Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội về nhóm vấn đề bảo vệ người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử, gỡ khó cho doanh nghiệp và phát triển công nghiệp hỗ trợ phục vụ chế biến nông sản.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng các Bộ: KH&ĐT, Tài chính, NN&PTNT, KH&CN, Thông tin và Truyền thông, Ngoại giao cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.
Trước phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo một số nội dung liên quan đến các nhóm vấn đề được Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) quan tâm.
Với nhóm vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, những năm qua, hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam phát triển tích cực, trở thành kênh phân phối quan trọng phục vụ các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm.
Cụ thể, năm 2023, hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam tăng trưởng 25% so với năm 2022, được xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng hàng đầu thế giới. Dự báo, trong những năm tới, hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng khả quan.
Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của hoạt động thương mại điện tử cũng đặt ra những thách thức đối với công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trước tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ Công Thương đã thường xuyên theo dõi, giám sát, phát hiện, xử lý các vi phạm thông qua bán hàng online, livestream. Năm 2023, Bộ Công Thương đã yêu cầu các sàn, các website tiến hành rà soát, ngăn chặn và gỡ bỏ/khóa 6.254 gian hàng với 23.359 sản phẩm vi phạm. Lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 834 vụ, xử lý 764 vụ, phạt tiền 12 tỷ đồng.
Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ bổ sung các quy định xác thực tài khoản người bán hàng là cá nhân trên các trang thương mại điện tử, mạng xã hội. Đồng thời tích cực rà soát các trang mạng, ứng dụng thương mại điện tử trong việc tuân thủ pháp luật.
Trong báo cáo, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng làm rõ những vấn đề liên quan đến giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, thúc đẩy việc thực hiện các FTA và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trước bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường.
Bộ Công Thương cũng báo cáo ĐBQH những vấn đề liên quan đến thực hiện chính sách, pháp luật phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí, nhất là trong phục vụ chế biến nông, lâm, thủy sản, phát triển nông nghiệp, nông thôn...
Chủ tịch Quốc hội kết luận phiên chất vấn lĩnh vực Công Thương
Kết luận phiên chất vấn lĩnh vực Công Thương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, còn vấn đề nào chưa được giải đáp, các Bộ trưởng sẽ trả lời bằng văn bản với ĐBQH.
Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Công Thương là lĩnh vực quan trọng, có tác động rất lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của người dân, doanh nghiệp.
Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, trách nhiệm cao. Đã có 40 lượt đại biểu chất vấn và tranh luận (trong đó có 6 ĐB tranh luận). Bộ trưởng Công Thương đã trả lời cơ bản đầy đủ các vấn đề ĐBQH nêu. Tham gia trả lời chất vấn có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng làm rõ thêm một số vấn đề đại biểu quan tâm.
Thời gian qua, hoạt động ngành Công Thương có nhiều đổi mới; hoạt động thương mại điện tử phát triển mạnh, chính sách pháp luật được hoàn thiện; nhiều vụ việc nổi cộm về bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ được phát hiện xử lý nghiêm; công nghiệp hỗ trợ ngày càng phát triển, cung cấp nguyên vật liệu phục vụ sản xuất trong nước, tỷ lệ nội địa hoá tăng cao.
Tuy nhiên vẫn còn tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; kim ngạch xuất khẩu chưa bền vững, còn phụ thuộc vào một số thị trường lớn; doanh nghiệp FDI vẫn chiếm tỷ trọng lớn; hiệu quả khai thác hiệp định FTA chưa được như kỳ vọng; tỷ lệ cơ giới hoá một số khâu trong nông nghiệp còn thấp, hiệu quả triển khai chính sách ưu đãi trong công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí còn hạn chế.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ Công Thương, các bộ tập trung vào các giải pháp đề ra.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà báo cáo một số vấn đề ĐBQH quan tâm
Về thương mại điện tử, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định sẽ là một xu thế tất yếu và sẽ thay thế dần các chợ, cửa hàng truyền thống. Ở Việt Nam, thương mại điện tử đã tăng 25%.
Về mặt pháp luật, Liên Hợp Quốc đã ban hành luật mẫu, Việt Nam chậm so với một số nước nhưng từ năm 2006 đến nay đã 2 lần bổ sung, sửa đổi các luật liên quan đến thương mại điện tử, điều đó cho thấy chúng ta đã quan tâm khá toàn diện đến lĩnh vực này. Hiện có Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Giao dịch điện tử và các nghị định có liên quan.
Trong ứng dụng CNTT, Việt Nam đã xây dựng được dữ liệu dân cư, có nhiều thuận lợi để giải quyết vấn đề. Phó Thủ tướng đồng tình với vấn đề ĐBQH đặt ra về an toàn, an ninh dữ liệu cá nhân. Mặc dù có nhiều bộ luật nhưng cần cập nhật để có sự thống nhất.
Cần thể chế hóa sớm để quản lý nền tảng mạng xã hội. Những nền tảng có dịch vụ ở nước ta thì yêu cầu cần tuân thủ luật pháp Việt Nam và hài hòa với luật pháp quốc tế.
Chúng ta cần đưa ra tiêu chí điều kiện cụ thể liên quan đến an ninh mạng, dữ liệu, hợp đồng, định danh, chữ ký điện tử, tính pháp lý điện tử. Chúng ta hoàn toàn có thể thông qua trí tuệ nhân tạo để quản lý tất cả hoạt động trên môi trường số, trong đó có thể quản lý định danh người bán, các chợ.
Chúng ta có thể tích hợp tính thuế, thanh toán... thậm chí kết hợp với dữ liệu cá nhân. Vì vậy, những quy định về an ninh mạng là cần thiết, trong đó có bảo vệ thông tin cá nhân.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ TT&TT nên nghiên cứu nền tảng cho Việt Nam để tích hợp tất cả hoạt động từ định danh, công nghệ an ninh, thanh toán, hải quan, logistic... Lập một cơ quan đa ngành giám sát tất cả hoạt động, kiểm soát đồng bộ qua hệ thống này. Thực tế chúng ta hoàn toàn có thể quản lý một cách thông minh hơn, thậm chí tốt hơn trên môi trường số so với môi trường truyền thống.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) tranh luận
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa: Qua ý kiến trả lời chất vấn của Bộ trưởng TN&MT, Bộ trưởng Bộ Công Thương, có một số băn khoăn chưa được giải đáp. Ngành Công Thương đẩy mạnh sản xuất và tiêu dùng và đó cũng là ngành làm cho rác thải nhiều, ngành TN&MT bị chất vấn về vấn đề rác để sạch. Tuy nhiên chưa thấy sự liên kết giữa hai ngành này để xử lý rác điện tử và rác nhựa.
Rác điện tử những năm gần đây gia tăng mạnh và xử lý rác điện tử rất khác với xử lý rác hữu cơ. Nếu hai ngành này không liên kết phối hợp với nhau thì sẽ không giải quyết được. Ví dụ khi chúng ta phát triển xe điện, từ đó dẫn đến rác thải là pin điện. Chúng ta đẩy mạnh năng lượng tái tạo là năng lượng mặt trời, dẫn đến rác thải pin mặt trời thì cách xử lý như thế nào?
Chúng ta đẩy mạnh số hóa, đẩy mạnh công nghệ thì rác điện tử từ hàng chục triệu người tiêu dùng đã chiếm số lượng rất lớn và các ngành đều biết, nhưng tôi chưa thấy sự phối hợp giữa hai ngành này. Điều này sẽ cản trở sự phát triển bền vững trong tương lai.
Trước băn khoăn của đại biểu Nghĩa, Bộ trưởng Công Thương đồng tình về xử lý môi trường trong ngành Công Thương, đặc biệt là rác. Điện gió, điện sạch sau chu kỳ khai thác thì linh kiện, thiết bị sẽ đẩy ra môi trường rất lớn. Mọi cơ chế, chính sách đều gắn kết trách nhiệm các ngành, các cấp, cơ quan chức năng, "một mình không bao giờ làm được".
"Cảm ơn đại biểu nhắc nhở, chúng tôi đã, đang và sẽ làm như vậy", ông Nguyễn Hồng Diên nói.
Bộ trưởng Công Thương tiếp tục trả lời chất vấn
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, chiều qua ông đọc lại 31 câu tranh luận, chất vấn của Đại biểu Quốc hội.
"Thú thực phải đọc đi đọc lại rất nhiều lần thì mới hiểu đúng, hiểu hết một số ý của ĐBQH. Vì thế trong quá trình trả lời, có thể tôi đã trả lời chưa trúng, chưa đúng, chưa hết, thậm chí là vượt hơn nội dung đại biểu yêu cầu. Mặt khác trong quá trình hỏi thì rất nhiều đại biểu hỏi trùng nhau về vấn đề, chỉ hỏi lệch nhau 1 vài ý. Cho nên tôi đã xin phép gộp các vấn đề đó để nói cho khỏi bị trùng. Bởi thế, có thể không theo thứ tự đại biểu hỏi cũng có thể chưa xướng tên đại biểu cho đúng lúc, mong đại biểu thông cảm", Bộ trưởng bày tỏ.
Với các câu hỏi Đại biểu Quốc hội đã nêu chiều qua (4/6), Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên tiếp tục trả lời.
Nói về công nghiệp hỗ trợ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ đã tập trung vào 3 lĩnh vực chủ yếu: Linh kiện phụ tùng; công nghiệp hỗ trợ cho dệt may và da giày; công nghiệp hỗ trợ cho những ngành công nghệ cao.
Sau 6 năm triển khai với mục tiêu cần đạt được là sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đáp ứng khoảng 45% nhu cầu cho sản xuất nội địa, chúng ta đã đạt được một số kết quả rất đáng kể. Linh kiện kim loại đáp ứng 85-90% nhu cầu cho xe máy, 15-40% nhu cầu linh kiện cho ô tô (tuỳ theo loại xe), 40-60% cho các loại máy nông nghiệp, máy động lực....
Kết quả trên giúp giảm dần sự phụ thuộc nguyên liệu, phụ tùng từ nước ngoài; tăng tỷ trọng công nghiệp chế tạo; đóng góp vào sự phát triển chủ lực của ngành công nghiệp. Tuy nhiên một số sản phẩm đạt kết quả thấp hơn so với mục tiêu chung như ngành điện tử tin học, viễn thông, điện tử chuyên dụng, các ngành công nghiệp công nghệ cao trong nước cũng đạt mục tiêu chưa cao…
Nguyên nhân một số sản phẩm đạt kết quả thấp hơn so với mục tiêu đề ra là do nguồn lực đầu tư hỗ trợ của Nhà nước còn hạn chế, khó tiếp cận; chính sách thu hút FDI chưa khuyến khích được sự liên kết, ràng buộc được các doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước.
Ngành công nghiệp hỗ trợ cơ khí thu hút đầu tư là rất khó bởi vì vốn lớn nhưng thị trường hẹp, chúng ta lại là nước đi sau nên khả năng cạnh tranh với thị trường nước ngoài là khó khăn; phối hợp thực hiện chính sách giữa các bên chưa thật tốt, chính sách thì có nhưng chúng ta không tiếp cận được.
Giải pháp cho thời gian tới, cần hoàn thiện đồng bộ chính sách, trong đó có việc nghiên cứu xây dựng Luật Công nghiệp trọng điểm; tăng cường phân bổ nguồn lực từ Trung ương và địa phương; bố trí đủ nguồn lực cho công nghiệp hỗ trợ đến năm 2025 và các giai đoạn tiếp theo; đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Bộ TT&TT đã triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ người dân trên không gian mạng
Trả lời câu hỏi của đại biểu về bảo vệ dữ liệu cá nhân, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: Chúng ta phải bảo vệ dữ liệu cá nhân như tài sản cá nhân, như là tài sản quan trọng nhất của cá nhân.
Theo Bộ trưởng, lộ lọt dữ liệu cá nhân, nhất là các dữ liệu xác định danh tính như họ tên, địa chỉ, số điện thoại, địa chỉ hộp thư, thông tin thẻ tín dụng… thì một người khác có thể mạo danh chúng ta để hoạt động như chúng ta và tiêu tiền của chúng ta mà chúng ta không biết.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, thương mại điện tử thời gian qua đã phát triển nhanh, dữ liệu cá nhân được thu thập lưu trữ và xử lý ngày càng nhiều, ngày càng lớn, đi kèm với nó là nguy cơ lộ lọt thông tin dữ liệu cá nhân ảnh hưởng đến thương mại điện tử và các lĩnh vực khác.
Chúng phủ đã ban hành nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân, là Nghị định số 13. Theo đó, quy định các bộ ngành, địa phương có trách nhiệm quản lý Nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân đối với ngành, lĩnh vực quản lý của mình. Tức là ai quản lý cái gì trong đời thực thì lên không gian mạng quản lý cái đó. Chính phủ đã có lộ trình xây dựng luật bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ngoài ra, để bảo vệ dữ liệu cá nhân, cần bảo đảm an toàn cho hệ thống lưu trữ và xử lý dữ liệu cá nhân.
Bộ Thông tin và Truyền thông đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định 85 về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ và các sàn thương mại điện tử phải tuân thủ nghị định này. Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã rất quyết liệt chỉ đạo các bộ ngành, địa phương triển khai công tác về đảm bảo an toàn thông tin, tại Chỉ thị số 09 tháng 2/2024 và Công điện số 33 tháng 4/2024. Trong đó, thương mại điện tử được coi là lĩnh vực quan trọng cần tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, để bảo vệ dữ liệu cá nhân, phải bảo vệ người dân, ở đây được coi là một trong những nội dung quan trọng và Bộ Thông tin và Truyền thông đã triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ người dân trên không gian mạng nói chung cũng như là thương mại điện tử. Đã triển khai hệ sinh thái tín nhiệm mạng, đánh giá, xác nhận website đảm bảo an toàn thông tin mạng, thông tin cá nhân và gán nhãn tín nhiệm cho trên 5.000 website chính thống, đồng thời công bố website lừa đảo. Đã phát triển thành công và đưa vào sử dụng các công cụ hỗ trợ người dân như là kiểm tra xem máy tính, điện thoại của mình có bị nhiễm mã độc không, kiểm tra xem thông tin cá nhân của mình có bị lộ lọt không, kiểm tra xem một website có phải lừa đảo hay không trên cổng khonggianmang.vn.
Chiến dịch tháng hành động tuyên truyền và nhận diện phòng chống lừa đảo trực tuyến đã được phổ biến đến toàn xã hội, có sự tham gia của 100% các bộ ngành, địa phương và hầu hết cơ quan quan thông tấn báo chí, mạng xã hội. Đã xây dựng cẩm nang an toàn trực tuyến để hướng dẫn người dân kỹ năng an toàn thông tin khi tham gia không gian mạng, thực hiện giao dịch trực tuyến.
Bên cạnh đó Bộ Thông tin và Truyền thông thời gian vừa qua đã tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực thông tin và truyền thông và đã xử phạt các doanh nghiệp vi phạm. Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ phối hợp với Bộ Công Thương để triển khai công tác trên trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng tham gia trả lời chất vấn
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, đầu giờ sáng Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu 2 nội dung đại biểu chất vấn từ hôm qua.
Sau đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tiếp tục trả lời. Cuối phiên chất vấn nhóm vấn đề ngành Công Thương, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà sẽ báo cáo thêm.
Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng báo cáo thêm 2 nội dung mà một số đại biểu nêu trong phiên chất vấn chiều 4/6: Một là sử dụng các biện pháp kỹ thuật công nghệ để hạn chế tiêu cực trong thương mại điện tử. Hai là các giải pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân trong giao dịch thương mại điện tử.
Về việc sử dụng các biện pháp kỹ thuật công nghệ để hạn chế tiêu cực trong thương mại điện tử, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, thương mại điện tử sinh ra từ công nghệ số, mà công nghệ luôn sinh ra các vấn đề của công nghệ. Cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề của công nghệ là dùng công nghệ.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, quản lý Nhà nước vừa qua đầu tư chưa nhiều để phát triển các công cụ công nghệ số để thực thi quản lý Nhà nước trên không gian mạng.
“Chúng ta phải coi công nghệ số như lực lượng quản lý cơ bản trên không gian mạng. Tôi rất tâm đắc với ý kiến của đại biểu Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) là dùng công nghệ để quản lý công nghệ”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, quản lý không gian mạng một là thể chế số, hai là công cụ số, ba là con người số - tức là kỹ năng số cho người dân.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu thực tế thương mại điện tử đang phát triển rất nhanh 20 – 25%, có khi là 30% trong 1 năm nên thể chế số, công cụ số, kỹ năng số đang theo sau. Do vậy cần đẩy nhanh tốc độ những nội dung này, trong đó phát triển công cụ số có thể làm nhanh nhất.
“Trên sàn thương mại điện tử có hàng triệu sản phẩm, đi theo nó là hàng triệu quảng cáo, không thể dùng sức người để quản lý được nữa mà phải dùng công nghệ số”, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông phân tích.
Bộ trưởng cho biết, chuyển đến môi trường số là tạo ra cơ hội để quản lý toàn diện, có thể giám sát, phát hiện sớm vấn đề, cảnh báo, ngăn chặn các hành vi trái phép, các giao dịch bất thường. Tuy nhiên việc giám sát này cần phải dùng công nghệ hiện đại.
“Ví dụ phải phát triển phần mềm phát hiện quảng cáo có dấu hiệu sai sự thật, phát hiện hàng hóa có dấu hiệu hàng nhái”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng dẫn chứng.
Ông cho rằng, các nền tảng số, sàn thương mại điện tử có thể xây dựng các thuật toán AI để rà quét, chặn lọc các tài khoản, các nguồn quảng cáo vi phạm pháp luật.
“Việt Nam có thuận lợi là có nhiều doanh nghiệp số xuất sắc, có thể viết được các phần mềm này. Bộ Thông tin và Truyền thông cùng doanh nghiệp ngành công nghệ số của ngành có thể giúp Bộ Công Thương phát triển các công cụ số để phát triển thương mại điện tử”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cũng mong Quốc hội quan tâm tăng đầu tư để phát triển các công cụ số, để quản lý thương mại điện tử nói riêng, quản lý không gian mạng nói chung.
Sáng 5/6, Quốc hội tiếp tục chất vấn về nội dung thương mại điện tử
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, có một số câu hỏi đại biểu chất vấn liên quan đến Bộ Thông tin và Truyền thông.
Thứ nhất là sử dụng các biện pháp kỹ thuật công nghệ để hạn chế tiêu cực trong thương mại điện tử.
Thứ hai là các giải pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân trong giao dịch thương mại điện tử.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông trả lời, làm rõ thêm các nội dung này vào đầu giờ sáng mai (5/6).
Trước khi kết thúc phiên chất vấn chiều nay, Chủ tịch Quốc hội mời một số đại biểu đặt câu hỏi chất vấn và tranh luận để sáng mai Bộ trưởng Công Thương tiếp tục trả lời.
ĐBQH Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho biết, hiện nay Việt Nam tham gia 16 FTA (Hiệp định thương mại tự do) và đang đàm phán 3 FTA mới. Tuy nhiên việc thực thi các chính sách để tối đa hóa các thị trường mới vẫn đang bộc lộ bất cập.
“Hiện nay Bộ Công Thương có nhiều khuyến cáo cho các doanh nghiệp mở rộng các thị trường mới như Bangladesh, Pakistan, Ấn Độ. Bộ Công Thương đã có những chính sách cụ thể nào để tận dụng FTA với các đối tác ở những thị trường tiềm năng để doanh nghiệp Việt Nam có thể mở rộng thị trường xuất khẩu.
Theo Bộ trưởng, doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng cơ hội gì từ các thị trường quốc tế, trong khi các quốc gia này đều có những lợi thế so sánh tương đồng như Việt Nam, chẳng hạn như lao động giá rẻ, thị trường đông dân, tập trung gia công sản phẩm?", đại biểu Trần Thị Nhị Hà chất vấn.
ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) cho rằng, nước ta là quốc gia có độ mở kinh tế ở mức rất cao. Nhiều chuyên gia nhận định điều này nếu không có chính sách tốt sẽ gây ra hệ lụy khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương, nhạy cảm với biến động từ bên ngoài, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình là hiện hữu.
“Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm về vấn đề này? Chiến lược phê chuẩn các Hiệp định thương mại tự do trong thời gian tới ra sao? Làm thế nào để tăng sức chống chịu của nền kinh tế và phát huy thị trường nội địa gần 100 triệu dân của nước ta?”, đại biểu nêu câu hỏi.
ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) đặt vấn đề về phát triển năng lượng mặt trời áp mái, các nhà đầu tư thực hiện đúng quy định nhưng trong hợp đồng bán điện đã ký với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có thời gian 20 năm, giá cố định không có điều, mục khoản cắt giảm công suất nhưng EVN không thực hiện đúng hợp đồng đã ký với chủ đầu tư, thường xuyên cắt giảm sản lượng khoảng 20%/năm.
“Đề nghị Bộ trưởng cho biết có chỉ đạo gì với EVN để thực hiện đúng các quy định pháp luật theo hợp đồng đã ký”, đại biểu hỏi.
ĐBQH Hà Sỹ Đồng tranh luận lại với Bộ trưởng về giải pháp giảm giá thành sản phẩm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu. Trong đó, giải pháp năng lượng sạch được xem như là yếu tố đầu vào trong hàng hóa xuất khẩu.
Tuy nhiên, đối với kế hoạch thực hiện Điện 8, Thủ tướng phê duyệt cho 46 tỉnh, còn 17 tỉnh được Bộ Công Thương yêu cầu nộp hồ sơ đầy đủ trước 11/4 và sẽ phê duyệt vào 30/4. Hiện nay đã đến tháng 6, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết khi nào sẽ phê duyệt kế hoạch cho 17 tỉnh này.
Ngoài ra, đại biểu cũng quan tâm đến các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp, cơ chế chính sách, khung giá phát điện hiện nay các chủ đầu tư dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp đã COD bên mua điện thanh toán bằng 50% giá trần khung giá tạm.
Đối với các dự án năng lượng tái tạo, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết đã có chỉ đạo giải quyết như nào để các chủ đầu tư điện gió, điện mặt trời có giá phát điện hợp lý. Đồng thời cho biết giải pháp tháo gỡ các vướng mắc, thủ tục nhằm tạo điều kiện cho các nhà đầu tư triển khai tiếp các dự án chuyển tiếp, phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội, tránh lãng phí nguồn lực.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, nội dung chất vấn về điện áp mái và Điện 8 không nằm trong danh mục nội dung chất vấn nên Bộ trưởng Công Thương có thể trả lời bằng văn bản.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) tranh luận về vấn đề thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Ông hỏi thêm: “Đã có nhiều biện pháp phòng chống buôn lậu thuốc lá mới nhưng có hiệu quả không? Vì tỷ lệ hút thuốc lá điện tử vẫn tăng lên rất nhiều, tỷ lệ buôn bán, sản xuất thuốc lá điện tử cũng tăng lên nhiều.
Bộ Công Thương có đề nghị thí điểm nhập thuốc lá mới không? Đang có khoảng trống pháp lý về quản lý thuốc lá điện tử. Vậy Bộ trưởng có đề xuất gì để giải quyết, chấm dứt khoảng trống đó?”.
Các câu hỏi này sẽ được Bộ trưởng Công Thương trả lời vào đầu giờ sáng mai.
Nghiên cứu việc quy trách nhiệm trong quản lý hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng
Nêu câu hỏi chất vấn, đại biểu Trịnh Minh Bình (Vĩnh Long) đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết giải pháp nếu người đứng đầu, lãnh đạo quản lý, công chức trực tiếp quản lý trên địa bàn để xảy ra tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ gây bức xúc cho nhân dân.
Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển như hiện nay, vì lợi nhuận, người ta có thể làm hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng.
Theo Bộ trưởng Công Thương, việc quy trách nhiệm cho người đứng đầu ngành, địa phương, cơ quan trong vấn đề trên là một yêu cầu cần thiết. Tuy nhiên, ông Diên cũng cho rằng, nếu dồn trách nhiệm cho một người cũng “cần phải tính”. Bởi vì, quản lý vấn đề này phụ thuộc sự vào cuộc của rất nhiều cơ quan, tổ chức.
“Do vậy, nếu dồn hết trách nhiệm cho một người thì cũng chưa thật đầy đủ”, ông Diên nói và cho biết, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ cùng với các bộ ngành liên quan nghiên cứu việc quy trách nhiệm trong quản lý hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng như thế nào cho phù hợp.
“Trong thực tế có rất nhiều việc quy trách nhiệm cho người đứng đầu, nhưng đó là việc người đứng đầu có thể kiểm soát được. Còn tình trạng sản xuất hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng mà quy trách nhiệm cho người đứng đầu chung chung thì rất khó”, ông Diên nói.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, trong vấn đề này, nếu quy trách nhiệm cho người đứng đầu một đơn vị chức năng cụ thể, một công việc cụ thể thì có thể được, nhưng cũng rất cần có thời gian nghiên cứu.
“Chúng ta ngồi đây có rất nhiều người đang là người đứng đầu. Nếu quy định như thế thì chắc chắn không dễ gì thực hiện”, ông Nguyễn Hồng Diên nói thêm.
Bộ trưởng Tài chính trả lời vấn đề thu thuế thương mại điện tử
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời các đại biểu về một số nội dung liên quan đến thu thuế thương mại điện tử.
Bộ trưởng cho biết, thực hiện Chỉ thị 18 của Chính phủ, Bộ Tài chính đã chỉ đạo quyết liệt trong quá trình thực hiện thu thuế sàn thương mại điện tử. Bộ tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người nộp thuế thực hiện mở cổng thông tin điện tử sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.
Bộ tăng cường phối hợp với các bộ, ngành Công Thương, Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an. Cụ thể, đã kết nối cơ sở dữ liệu dân cư 71,37% với 663.157 lượt kết nối; chia sẻ với Bộ Công thương 929 sàn thương mại điện tử; kiểm tra đối chiếu 361 sàn thương mại điện tử để thực hiện kết nối, quản lý thu thuế.
Với Ngân hàng Nhà nước, đã cung cấp 144 triệu tài khoản, trong đó 10 triệu tài khoản các tổ chức, còn lại là của cá nhân ở 96 ngân hàng.
Kết quả thực hiện, năm 2022 đã thu 83.000 tỷ đồng; năm 2023 thu được 97.000 tỷ đồng; 5 tháng đầu năm 2024 thu được 50.000 tỷ đồng. 96 nhà cung cấp nước ngoài (Facebook, Google, Microsoft, Tiktok…) đã thực hiện đăng ký nộp thuế trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính về sàn thương mại xuyên biên giới là 15,6 nghìn tỷ đồng.
Sắp tới, ông Phớc cho biết sẽ đẩy mạnh việc thực hiện đồng bộ với việc thu thuế trên sàn thương mại điện tử cũng như đối với giao dịch bằng điện tử ở môi trường mạng, trọng tâm tập trung tại TP.HCM, Hà Nội. Bộ Tài chính có công văn đề nghị các tỉnh chỉ đạo các cơ quan thuế hỗ trợ để thực hiện thu thuế thương mại điện tử đảm bảo công bằng.
Không bao che, làm nhẹ trách nhiệm của đối tượng vi phạm
Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Văn An (Thái Bình), Bộ trưởng Công Thương cho biết, lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp cơ khí đã khẳng định được vai trò đầu tàu cho tăng trưởng, sản xuất công nghiệp. Tỷ lệ nội địa hóa được nâng cao trong nhiều ngành như dệt may, da giày tới hơn 50%, còn cơ khí đạt hơn 30%. Công nghiệp hỗ trợ từng bước nâng cao trình độ tổ chức, nhiều doanh nghiệp đã trở thành nhà cung ứng cho doanh nghiệp đa quốc gia.
Sự phát triển công nghiệp hỗ trợ đã góp phần thu hút các tập đoàn lớn của thế giới. Tuy nhiên, việc triển khai các chính sách ưu đãi còn nhiều hạn chế. Cụ thể, đó là nguồn lực từ trung ương đến địa phương vừa ít, vừa khó tiếp cận, còn chồng chéo. Một số điều kiện để được hưởng ưu đãi còn khá ngặt nghèo, chưa phù hợp, khiến các doanh nghiệp khó tiếp cận. Bên cạnh đó, chính sách thu hút FDI của chúng ta chưa khuyến khích để doanh nghiệp FDI tăng sức lan tỏa cho doanh nghiệp trong nước. Các doanh nghiệp Việt Nam chưa quan tâm và cũng chủ động tìm hiểu về chính sách ưu đãi hỗ trợ.
Theo ông Diên, việc đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí cần rất nhiều tiền và cũng cần phải có trình độ công nghệ và kinh nghiệm nhất định.
Ông Nguyễn Hồng Diên cho biết, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục hoàn thiện các chính sách, đồng thời huy động nguồn lực cả ở trung ương và địa phương để phát triển ngành công nghiệp này. Đồng thời đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng để hỗ trợ các doanh nghiệp.
Về việc xử lý thông tin cán bộ nhũng nhiễu, ông Diên cho biết, thời gian vừa qua, công tác giải quyết thủ tục hành chính nhận ưu đãi đã được thực hiện đúng theo các quy định của pháp luật.
Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã đẩy mạnh chuyển đổi số, cải cách hành chính và cũng rất quyết liệt trong phòng chống tham nhũng, lãng phí, từng bước xây dựng bộ máy hoạt động liêm chính và hoạt động hiệu quả phục vụ người dân.
“Tuy nhiên, đối với những thông tin báo chí nêu, Bộ Công Thương đã và đang chỉ đạo các đơn vị có liên quan, cụ thể ở đây là Cục Công nghiệp đang kiểm điểm và xem xét xử lý trách nhiệm theo quy định. Chúng tôi cam kết là không bao che và không làm nhẹ trách nhiệm của đối tượng vi phạm”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.
Tình trạng vi phạm thuốc lá điện tử rất nghiêm trọng
Nêu câu hỏi chất vấn, đại biểu Trần Thị Thanh Lam (Bến Tre) cho rằng, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được công nhận ở Việt Nam, nhưng lại bán tràn lan trên thị trường, nhất là qua môi trường không gian mạng, đến mức báo động, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, nhất là giới trẻ.
“Như vậy, có thể khẳng định, sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên thị trường hiện nay là hàng nhập lậu, chưa rõ nguồn gốc xuất xứ. Xin Bộ trưởng cho biết trách nhiệm quản lý Nhà nước và cam kết của Bộ trưởng về vấn đề này”, đại biểu đoàn Bến Tre đặt câu hỏi.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, kinh doanh thuốc lá là ngành kinh doanh có điều kiện. Sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được định nghĩa trong luật hiện hành. Do vậy, hiện đang tồn tại khoảng trống pháp lý trong công tác quản lý Nhà nước đối với loại hình này.
Thực tế, dù chưa có chính sách quản lý nhưng Bộ Công Thương với tư cách quản lý Nhà nước trong lĩnh vực, chưa cấp phép đăng ký kinh doanh và đăng ký web thương mại điện tử kinh doanh thuốc lá thế hệ mới cho bất cứ doanh nghiệp nào.
Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã chỉ đạo cho lực lượng quản lý thị trường địa phương tăng cường kiểm tra, đấu tranh, xử lý rất nhiều vụ việc vi phạm với số lượng lớn vừa qua, như Quản lý thị trường Hà Nam thu giữ 108.000 sản phẩm, Quản lý thị trường Bắc Ninh thu giữ 103.000 sản phẩm, tại Hà Nội cũng thu giữ hơn 11.000 sản phẩm. Điều đó cho thấy tình trạng vi phạm rất nghiêm trọng.
Có nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong xét hồ sơ xin hưởng ưu đãi?
Theo đại biểu Nguyễn Văn An (Thái Bình), Việt Nam có nhiều chính sách ưu đãi nhằm đầu tư phát triển công nghiệp, trong đó có công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí nhưng kết quả còn hạn chế. Do vậy, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Công Thương cho biết kết quả triển khai các chính sách trong thời gian qua.
“Cùng vấn đề này, thông tin báo chí cũng phản ánh tình trạng cán bộ của Bộ Công Thương gây nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong xem xét hồ sơ xin hưởng ưu đãi theo chính sách này của Chính phủ. Xin Bộ trưởng cho biết phản ánh trên có đúng không? Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào?”, đại biểu đoàn Thái Bình nêu câu hỏi.
Cùng vấn đề trên, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho biết, công nghiệp phụ trợ gần đây được nhắc đến ngày một nhiều hơn và nó dường như là một hướng đi đúng đắn để tái cơ cấu và phát triển công nghiệp cũng như tăng trưởng chất lượng cao trong giai đoạn mới, đồng thời tạo ra hệ sinh thái liên kết chặt chẽ các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước.
Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Quang Huân, đến nay chúng ta chưa có chính sách phát triển toàn diện giống như nền kinh tế phát triển trước chúng ta đã làm.
“Xin hỏi Bộ trưởng, sắp tới Bộ Công Thương có kế hoạch gì để đưa ra chính sách phát triển công nghiệp toàn diện cho Việt Nam?”, ông Nguyễn Quang Huân chất vấn.
Đại biểu nhắc lại câu hỏi về livestream bán hàng thu trăm tỷ
Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) trao đổi với Bộ trưởng Bộ Công Thương về công tác đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường thương mại điện tử cần phải có chế tài xử lý vi phạm.
Bên cạnh đó, việc kiểm tra hàng hóa của các doanh nghiệp kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử gặp nhiều khó khăn, cần sự vào cuộc của nhiều ngành, nhiều cấp. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu rõ những giải pháp khắc phục triệt để vấn đề này, bảo vệ người tiêu dùng.
Chưa hài lòng với câu trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa tiếp tục tranh luận và nhắc lại: “Câu hỏi của tôi là về livestream bán hàng trên một số mạng xã hội như Tiktok doanh thu lên đến hàng trăm tỷ đồng/ngày, một con số rất là lớn và tôi xin hỏi 2 ý”.
Đại biểu Nghĩa băn khoăn, với hình thức thương mại như vậy làm thế nào để quản lý chất lượng, đảm bảo quyền lợi của khách hàng.
“Giá bán như vậy rẻ hơn thông qua các đại lý đang gây bất ổn, hoang mang cho thị trường về hàng thật, hàng giả. Vậy các cơ quan quản lý, cụ thể là Bộ Công Thương, Tổng Cục Quản lý thị trường quan niệm thế nào, xử lý làm sao, kinh nghiệm quốc tế gì trong việc này?”, đại biểu Nghĩa nhắc lại câu hỏi.
Theo ông Đỗ Chí Nghĩa, quản lý các sàn thương mại điện tử tương đối dễ vì có định danh, đăng ký, nhưng hiện nay livestream của các cá nhân bán hàng mới là vấn đề đáng lo. Các cá nhân này doanh thu hàng trăm tỷ là vấn đề lớn. Nếu đi theo giải pháp xóa các trang này, chúng ta thấy xóa thì khó nhưng lập trang mới lại dễ dàng.
“Làm sao chúng ta theo đuổi, giải quyết được dứt điểm vấn đề này. Cảm giác là nếu chúng ta không đi đúng hướng thì cơ quan quản lý hết sức vất vả, luôn đuổi theo như “ma trận”, trong khi người tiêu dùng lãnh đủ, cơ quan thuế thì thất thu”, đại biểu tỉnh Phú Yên nhấn mạnh.
Ông Đỗ Chí Nghĩa mong muốn Bộ trưởng trả lời thẳng câu hỏi: “Với các livestream vừa rồi, Bộ trưởng có biết không, nhận định đó thật hay ảo, và bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng trong trường hợp này như thế nào, có kinh nghiệm quốc tế gì và Bộ đã tham khảo hay chưa?”.
Trả lời tranh luận của 2 đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhìn nhận, quản lý hoạt động bán hàng trên môi trường điện tử nói chung và livestream nói riêng thật sự khó khăn.
Theo ông Diên, để quản lý được hoạt động này không chỉ có trách nhiệm ngành Công Thương mà còn cần trách nhiệm của rất nhiều ngành như Thông tin và Truyền thông quản lý hoạt động về mạng; ngành Tài chính quản lý về thuế…
“Cho nên giải pháp tốt nhất trước hết phải có sự phối hợp, trong trường hợp này Bộ Công Thương là cơ quan chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan để kiểm tra, kiểm soát xử lý”, Bộ trưởng Công Thương nói.
Ngoài ra, ông Diên cho biết, sẽ sử dụng lực lượng quản lý thị trường để phát hiện, đấu tranh làm rõ hành vi sai phạm, nhất là tìm địa điểm các đối tượng này tập kết hàng hóa. Đồng thời, thường xuyên giao dịch, trao đổi, chia sẻ dữ liệu thông tin trong quản lý của mình với các cơ quan chức năng để kịp thời xử lý các sai phạm, đặc biệt chống thất thu thuế.
Ngoài ra, Bộ trưởng cho rằng, vì hoạt động này biến hóa khôn lường nên các quy định pháp luật phải tiếp tục rà soát để sửa đổi bổ sung phù hợp.
Ông Diên cho biết, đây là lĩnh vực mới không chỉ với Việt Nam mà với nhiều nước trên thế giới. Thương mại điện tử của chúng ta phát triển rất mạnh, 20% -25%/năm, quy mô thương mại là 21 tỷ USD. Với tốc độ này trong tương lai còn phát triển hơn nữa.
Bên cạnh đó, theo ông Diên, phải phát huy vai trò của hệ thống chính trị. Bởi vì mua bán giao dịch cũng không thể lọt được "lưới trời" - phát hiện của người dân thông qua các tổ chức.
Cuối cùng, tư lệnh ngành Công Thương đề cập đến vai trò quản lý Nhà nước của chính quyền địa phương xem xét xử lý những xung đột về lợi ích có thể xảy ra trong lĩnh vực này.
“Trường hợp vi phạm mà chứng minh được thì đương nhiên việc xóa vĩnh viễn trang này hoặc yêu cầu chủ phòng livestream phải chịu trách nhiệm trước pháp luật bởi hành vi của mình. Như vậy, chắc chắn từng bước giảm vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này”, ông Diên nói.
Từ vị trí điều hành, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu phần tranh luận còn lại của đại biểu Đỗ Chí Nghĩa thì Bộ trưởng trả lời bằng văn bản. Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên xin phép trả lời nhanh: “Những trường hợp vi phạm như thế này chúng ta có thể hoàn tất hồ sơ chuyển cơ quan chức năng xem xét xử lý theo quy định pháp luật”.
Livestream bán hàng có thể mang lại doanh thu hàng trăm tỷ, có đúng không?
Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên) nêu thực trạng trong thời gian qua mạng xã hội xôn xao với những vụ livestream bán hàng trên các ứng dụng có thể mang lại doanh thu hàng trăm tỷ mỗi ngày.
“Xin hỏi Bộ trưởng thông tin quảng bá đó có đúng không? Với hình thức thương mại điện tử như thế chúng ta làm thế nào để quản lý được chất lượng của sản phẩm này?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Ông Đỗ Chí Nghĩa cũng bày tỏ băn khoăn về việc giá bán các sản phẩm thấp hơn nhiều giá bán buôn cho các đại lý đang gây bất ổn thị trường. “Ví dụ như trong các livestream chục tỷ, trăm tỷ như trên thì các cơ quan quản lý nhận định vấn đề như thế nào, hướng xử lý ra sao? Chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm nào trên thế giới để xử lý triệt để vấn đề này?”, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa nêu hàng loạt câu hỏi.
Trả lời sau đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhìn nhận thực trạng đúng như đại biểu nêu nhưng chưa đi thẳng vào câu trả lời mà nêu hàng loạt các quy định về thương mại điện tử.
Thương mại điện tử ở Việt Nam đang phải đối mặt với 3 thách thức lớn
Nêu câu hỏi chất vấn, đại biểu Nguyễn Minh Hoàng (TP.HCM) cho rằng, thương mại điện tử đang thúc đẩy nền kinh tế số quốc gia. Tuy nhiên, hoạt động thương mại điện tử thời gian qua bị các đối tượng lợi dụng để kinh doanh buôn bán hàng giả, hàng cấm và lợi dụng cả thương mại điện tử để lừa đảo. Các hành vi này ngày càng tinh vi, khó lường, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM.
“Thời gian tới để hạn chế và ngăn chặn hành vi vi phạm của các đối tượng trên nhằm hướng tới phát triển thương mại điện tử lành mạnh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, Bộ trưởng sẽ triển khai giải pháp như thế nào? Việc triển khai thu thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử trên mạng xã hội sẽ được thực hiện như thế nào?”, đại biểu nêu câu hỏi.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, thương mại điện tử ở Việt Nam đang phải đối mặt với 3 thách thức lớn. Đó là người tiêu dùng phải đối mặt với mất an toàn dữ liệu cá nhân. Thứ hai đó là hàng giả hàng kém chất lượng, tính an toàn thấp chưa được kiểm soát chặt chẽ, đã và đang bao vây, sẵn sàng đổ bộ vào nước ta, ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng. Thứ ba là thất thu thuế còn tỷ lệ đáng kể.
Về bảo vệ an toàn dữ liệu cá nhân, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, đúng là có tình trạng lộ lọt, đồng thời có tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân trên môi trường mạng, tuy không phổ biến.
Thời gian qua, Bộ Công Thương đã nhận thức rõ vấn đề này và đã nghiên cứu, tham mưu Chính phủ ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023. Trong đó, bổ sung nhiệm vụ tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ thông tin, quyền lợi người tiêu dùng.
Việc bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ hàng Việt, theo ông Diên, đại biểu đã phản ánh rất đúng tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng thông qua thương mại điện tử thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Điều này ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và cạnh tranh không lành mạnh.
Trước tình trạng trên, Bộ Công Thương đã thường xuyên khuyến nghị người sản xuất ở trong nước phải nâng cao chất lượng sản phẩm, đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập.
Triển khai đề án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử và triển khai cơ chế trực tuyến 24/7 để tiếp nhận phản ánh của người tiêu dùng cả nước. Trong năm 2023, cổng này đã gỡ bỏ 18.000 sản phẩm và chặn hơn 5.000 gian hàng vi phạm.
Về việc nộp thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử, Bộ trưởng cho biết, trong năm 2023, thu được gần 100.000 tỷ đồng, tăng 16% so với năm 2022. Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận về thất thu thuế trong lĩnh vực này.
Theo quy định hiện hành, Bộ Tài chính quản lý lĩnh vực thuế. Bộ Công Thương trong thời gian qua đã tích cực phối hợp với ngành thuế để chia sẻ dữ liệu của hơn 900 web và gần 300 ứng dụng sàn giao dịch thương mại điện tử để thực hiện rà soát và tăng cường quản lý thuế trong thương mại điện tử.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn
Tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Những năm qua, mặc dù phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có như đứt gãy nguồn cung, suy giảm tổng cầu do dịch bệnh, xung đột vũ trang, chiến tranh thương mại và cạnh tranh địa chính trị giữa các nước lớn.
Nhiều tồn tại, lũy kế của ngành chưa thể giải quyết triệt để, đặc biệt là liên tục thiếu lãnh đạo Bộ và nhân lực có kinh nghiệm của ngành, song dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự ủng hộ, phối hợp và giúp đỡ của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp, cử tri và nhân dân cả nước, ngành Công Thương đã nỗ lực phấn đấu đạt được nhiều kết quả tích cực trên các mặt công tác, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
Nổi bật là sản xuất công nghiệp đã vượt qua giai đoạn khó khăn sau đại dịch, từng bước phục hồi, phát triển, có sự bứt phá từ quý 3 năm trước đến nay, duy trì vai trò động lực tăng trưởng của nền kinh tế đất nước.
Thương mại trong nước tăng trưởng khá mạnh, vượt mục tiêu đề ra và là trụ đỡ cho nền kinh tế trong bối cảnh chung còn nhiều khó khăn, thách thức. Hàng hóa dồi dào, giá cả ổn định, xuất nhập khẩu tám năm liền đạt được kỷ lục mới về kim ngạch và thặng dư thương mại.
Tập trung chất vấn 3 vấn đề liên quan đến Bộ Công Thương
Mở đầu phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị các đại biểu tập trung vào 3 vấn đề liên quan đến Bộ Công Thương, gồm:
- Công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong hoạt động thương mại điện tử.
- Giải pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu, thúc đẩy việc thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA) và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trước bối cảnh tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường.
- Thực hiện chính sách, pháp luật phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp cơ khí, nhất là trong phục vụ chế biến nông, lâm, thủy sản, phát triển nông nghiệp, nông thôn.