Theo tài liệu họp thẩm định về đề nghị xây dựng dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt vừa được Bộ Tư pháp công bố, game online vẫn nằm trong danh mục các mặt hàng bị áp thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Cụ thể, trong dự thảo tờ trình Chính phủ của Bộ Tài chính, cơ quan này vẫn đưa hoạt động kinh doanh trò chơi điện tử trên mạng (game online) vào nhóm đối tượng bổ sung trong danh sách chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Thời gian qua, dư luận liên tục có ý kiến trước quan điểm của Bộ Tài chính về việc áp thuế game online. Sau quá trình lấy ý kiến, có 90 ý kiến nhất trí và có 10 ý kiến đề nghị cần có nghiên cứu, đánh giá tác động thêm, bổ sung tính thuyết phục hơn hoặc không đưa game online vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Ngành sản xuất và kinh doanh game là một bộ phận quan trọng của kinh tế số Việt Nam. Ảnh: Trọng Đạt

Trong báo cáo tiếp thu, giải trình, Bộ Tài chính cho rằng ngành game online đã có sự tăng trưởng qua các năm năm 2019 đạt gần 7.581 tỷ đồng, năm 2021 đạt 11.486 tỷ đồng, năm 2022 dự kiến đạt 12.000 tỷ đồng. 

Trong khi đó, báo cáo của Bộ Y tế và Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho thấy, trò chơi điện tử trên mạng có nhiều tác động tiêu cực đến người chơi, đặc biệt là thanh thiếu niên. 

Các tác động này bao gồm sức khỏe thể chất (thừa cân, béo phì. thị lực, cơ xương khớp) và sức khỏe tâm thần (tác động đến sự phát triển tư duy, rối loạn tâm thần, trầm cảm, gây nghiện, ảnh hưởng đến hệ thần kinh làm trẻ suy giảm sự tập trung và khả năng học tập..). Bộ Tài chính cho rằng cần đưa “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng" vào nhóm đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để định hướng tiêu dùng.

Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng việc đưa “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng" vào nhóm đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là cần thiết để định hướng tiêu dùng nhất là đối với thanh thiếu niên cũng như mở rộng nguồn thu mới cho ngân sách nhà nước. 

Nhiều ý kiến cho rằng, sẽ có sự dịch chuyển hành vi tiêu dùng khi người chơi sẽ chọn những game được cung cấp bởi các doanh nghiệp nước ngoài, khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam di chuyển trụ sở chính ra nước ngoài.

Trả lời về vấn đề này, theo quan điểm của Bộ Tài chính, hiện chưa có chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt đối với kinh doanh game online, thế nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn lựa chọn đóng trụ sở chính ở nước ngoài để sản xuất game. 

Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với hoạt động kinh doanh game online có thể khiến nhiều studio game trong nước chuyển hoạt động sang nước ngoài. 

Bộ Tài chính cho rằng, có nhiều yếu tố tác động đến quyết định lựa chọn đầu tư ở nước ngoài của doanh nghiệp như danh tiếng, vị thế công ty ở nước ngoài sẽ tốt hơn, thủ tục hành chính... Vì vậy, ý kiến cho rằng áp dụng chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam chuyển hướng đầu tư ra nước ngoài là chưa phù hợp.

Theo cơ quan này, việc quản lý các game bất hợp pháp cần thiết phải có sự tăng cường quản lý của các bộ chuyên ngành, Bộ TT&TT cần tập trung triển khai cải cách thủ tục cấp phép để thu hút.

Do vậy, Bộ Tài chính giữ nguyên đề xuất bổ sung “kinh doanh dịch vụ trò chơi điện từ trên mạng được cấp phép tại Việt Nam theo quy định của pháp luật" vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. 

Ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình & Thông tin điện tử cho biết ngành game  không phải là ngành chơi game mà là hệ sinh thái sản xuất game, phát hành game và các hoạt động liên quan đến game. 

Trước đó, đã có rất nhiều ý kiến phản đối đề xuất của Bộ Tài chính về việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với game online. Với phía cơ quan quản lý nhà nước, cả Bộ TT&TT và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đều đã có văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị đưa game online ra khỏi danh sách chịu thuế. 

Ở góc độ đơn vị phát hành game, ông Lê Hồng Minh, Tổng giám đốc công ty VNG cho rằng, áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với ngành game sẽ làm cho sự phát triển của toàn ngành ở Việt Nam khó khăn hơn rất nhiều.

Theo ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội, cần cân nhắc việc Nhà nước liệu có thực sự cần thiết phải can thiệp hay không. Nhiều bằng chứng từ các doanh nghiệp, hiệp hội cho thấy việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt không hẳn sẽ tăng được nguồn thu ngân sách do những tác động tiêu cực mà chính sách này mang lại. 

"Đối với mục tiêu làm giảm tác hại của game online, đây là ngành kinh doanh khác hẳn với rượu bia và thuốc lá, những sản phẩm buộc phải mua bởi các công ty trong nước. Với sự phổ biến của các kho ứng dụng, người chơi có thể tiêu dùng sản phẩm game xuyên biên giới mà không cần ra khỏi nhà", ông Phan Đức Hiếu nói.