Như ICTnews đã thông tin, chị Hoàng Thị Na Hương (Trung Hòa, Cầu Giấy) trong khoảng thời gian từ 3/8 đến rạng sáng 4/8/2016, tài khoản 0011001156xxx được chị Hương mở tại Vietcombank chi nhánh Trần Quang Khải đã thực hiện 7 giao dịch với số tiền bị trừ là 500 triệu đồng. Chị Hương cho biết, khi những giao dịch chuyển tiền này được thực hiện, chị đang ngủ ở nhà và thẻ ATM vẫn nằm trong túi xách. Đồng thời, chị Hương cũng không nhận được thông báo mã OTP (mật khẩu xác thực một lần) mà ngân hàng gửi tới như thường lệ.

Chiều ngày 12/8, Vietcombank đã có thông tin chính thức về vụ việc, ngân hàng này cho biết, việc mất tiền trong tài khoản của chị Hương xảy ra bởi khách hàng bị đánh cắp thông tin tài khoản do trước đó đã truy cập và khai báo thông tin trên đường link giả mạo website của ngân hàng. Lý giải việc chị Hương không nhận được tin nhắn chứa mã OTP để xác thực giao dịch khi kẻ gian tiến hành, theo Phó TGĐ Vietcombank Đào Minh Tuấn, là do trước đó khách hàng đã đổi từ phương thức nhận mã OTP qua tin nhắn sang dịch vụ Smart OTP. Tuy nhiên, trước đó chị Hương cho biết không thực hiện việc chuyển đổi sang dùng Smart OTP. Hiện Vietcombank đang phối hợp với khách hàng để làm việc với cơ quan chức năng nhằm làm rõ các đối tượng chủ mưu đã thực hiện hành vi lừa đảo.

Để độc giả có thêm thông tin liên quan đến sự cố xảy ra với thẻ thanh toán của khách hàng Vietcombank, ICTnews đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch phụ trách An ninh mạng của Bkav:

Ông đánh giá như thế nào về mức độ nghiêm trọng của vụ việc chủ thẻ Vietcombank bị chuyển mất 500 triệu đồng? Liệu có khả năng hệ thống Vietcombank tồn tại lỗ hổng bảo mật?

Như chúng ta đều biết, hiện nay thông thường để thực hiện giao dịch trực tuyến Internet Banking, người sử dụng cần có tài khoản (tên đăng nhập, mật khẩu) và mã OTP ứng với mỗi giao dịch.

Trong trường hợp cụ thể  của khách hàng Hoàng Thị Na Hương của Vietcombank, theo thông tin Vietcombank công bố, khách hàng đã đăng nhập vào một trang web giả mạo dẫn đến mất tài khoản. Tuy nhiên, trong sự việc này, khách hàng cũng đã cho biết không nhận được mã OTP cho các giao dịch trái phép đó. Việc không có mã OTP có thể do khách hàng đã nhập mà không hề biết và cũng không loại trừ khả năng lỗi từ hệ thống ngân hàng. Kết quả chính xác về vụ việc này cần có kết luận chính thức từ cơ quan điều tra.

Tuy nhiên, dù kết quả như thế nào thì vụ việc cũng đã cho thấy mức độ nghiêm trọng của các cuộc tấn công mạng và những sơ suất, rủi ro trong các giao dịch trực tuyến, mang lại những hậu quả lớn.

Với những thông tin được Vietcombank công bố đến thời điểm hiện tại, ông có thể giải thích rõ hơn về cách thức hacker đã thực hiện để lừa chuyển tiền trong tài khoản khách hàng vừa qua?

Có hai cách kẻ xấu có thể sử dụng để đánh cắp tiền từ tài khoản ngân hàng. Thứ nhất là tạo ra các thẻ ATM giả. Để tạo ra thẻ ATM giả thì kẻ gian cần gắn thiết bị trên đầu đọc thẻ trên cây ATM. Khi người sử dụng cắm thẻ vào, thông tin trên thẻ sẽ được ghi lại, kết hợp với việc đặt camera để quay lén mã PIN khi mà người dùng nhập và rút tiền. Dựa trên những thông tin thẻ thu được trên đầu đọc giả và mã PIN chúng quay lại được thì sẽ tạo ra một thẻ giả và tiến hành rút tiền.

Đối với những người sử dụng dịch vụ Internet Banking thông qua ngân hàng. Kẻ lừa đảo sẽ gửi các email lừa đảo, hay còn gọi là email phishing để dụ người dùng bấm vào những đường link vào những trang web giả mạo của ngân hàng, có giao diện giống hệt như giao diện của ngân hàng nhưng thực tế là một địa chỉ khác. Và khi người sử dụng nhập thông tin tài khoản, mã OTP vào thì thông tin đó sẽ bị hacker đánh cắp và sử dụng để thực hiện các giao dịch giả mạo.

Qua sự cố mất an toàn thông tin xảy ra với chủ thẻ Vietcombank, ông đánh giá như thế nào về hệ thống an ninh, bảo mật của Vietcombank nói riêng và của các ngân hàng Việt Nam hiện nay?

Theo đánh giá của chúng tôi, do đặc thù lĩnh vực kinh doanh, thì các ngân hàng được đầu tư tốt nhất về an toàn bảo mật so với các lĩnh vực khác. Tuy nhiên, hệ thống giao dịch của ngân hàng cũng giống như các hệ thống CNTT khác. Về nguyên tắc, đều có nguy cơ tồn tại lỗ hổng và nhiệm vụ của ngân hàng là cần định kỳ rà soát để phát hiện sớm các rủi ro, vá các lỗ hổng... Ngoài ra, các ngân hàng cũng cần trang bị thêm các biện pháp để bảo vệ cho người dùng, ví dụ như nâng cấp sử dụng giải pháp chữ ký số thay vì giải pháp OTP vốn tồn tại nhiều điểm yếu có thể khai thác.

Ông có lời khuyên hay khuyến cáo gì với người dùng các dịch vụ ngân hàng để tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc như vừa qua?

Người dùng cần tìm hiểu và tuân thủ các nguyên tắc về an toàn bảo mật khi tham gia vào môi trường mạng, đặc biệt là khi thực hiện các giao dịch tài chính.

Khi rút tiền từ cây ATM, người dùng nên che bàn phím lúc gõ mã PIN và nên kiểm tra xem có thiết bị lạ gắn trên đầu đọc thẻ hay không.

Đối với những người sử dụng dịch vụ Internet Banking, khi nhận được các email thông báo về tài khoản ngân hàng, ví dụ như khi nhận được thông báo về việc thay đổi tài khoản, hay phải cập nhật lại thông tin tài khoản Internet Banking, người dùng nên có thói quen: thay vì bấm vào đường link trong email đó, thì nên gõ trên địa chỉ của trình duyệt, vào đúng địa chỉ website ngân hàng mà chúng ta hay sử dụng.

Bên cạnh đó, người dùng nên trang bị những phần mềm, giải pháp an ninh để bảo vệ máy tính trước mã độc có thể xâm nhập vào máy tính. Ngoài ra, người dùng cũng cần lưu ý chỉ cài đặt phần mềm, ứng dụng từ các kho ứng dụng chính thống.

Xin cảm ơn ông!