Bộ Tài chính đề xuất chỉ ưu đãi thuế cho xe điện chạy pin

VinFast đang xây dựng các trạm sạc ô tô điện

Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Giao Thông Vận Tải, để hồi đáp về chính sách ưu đãi thuế đối với xe ô tô điện chạy pin.

Các đề xuất về chính sách ưu đãi thuế chỉ nhắc đến xe điện chạy pin (BEV). Hiện nay, theo thống kê, xe điện chạy pin chiếm khoảng 1% lượng xe điện hóa tại Việt Nam.

Xe điện hóa bao gồm nhiều loại xe. Bên cạnh các dòng xe vừa chạy xăng kết hợp với năng lượng điện (gồm HEV, PHEV) và ô tô sử dụng nhiên liệu Hydro (FCEV) thì hiện đang có loại xe ô tô điện chạy pin BEV (xe thuần điện), chạy hoàn toàn bằng điện sạc từ nguồn bên ngoài.

Hai loại xe Hybrid di chuyển chủ yếu bằng động cơ đốt trong, song song tận dụng các lợi ích từ cụm truyền động điện gồm một mô tơ điện với pin. Xe FCEV có ưu thế so với BEV khi thời gian sạc ngắn, tuy nhiên việc sản sinh ra nước khiến xe điện sử dụng nhiên liệu Hydro chỉ phù hợp với các quốc đảo, các khu vực khô cằn, không phù hợp với các đô thị lớn.

Trong khi đó, xe điện chạy Pin BEV có cấu tạo tối giản, chạy quãng ngắn, có thể tiêu cần nguồn điện ở mọi nơi, có lợi thế lớn trong đô thị. Với Ba loại xe HEV, PHEV và FCEV đều dùng xăng, khí nên gây ảnh hưởng đến môi trường hơn dòng xe BEV.

Xe ô tô điện đang trở thành sự lựa chọn có nhiều ưu thế để thay cho xe sử dụng động cơ đốt trong, nhất là dòng xe ô tô điện chạy pin (BEV). Nhiều quốc gia trên thế giới đã có các chính sách ưu đãi, hỗ trợ thuế để ưu tiên phát triển, sản xuất cho xe điện chạy pin.

Bộ Tài chính cho biết, Việt Nam đã có một số chính sách ưu đãi dành cho xe điện. Theo đó, xe ô tô điện chở người dưới 9 chỗ được áp dụng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt là 15% (tức là giảm 10% so với xe cùng loại dùng nhiên liệu hóa thạch; loại từ 10-16 chỗ ngồi được áp thuế suất 10% (giảm 5% so với xe cùng loại chạy xăng dầu) và loại từ 16 đến dưới 24 chỗ được áp thuế suất 5% (giảm 5% so với xe cùng loại chạy xăng dầu).

Đồng thời, tại Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12 cũng quy định thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt với xe thân thiện môi trường. Cụ thể, xe chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ trọng xăng sử dụng không quá 70% số năng lượng xe sử dụng thì được hưởng mức thuế suất bằng 70% cho xe có dung tích cùng loại. Với ô tô chạy bằng năng lượng sinh học, mức thuế suất thuế Tiêu thụ đặc biệt chỉ còn 50% so với xe có cùng dùng tích chủng loại.

Trong khi đó, về vấn đề lệ phí trước bạ hiện nay mới chỉ có mức ưu đãi đối với xe buýt sử dụng năng lượng sạch trong khi chưa có chính sách nào áp dụng cho các dòng xe thân thiện với môi trường khác.

Để khuyến khích sản xuất và kích thích người tiêu dùng sử dụng BEV, góp phần giảm lượng khí thải phát tán ra môi trường của phương tiện giao thông, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và căn cứ vào ưu điểm vượt trội của xe BEV, Bộ Tài chính đang dự kiến đề xuất có những ưu đãi mới cho dòng xe này.

Một trạm sạc xe điện tại Thành phố Hồ Chí Minh

Cụ thể, về ưu đãi liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Vì vậy, phải trình Quốc Hội sửa đổi luật thuế tiêu thụ đặc biệt. Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài chính chủ trì đánh giá tổng thể việc thực hiện chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng ô tô trong thời gian qua để nghiên cứu, sửa đổi luật thuế tiêu thụ đặc biệt cho phù hợp.

Về lệ phí trước bạ thuộc thẩm quyền của Chính phủ, nên khi có cần thay đổi sẽ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 14/20216/NĐ-CP về lệ phí trước bạ. Bộ Tài chính cho biết trong thời gian qua cũng nhận được kiến nghị của một số hiệp hội về điều chỉnh mức thu lệ phí trước bạ để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Do đó, Bộ Tài chính cũng đang đánh giá tổng thể chính sách về lệ phí trước bạ và dự kiến trình Chính phủ trong tháng 10.

Bộ Tài chính cũng đề nghị các cơ quan cơ quan có ý kiến đề xuất nội dung cụ thể về ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ liên quan đến xe điện chạy Pin để tổng hợp và báo cáo Chính phủ. 

Xe điện chạy bằng Pin hiện chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ tại Việt Nam. Theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), số lượng xe điện hoá được đăng ký ở Việt Nam hiện còn rất khiêm tốn, mới chỉ luỹ kế được hơn 1.000 chiếc tính tới hết năm 2020. Trong đó xe BEV chỉ chiếm khoảng 1%, còn lại là các dòng xe HEV và PHEV.  

Theo Bộ Tài chính, hiện nay chỉ có VinFast đầu tư sản xuất xe điện, theo báo cáo, VinFast hiện đã ra mắt mẫu xe điện chạy bằng Pin đầu tiên. Nhà máy sản xuất có công suất 250.000 xe/năm và thương hiệu này đang tập trung vào dòng xe điện chạy pin từ 9 chỗ ngồi trở xuống và xe buýt điện trên 24 chỗ.

Cũng theo đánh giá của Bộ Tài chính, trở ngại lớn nhất với Việt Nam hiện nay là cơ sở hạ tầng trạm sạc còn thiếu, nguồn năng lượng cung cấp điện chủ yếu sử dụng từ nguồn nhiên liệu có độ phát thải CO2 cao, chiếm gần một nửa tổng sản lượng điện huy động, trong khi nguồn điện tạo ra từ năng lượng tái tạo còn chiếm tỷ lệ nhỏ, khoảng 4,3% và đây lại được coi là nguồn điện không ổn định.

Phúc Vinh

Chính sách giúp định hình thị trường xe điện

Xe xanh đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, nhưng khi chi phí cho xe điện còn cao hơn xe động cơ đốt trong, các nhà sản xuất vẫn đang trong quá trình chuyển đổi, chính sách của các chính phủ đang được xem như "liều thuốc".