đường cao ở trên mặt sông. Và sau đó thì các nhà thiết kế, các nhà công nghệ mới vào cuộc để biến ý tưởng đó thành hiện thực. Thời buổi công nghệ này thì những ý tưởng lạ nhất, độc đáo nhất lại thường thành công hơn.

Trung Đông, như UAE và Qatar, vốn không phải nơi sáng tạo công nghệ nhưng lại là nơi tập trung những công nghệ mới nhất của thế giới. Và sau khi là nơi ứng dụng những công nghệ mới nhất thì nay bắt đầu là nơi sáng tạo ra những công nghệ mới nhất. Ứng dụng công nghệ mới là khởi đầu của sáng tạo công nghệ mới. Ứng dụng công nghệ mới còn tạo ra doanh thu mới, lợi nhuận mới và tăng NSLĐ, là tiền đề cho phát triển công nghệ mới.

Ngoài phiên Toàn thể hôm nay, Diễn đàn còn có 3 phiên chuyên đề: Về thúc đẩy ứng dụng CNS trong lĩnh vực nông nghiệp theo chuỗi giá trị; Về ứng dụng CNS - Lực đẩy cho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo; Về sáng tạo số, AI và dịch vụ.

Diễn đàn của chúng ta vinh dự được Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hoà Bình tham dự và sẽ có phát biểu chỉ đạo.

Với tinh thần đó, tôi xin tuyên bố khai mạc Diễn đàn Quốc gia về phát triển KTS và XHS lần thứ 2 với chủ đề "Sáng tạo ứng dụng công nghệ số vào các ngành, lĩnh vực để phát triển kinh tế số và nâng cao năng suất lao động". Chúc Diễn đàn của chúng ta thành công tốt đẹp!