Cần thiết bổ sung, sửa đổi toàn diện
Tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp 7 Quốc hội Khóa XV, chiều 7/6, Thượng tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an đã trình bày tờ trình dự án Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) gồm 8 chương, 66 điều. So với Luật hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung 52/58 điều, xây dựng mới 9 điều.
Đáng chú ý, dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) bổ sung quy định về khái niệm "mua bán người"; sửa đổi, bổ sung quy định về căn cứ xác định nạn nhân và quy định về các nguồn tài liệu, chứng cứ cùng một số căn cứ khác để xác định nạn nhân.
Ngoài ra, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về khái niệm “người đang trong quá trình xác định là nạn nhân” và bổ sung quy định về chế độ hỗ trợ, bảo vệ đối với người đang trong quá trình xác định là nạn nhân, gồm: Hỗ trợ về nhu cầu thiết yếu và chi phí đi lại; Hỗ trợ y tế; Hỗ trợ tâm lý; Trợ giúp pháp lý; Hỗ trợ chi phí phiên dịch trong quá trình xác định nạn nhân.
Bổ sung những quy định nâng cao chế độ hỗ trợ đối với nạn nhân so với quy định của Luật hiện hành, gồm: Tất cả nạn nhân có nguyện vọng trở về nơi cư trú được hỗ trợ các khoản chi phí đi lại và tiền ăn để trở về nơi cư trú; Được hỗ trợ chi phí khám, chữa bệnh; Được hỗ trợ để ổn định tâm lý; Tất cả nạn nhân được trợ giúp pháp lý...
Khi về nơi cư trú, nạn nhân được xem xét hỗ trợ học nghề, tạo điều kiện để có việc làm, ổn định cuộc sống. Nạn nhân cũng được hỗ trợ một lần tiền trợ cấp khó khăn ban đầu. Nếu có nhu cầu vay vốn để sản xuất, kinh doanh được xem xét cho vay theo các chính sách tín dụng ưu đãi theo quy định.
Theo Thượng tướng Lương Tam Quang, việc sửa đổi, bổ sung này nhằm bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền của nạn nhân, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam hiện nay và trong thời gian tới.
Quy định mới cần thống nhất với các luật hiện hành
Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Phòng, chống mua bán người.
Theo bà Nga, việc bổ sung khái niệm "mua bán người" là một trong những điểm mấu chốt của lần sửa đổi này. Đồng thời, là cơ sở để đổi mới căn bản về chính sách trong công tác phòng, chống mua bán người. Các nội dung của dự thảo Luật cơ bản đã thể chế hóa đầy đủ, toàn diện, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng về phòng chống, mua bán người, Hiến pháp năm 2013; cơ bản thống nhất với hệ thống pháp luật và tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.
Tuy nhiên, bà Nga cũng cho rằng, giữa quy định của dự Luật với Bộ luật Hình sự vẫn còn có điểm chưa đồng bộ, thống nhất. Do đó Ủy ban Tư pháp đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu để có phương án bảo đảm sự đồng bộ về khái niệm mua bán người giữa luật này với quy định của Bộ luật Hình sự.
Ngoài ra, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, theo quy định hiện hành về đối tượng vay ưu đãi tại ngân hàng chính sách xã hội, "nạn nhân mua bán người không thuộc đối tượng cho vay". Bà Nga đề xuất, để bảo đảm tính khả thi, đề nghị bổ sung quy định chính sách tín dụng riêng của Ngân hàng Chính sách xã hội đối với nạn nhân bị mua bán trở về.
Về việc trợ giúp pháp lý cho người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân, Ủy ban Tư pháp đề nghị quy định theo hướng: người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân được trợ giúp pháp lý như nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân. Đồng thời, đề nghị đánh giá tác động và sửa đổi, bổ sung quy định tương ứng của Luật Trợ giúp pháp lý để bảo đảm tính thống nhất.
Khánh Vy