Bộ tộc sống nhờ tuần lộc cuối cùng ở Trung Quốc

Dawa lấy nước gần một khu định cư thuộc dãy núi Khingan. Vào tháng 5 khi băng chưa tan, người Deer Ewenki thường di cư đến những khu vực có nguồn rêu phong phú.

Nhiếp ảnh gia Wang Wei tập trung ống kính của mình vào người Ewenki sống sâu trong những khu rừng rậm của dãy núi Greater Khingan. Anh đã mất gần 3 năm để ghi lại bộ tộc tuần lộc cuối cùng ở Trung Quốc, đồng thời giới thiệu với công chúng loạt ảnh, video ghi lại cuộc sống của người Ewenki và nền văn hóa đang bị đe dọa của họ.

Ewenki có nghĩa là "những người sống trong rừng núi" theo ngôn ngữ dân tộc của họ. Có 3 nhánh chính của người Ewenki ở Trung Quốc, gồm: Suolun, Tunguska và Reindeer Ewenki. Một giải thích không rõ nguồn gốc khác nói rằng Ewenki có nghĩa là những người sống trên sườn núi phía nam. Hai cách giải thích trên cho thấy người Ewenki sống trong rừng. Theo thời gian, một số nhánh di chuyển ra khỏi núi để đến khu vực đồng cỏ và thung lũng.

Hunter Suobin sử dụng "còi" tuần lộc để triệu hồi tuần lộc hoang dã trong vùng nội địa của dãy núi Khingan. Đây là chiếc còi tuần lộc duy nhất còn sót lại của bộ tuần lộc này.

Được mệnh danh là “bộ tộc săn bắn cuối cùng”, bộ tộc Reindeer Ewenki sống ở thị trấn dân tộc Aoluguya Ewenki, thành phố Genhe, khu tự trị Nội Mông cũng là tộc người duy nhất ở Trung Quốc nuôi tuần lộc và bảo tồn văn hóa tuần lộc.

Tuy nhiên, với sự tiến bộ của nền văn minh hiện đại, những yếu tố văn hoá của tộc người Ewenki đang chịu tác động mạnh mẽ. Ngày nay, chỉ có khoảng 30 người đại diện cho thế hệ cuối cùng của Reindeer Ewenki, một số rất nhỏ trong đó vẫn duy trì lối sống tương đối nguyên thủy và tự nhiên. Họ là một phần quan trọng của nền văn hóa Pan-Arctic Circle. 

Gegejun chuyển tuần lộc của mình đến vùng nội địa. Người Deer Ewenki đã sống trong núi sâu và rừng rậm. Lối sống của họ là bán du mục - không có nơi cư trú cố định.

Theo các ghi chép lịch sử, tổ tiên của người Deer Ewenki sống ở vùng cao nguyên thượng nguồn sông Nercha, phía đông bắc của hồ Baikal vào năm 2000 trước Công nguyên. Đến thế kỷ 18, nhánh người Deer Ewenki này đã di cư dọc theo sông Shilka đến dãy núi Khingan Greater ở hữu ngạn sông Ergun.

Dãy núi Greater Khingan nằm ở phía đông bắc của khu tự trị Nội Mông. Mùa đông ở đây kéo dài và lạnh giá với nhiệt độ thấp nhất lên tới âm 50 độ C.

Gugejun - thợ săn đang vuốt ve một con tuần lộc. Tuần lộc chăn thả trên núi thường phải đối mặt với các mối đe dọa từ gấu, linh miêu và những kẻ săn trộm. Những mối nguy hiểm này ảnh hưởng nhiều đến vấn đề sinh sản của tuần lộc.

Đặc điểm địa hình bao gồm núi cao và rừng rậm nên tài nguyên thiên nhiên phong phú. Trong môi trường tự nhiên khắc nghiệt như vậy, người Ewenki sống dựa vào chăn nuôi gia súc.

Chăn nuôi tuần lộc và săn bắn truyền thống đã đảm bảo cho họ cuộc sống tự cung tự cấp trong rừng núi. Họ ăn thịt động vật, mặc áo da động vật và sống trong rừng rậm với ngôi nhà truyền thống Cuoluozi hình chóp được xây dựng bằng cột gỗ, đặc trưng cho lối sống và văn hóa dân tộc độc đáo của họ.

Người Ewenki không thể sống thiếu tuần lộc. Quần áo, giày, mũ và đệm da ở Cuoluozi nơi họ sống đều được làm từ da tuần lộc. Họ lớn lên với loại sữa tuần lộc giàu dinh dưỡng. Thức ăn chủ yếu của họ là thịt khô và sữa tuần lộc ăn kèm với bánh mì.

Liuxia, một thợ săn, cho những con tuần lộc ở vùng nội địa của dãy núi Khingan ăn muối. Muối cần thiết để tuần lộc bổ sung natri nhằm duy trì huyết áp.

Tuy nhiên, xã hội hiện đại đã và đang tác động sâu sắc đến sự phát triển của người Reindeer Ewenki. Tộc trưởng già cuối cùng của bộ tộc Ewenki, Maria Suo từng nói: “Chỉ cần có các trưởng lão bộ tộc và tuần lộc trong các khu rừng của dãy núi Khingan, thì sẽ có nền văn minh tuần lộc cổ đại”.

Ngày nay, thế hệ trẻ của người Reindeer Ewenki đã chọn lối sống hiện đại ở dưới núi. Họ dần quên đi ngôn ngữ dân tộc và văn hóa truyền thống của mình. Văn hóa tuần lộc, văn hóa săn bắn và văn hóa thầy cúng được lưu truyền hàng nghìn năm đang dần mai một. 

Bà Maria Suo, sinh năm 1921, là người chỉ dẫn cho người dân của mình cách nuôi những con tuần lộc hiếm hoi còn sót lại ở Trung Quốc. Bà là nhân vật tiêu biểu nhất trong bộ tộc.

Bà Mani, sinh năm 1950, được bầu làm Phó Chủ tịch thị trấn dân tộc Aoluguya Ewenki. Bà là một trong số ít các quan chức nữ của dân tộc Ewenki.

Suoyulan làm bánh mì ở khu định cư của thị trấn dân tộc Aoluguya Ewenki. Bánh mì, được làm từ bột mì và sữa tuần lộc, là lương thực truyền thống của người Ewenki.

Con gái của thợ săn Suoyun khoe một cặp sừng tuần lộc. Những con tuần lộc đực trưởng thành thường tạo ra những vết xây xát vào cuối mùa hè khi lớp lông nhung bên ngoài đang rụng khỏi sừng của chúng.

Xem thêm video: Những bộ tộc kỳ lạ - tự đục môi và giãn cổ làm đẹp

Đăng Dương (Theo China Daily) 

Tập tục kỳ lạ của bộ tộc sống biệt lập trong rừng sâu Amazon

Sống sâu trong rừng rậm, không bị ảnh hưởng bởi nền văn hóa hiện đại, bộ lạc Yanomami còn giữ được nhiều tập tục kỳ lạ, thậm chí có phần ghê rợn.