Với các bé sinh non, rất cần sự ôm ấp của mẹ càng nhiều càng tốt. Còn với các bé sinh đủ tháng, hãy bắt đầu tập cho bé thói quen ngủ ngoan từ ngày đầu tiên.
Luyện cho bé biết cách nằm chơi
Không ai phản đối việc thường xuyên ôm ấp, để bé cảm nhận được sự yêu thương, gần gũi của mọi người trong gia đình. Tôi thấy có gia đình, mọi người thay nhau bế ẵm bé 24/24, hễ cứ đặt xuống là bé khóc thét lên. Còn tôi thì cho là tại bế suốt ngày, bé cảm thấy chơi vơi khi bị đặt xuống, đơn giản là vậy. Nếu ngay từ khi đưa bé về nhà, cả nhà thống nhất là hãy luyện cho bé tập nằm thảnh thơi, chứ không phải bế ẵm, thì chỉ sau độ 1 tuần, sẽ hết cảnh hễ cứ nằm là khóc.
Ngay khi từ bệnh viện về nhà, vào ban ngày, tôi trải 1 cái đệm ra sàn phòng khách. Tôi đặt bé nằm đó, còn tôi nằm hoặc ngồi bên cạnh. Hễ bé bắt đầu khóc, tôi bế bé lên, ôm vào lòng, nói rất âu yếm: “Con gái mẹ muốn mẹ ôm 1 chút, đúng không. Mẹ yêu con, nhưng con nằm chơi nhé, mẹ vẫn ở cạnh con đây mà”. Sau đó, tôi đặt con xuống. Nếu bé khóc tiếp, tôi ngồi đó, dùng tay vỗ vào mông, xoa tay, chân hoặc lưng, bụng bé – để cho bé biết rằng tôi đang âu yếm bé. Thể hiện tình yêu với các bé không chỉ bằng cách bế ẵm, rung rung, hễ cứ khóc một tiếng là bế ngay lên. Bằng cách cứ khóc là bế cho đến lúc nín, người lớn đang dạy các bé cách dùng tiếng khóc để đạt được những điều mình muốn.
Thay vì bế, bạn hãy đặt bé nằm ngửa, rồi ngồi cạnh để nói chuyện (nhìn vào mắt bé nói), hát, đọc sách cho bé nghe. Hãy ôm bé lên thường xuyên, rồi đặt xuống, chứ không nên bế nhiều, sẽ tạo thói quen xấu là bé luôn đòi bế.
Để bảo vệ cột sống, các bà mẹ nên nhớ khi nhấc bé lên hoặc đặt xuống, hãy gập đầu gối quỳ xuống, nhưng lưng luôn phải thẳng, không cúi gập lưng.
Tập cho bé ngủ qua đêm chỉ sau trên dưới 2 tháng
Bạn phải thực hiện được xong bước 1, thì mới có thể thực hiện bước này. Hãy tưởng tượng xem, nếu ban ngày cứ đặt xuống là bé khóc, thì làm sao ban đêm bé ngủ ngoan một mình được? Do vậy, hãy thực hiện xong bước 1 càng sớm càng tốt để chúng ta có 1 em bé vào ban ngày (lúc thức) có thể nằm chơi, gặm tay, thậm chí gặm chân, khua khoắng, hoặc nghe bố mẹ ngồi cạnh hát, đọc truyện một cách vui vẻ, là lúc bạn có thể bắt đầu tập cho bé ngủ ngoan qua đêm.
Khi bé được độ 2-3 tuần, bạn hãy quan sát quy luật ăn, ngủ của bé hàng ngày, nhất là từ lúc sau 5 giờ chiều. Lúc 2 tuần, con gái tôi có thói quen như sau:
- Ngủ đến 8 giờ tối, ăn xong ngủ tiếp
- 1 giờ sáng thức dậy ăn, xong nằm chơi 1 mình. Tất nhiên, con nằm chơi, dù không khóc, mẹ cũng khó lòng ngủ được.
- Bé ngủ lại lúc độ hơn 3 giờ, 5 giờ sáng lại dậy đòi ăn. Vậy là cả đêm, mẹ loay hoay suốt, chỉ ngủ được độ 3-4 tiếng là nhiều. Vì đêm ngủ chỉ tối đa 4 tiếng, ban ngày sẽ khó lòng tỉnh táo và đủ sức khỏe để chơi, hát, rồi đọc sách cho con nghe.
Vì chỉ sau 2 tuần, vào ban ngày, sau khi ăn no, con gái có thể nằm chơi hàng tiếng đồng hồ rồi tự ngủ giấc ngày, bắt đầu từ tuần thứ 3, tôi thực hiện các bước chỉnh từ từ như sau:
- Tôi đánh thức con dậy lúc 7 giờ tối, thay vì để con ngủ đến 8 giờ (thường bằng cách cù vào chân, hoặc lấy khăn mặt ướt lau mặt, sau đó tắm). Những ngày đầu, bé khóc to, sau đó dịu dần. Tôi nghĩ ra đủ trò để giữ con thức đến 9 giờ, rồi đến 10 giờ, 11 giờ. Tôi cho con bú bữa cuối lúc 10 – 11 giờ, sau đó quấn bé lại, hạ máy lạnh xuống, rồi ngồi cạnh đọc truyện hoặc hát cho con nghe. Chỉ 1 lúc sau là bé ngủ. Khi con ngủ say, tôi ra khỏi phòng. Nếu con khóc, bao giờ tôi cũng đi vào hát ru hoặc nói chuyện với con, cho đến lúc con ngủ lại, nhưng tôi không bế.
- Vì 10-11 giờ mới ngủ, nên con gái thường thức dậy lúc 4-5 giờ sáng đòi ăn. Sau khi thành công bước đầu, tôi lại lùi dần từng 15 phút, cho đến khi bé ăn lúc 6 giờ.
- Chỉ sau quãng 3 tuần (tức lúc con được quãng 5 tuần) – con thường ngủ lúc 11 giờ và ăn lúc 5-6 giờ sáng. Tôi “thừa thắng xốc tới”, đánh thức con dậy lúc 5-6 giờ chiều, thay vì 7 giờ, và cho con thức đến 9 giờ. Vì đã quen tỉnh dậy lúc 5 giờ sáng, nên tuy đi ngủ sớm hơn, con vẫn dậy lúc 5 giờ. Rồi tôi đẩy tiếp để con dậy lúc 6 giờ sáng. Vì ngủ được giấc dài, ban ngày con chỉ còn ngủ 2 giấc nữa, mỗi giấc chừng 2 tiếng. Vì vậy, bé có nhiều thời gian để giao tiếp với mọi người trong nhà, nên phát triển nhanh hơn các trẻ cùng tháng khá nhiều.
- Lúc con gái quãng 2 tháng 10 ngày, tôi hưởng thành quả: con ngủ lúc 9-10 giờ tối, và tỉnh dậy lúc 6-7 giờ sáng. Cả gia đình đã có thể trở lại với sinh hoạt bình thường như trong nhà không hề có trẻ mới hơn 2 tháng tuổi. Khi cháu gái tôi có con, tôi cũng hướng dẫn cách làm tương tự - chỉ sau 6 tuần bé đã ngủ ngoan từ 10 giờ tối đến 6 giờ sáng.
Để rèn thói quen ngủ ngoan cho con từ sớm, điều gì là khó nhất?
Tâm lý của người lớn
Chúng ta phải dẹp được suy nghĩ là hễ trong nhà có trẻ sơ sinh thì mọi người cứ phải xoắn xuýt vào với bé, hy sinh mọi thứ cho bé. Cái đó thực sự chỉ có hại cho tất cả mọi người, mà hại nhất là cho bé. Nếu bé ngủ tròn đêm lúc 2 tháng, nghĩa là cả nhà sẽ không phải thay nhau thức đêm, đảm bảo sức khỏe, không ai phải cau có, rũ rượi vì thiếu ngủ. Bé được ngủ giấc dài từ sớm, thần kinh sẽ ổn định hơn, khỏe mạnh hơn, và có nhiều thời gian thức ban ngày để chúng ta tận dụng dạy cho bé được nhiều thứ.
Sự kiên trì
Nói thì dễ, nhưng cả nhà (đặc biệt là người mẹ), phải rất quyết tâm và kiên trì. Để rèn tính tự lập cho con, bạn sẽ bị vật vã mất quãng 2 tháng: thiếu ngủ, thiếu thời gian, để theo dõi, căn giờ, chịu đựng sự chập chờn, lại còn có thể bị cả nhà “nói ra nói vào” là không biết thương con. Nếu sống chung với các bà mẹ khó tính, thì sẽ rất khó thực hiện.
Để bé nhanh phân biệt giấc ngủ ngày và ngủ đêm
Bạn phải cho ngủ giấc ngày tại nơi cả gia đình có sinh hoạt bình thường: vẫn bật nhạc, không kéo rèm cửa sổ... Buổi tối, sau 7 giờ, bạn đưa bé lên phòng ngủ, sau khi tắm thì ngồi chuyện trò, đọc sách, hát cho bé nghe, rồi cho bé ăn và tắt đèn, giữ thật yên tĩnh để bé ngủ. Sẽ rất nhanh để bé nhận biết sự khác nhau giữa giấc ngủ ngày và giấc ngủ đêm.
(Theo Trí Thức Trẻ)