Bộ yêu cầu hồ sơ sự cố thuỷ điện, ông chủ mời sang tận Lào lấy

Dự án thủy điện Xekaman 3 (tại Lào) có tổng mức đầu tư hơn 300 triệu USD, với công suất lắp máy 250 MW do Công ty Cổ phần điện Việt Lào (Tổng công ty Sông Đà) làm chủ đầu tư.

Dự án được khởi công xây dựng vào ngày 5/4/2006, theo hình thức B.O.T (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao) và đã phát điện từ 6/2013. Tuy nhiên, ngay sau thời gian vận hành ngắn ngủi, đường ống áp lực đã xảy ra lỗi kỹ thuật bị đứt lần 1 vào tháng 10/2013. Sau khi sửa chữa, tháng 12/2016 dự án bị sự cố lần 2 và phải tạm dừng hoạt động đến nay.

Đầu năm 2020, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Xây dựng và các bộ, cơ quan liên quan rà soát toàn bộ quy trình, hồ sơ để xác định rõ sự cố kỹ thuật của dự án thủy điện Xekaman 3 của Công ty CP Điện Việt Lào (VLP) có là nguyên nhân bất khả kháng hay là do lỗi chủ quan, gây hậu quả; chịu trách nhiệm về kết quả xác định gửi Bộ Tài chính để tổng hợp.

Dự án thủy điện Xekaman 3.

Trong văn bản gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính mới đây về tình hình thực hiện xác định nguyên nhân sự cố dự án thủy điện Xekaman 3 tại Lào, Bộ Công Thương tiết lộ nhiều thông tin bất ngờ.

Bộ Công Thương cho biết dự án thủy điện Xekaman 3 là dự án đầu tư ra nước ngoài, không thuộc phạm vi quản lý trực tiếp nên Bộ này không có hồ sơ và tài liệu liên quan đến các giai đoạn đầu tư dự án.

Bộ Công Thương đã yêu cầu Công ty VLP báo cáo nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng sau nhiều lần ra văn bản, VLP chỉ gửi một số báo cáo tóm tắt, thiết kế kỹ thuật, thuyết minh thiết kế kỹ thuật...

Đáng chú ý, VLP cho biết toàn bộ hồ sơ dự án đang được lưu trữ tại Xekaman 3 theo yêu cầu quản lý chất lượng xây dựng do Chính phủ Lào và thông báo với Cục Điện lực (Bộ Công Thương) rằng: “Nếu Quý Cục cần bổ sung thêm hồ sơ quản lý khảo sát, thiết kế công trình, kính mời quý Cục đến Xekaman 3 tại địa chỉ km 13, đường D4, huyện Đắc Chưng, tỉnh Sê Kông nước CHDCND Lào để nghiên cứu đầy đủ và thu thập hồ sơ tài liệu đảm bảo theo yêu cầu”.

Theo Bộ Công Thương, nội dung báo cáo của VLP và Công ty TNHH Xekaman 3 chưa có đánh giá chi tiết làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan và trách nhiệm của các bên liên quan để xảy ra sự cố kỹ thuật của dự án.

Các báo cáo, tài liệu đó là không đủ điều kiện để Bộ tổ chức rà soát toàn bộ quy trình, hồ sơ để xác định rõ nguyên nhân sự cố kỹ thuật của dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Ngoài ra, việc đề nghị sang tận Lào để thu thập hồ sơ, Bộ Công Thương đánh giá VLP thể hiện "sự thiếu trách nhiệm" trong việc hợp tác với Bộ để xác định nguyên nhân sự cố dự án.

Việc đánh giá nguyên nhân sự cố của dự án thủy điện này, theo Bộ Công Thương, đòi hỏi phải có sự đầu tư phù hợp về thời gian, đầy đủ hồ sơ khảo sát, thiết kế, quan trắc,... ý kiến đánh giá của các chuyên gia đầu ngành về địa chất, kỹ thuật xây dựng công trình và cần thiết phải do một đơn vị chức năng có đầy đủ năng lực, thẩm quyền và nhiều kinh nghiệm chủ trì thực hiện.

Trong khi đó Cục Điện lực đang gặp rất nhiều áp lực trong việc bố trí nhân lực để đáp ứng tiến đọ của các nội dung công việc. Cùng với sự thiếu hợp tác của VLP trong việc giao nộp tài liệu dự án, là không đủ điều kiện khách quan và chủ quan để Bộ Công Thương tổ chức xác định nguyên nhân sự cố kỹ thuật của dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trong trường hợp cần thiết vẫn phải tiếp tục xác định nguyên nhân sự cố dự án, Bộ Công Thương cho rằng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng thuộc Bộ Xây dựng là cơ quan chức năng giải quyết sự cố trong thi công xây dựng và trong quá trình khai thác, sử dụng công trình; tổ chức thực hiện giám định chất lượng công trình…

Vì vậy, Bộ Công Thương đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo VLP đáp ứng đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan và giao Cục Giám định chủ trì, phối hợp với Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) thực hiện nguyên nhân sự cố kỹ thuật dự án thủy điện Xekaman 3.

Lương Bằng